Non-fictie

Karel Eykman

Een knipoog van U zou al helpen
Bij iedere psalm een gedicht
Karel Eykman


Karel Eykman, theoloog, kinderboekenschrijver en liedjesschrijver voor o.a. Klokhuis en Sesamstraat, gaat in dit boek het gesprek aan met de psalmen. Weinig boeken uit de Bijbel hebben door de eeuwen heen zo tot de verbeelding gesproken en er zijn talloze berijmingen, vertalingen en bewerkingen van gemaakt. Dat heeft Eykman in dit boek nadrukkelijk niet gedaan. Hij vertaalt de psalmen niet letterlijk, hij interpreteert ze, schetst de psalm in zijn eigen woorden, keert de psalm om, maakt het actueel, of gaat verder waar de psalm stopt. Hij weet daarbij ‘de kleur’ van iedere psalm goed te pakken. Soms geeft hij flink tegengas. Wat niet zo oneerbiedig is als het klink, want juist in de psalmen is daar verbazingwekkend veel ruimte voor. De oude psalmdichters tierden in hun opstandigheid heel wat af en waren daarin veel minder braaf en vroom dan mensen vaak denken. Ook Eykman is niet bang voor heilige huisjes en lange tenen. De dwaas uit psalm 14 wordt bij hem een religieuze mafkees, en God zelf wordt regelmatig toegesproken en uitgedaagd. Ontroerend vond ik zijn psalm 30, waar de aloude vraag van de psalmdichter waarom hij zo lijden moet, hertaald wordt naar een gebed van een ziek kind;


“Als ik u was, zou ik mij maar laten leven.
Als ik u was, zou ik zorgen dat ik maar gauw beter werd.


Zolang ik leef, ben ik niet voor niets in de wereld gezet.
Zolang ik leef, kan ik nog wat voor u betekenen.


Dus als ik u was, zou ik mij maar laten leven.
Als ik u was, zou ik zorgen dat ik heel gauw beter werd.”


De verstilling die de psalmen vaak ook hebben wordt herhaaldelijk mooi weergegeven, en het verlangen van psalm 63 van een man die troosteloos zonder water door de woestijn trekt, wordt geschetst in het beeld van een hete droge stad, waar de hitte trilt boven plakkerig asfalt. Ook de troostende God komt ruimschoots aan bod, zoals in psalm 75, als iemand die je omarmt als je alleen staat, zodat je in de buurt bent van erbarmen en mededogen.

Érg mooi vond ik persoonlijk de psalmen waarin Eykman de lijnen doortrekt naar zijn eigen kinderen. Al in de eerste psalm schets hij een beeld van zijn kind, wat in het ochtendlicht haar rug recht, rugzak om de schouders, op weg naar school;


“Ga met open ogen de wereld tegemoet.
Blijf niet hangen bij de slappe hap van vlotte babbels.
Maar ga op de weg van moedige eerlijkheid
Dan ben je op de goede weg.
Ga zonder vrees tegen beterweters in.
Wat je ook doet, doe er goed aan.
Waar het ook met je heen gaat, je komt er wel.


Zo fier als je nu bent, moet je blijven.
Zo zal ik je altijd onthouden.
Je moet je houden aan het lef dat je al hebt.“


Het is een boek geworden voor een breed publiek. Mensen die de psalmen niet zo goed kennen worden door zijn interpretaties misschien wel nieuwsgierig. Mensen die de psalmen zó goed kennen dat ze door de vertrouwdheid van de woorden, niet meer precies horen wat er staat, worden uitgedaagd met nieuwe ogen naar de teksten te kijken. Het is toegankelijk en inhoudelijk tegelijkertijd. De titel van het boek is ontleend aan de eeuwenoude maar nog steeds actuele vraag uit de Psalmen; Waar bent u God? Waarom laat u zich zo weinig zien? Wat Eykman verwoord met;


“Een knipoog van u zou al helpen.”


Een mooi boekje!


ISBN  978 90 211 43446 Gebonden 175 pagina's Uitgeverij  Meinema/ Kwintessens, september 2013
Illustraties Ceseli Josephus Jitta

© Willeke, 16 september 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER