Helga Deen

Dit is om nooit meer te vergeten

Het is het verhaal van Helga Deen, een meisje van 20, dat in de Tweede Wereldoorlog terecht komt in kamp Vught, doorvoerhaven voor joden en andere niet-gewenste personen, die eindigden in een van de vernietigingskampen in Duitsland of Polen. Het boek als geheel vertelt over hoe zij en haar familie, stap voor stap opzij gezet werd uit de maatschappij, omdat ze joods was.
Ze worden naar kamp Vught verbannen, later naar Westerbork, en van daar uit werden ze al snel naar Sobibor gebracht en daar vermoord.
Het dagboek heeft ze natuurlijk niet geschreven om in het openbaar te verschijnen. Het is ook niet, zoals Anne Frank met het hare deed, herschreven. Het zijn haar eigen, heel persoonlijke gedachten. Er is over het algemeen een grote wanhoop, over alle vervelende dingen die haar overkomen, over de ellende die ze om zich heen ziet, een verlangen naar haar vriend, en dan soms ineens de blijdschap, een kort geluksgevoel ondanks alles.

"Ik heb in onweer gelopen, in stromende regen alleen, alleen, zag buigende berken onder het geweld van stortvloed, stammen in een rust. Het jubelde, ik groeide boven alles uit. En later het avondgeheim. Transparante grotten, openbaringen, wijder en wijder openden zich de zware wolken en lieten een gouden licht door; altijd wijder en wijder en ik geloofde, bad, en was bij je."

Het geloof geeft haar kracht, maar gaandeweg beseft ze dat er weinig hoop is. En dan stopt haar verhaal.

Het geheel is een ontroerend verhaal over een leven dat vernietigd is. Het heeft voor mij een extra tintje omdat ze een Tilburgse was, en ik plaatsen herken, maar ik vind toch dat het wel heel anders is dan het dagboek van Anne Frank.
Maar omdat het verhaal afgemaakt is door er haar antecedenten aan toe te voegen en omdat we weten hoe het met haar afgelopen is, is het toch een indrukwekkend document geworden.

ISBN 978 90 501 8841 8 2007 uitgeverij Balans; 157 pagina's. met een inleiding van Ad van Liempt, een nawoord door Ronald Peeters, Ton Wagemakers en Ad van den Oord, met een verantwoording en noten. En ook nog foto's. Het dagboekgedeelte beslaat nog geen 25 pagina's, dan volgen er de brieven naar vriend(en), die zo'n 50 pagina's vormen.

Lees de reacties op het forum, klik HIER

Non-fictie

Helga Deen