Non-fictie Jeugd

Mens en dier
Stern Nijland


De titel is goed gekozen: dit boek gaat over de relatie tussen mens en dier. Dat er die is, daar kunnen we niet omheen, maar soms liggen de dingen een beetje anders dan je dacht.

Al snel rijst de vraag: klopt het wel dat wij mensen de aller-, allerbelangrijkste soort op aarde zijn? Dat denken we immers wel!
Die vraag moet je nog maar eens overdenken als je alles gelezen hebt…

Kunnen wij mensen zonder dieren? En als we ze dan zo graag knuffelen, of voor een kar spannen, of naar ze kijken in een dierentuin: zorgen wij eigenlijk wel goed voor de dieren?
Bieden we ze de ruimte die ze nodig hebben?

Er zijn veel overeenkomsten tussen een mens en een dier, bij de verschillende dieren kan dat steeds anders zijn, maar een feit is het!
Het uiterlijk al: zowel mens als dier hebben een huid, longen, ledematen, een hart enz. Het DNA waarin al je eigenschappen opgeslagen zijn, is voor 98 procent gelijk aan dat van een chimpansee.

Het boek bestaat uit diverse hoofdstukken, over bijvoorbeeld dierenarbeid. Over de jacht, en hoe we huisdieren houden. Over fokken, wat vaak niet goed is voor de dieren; over hoe wij mensen dieren onze wil opleggen en daar soms wel erg ver in gaan (denk aan een circus); over het gebruiken van dieren: we sturen stieren de arena in om er niet levend uit te komen. We gebruiken paarden en olifanten in een oorlog.

Ook is er een hoofdstuk over de dierenarts. Natuurlijk is het heel goed dat die er zijn, maar het kan je veel geld kosten. En zijn we ook in deze zorg niet doorgeslagen? Hebben we echt nog het beste voor met een dier?

Je leest in dit boek allerlei feiten, in korte stukjes tekst, of ook langere lappen. De tekeningen zijn soms grappig, maar drukken de kijker niettemin op feiten die misschien niet zo horen te zijn.
Wat Stern Nijland heel mooi doet: bij veel hoofdstukken stelt ze de lezer een vraag:

Denk jij wel eens over wat er in je eten zit?
Als jij een dier als hulpdier mocht kiezen, welke zou dat dan zijn?

Zo betrekt ze de jonge lezer nog meer bij hetgeen ze vertelt.
De hamvraag is:

Hebben dieren ons echt nodig of kunnen ze best zonder ons?

Vanaf dat je het boek in je handen hebt, en nog meer als je het openslaat, is het genieten! Wat een prachtige illustraties!
En je hoeft het niet in een keer te lezen, zo af en toe eens openslaan kan ook. Des te meer is het genieten, want je kijkt vast verder dan je eigenlijk van plan was.
En je leert er erg veel van, want er staan dingen in die je misschien nog niet wist…dingen waar je eens over na kunt denken.


Stern Nijland (Utrecht, 1976) heeft in Groningen illustratie gestudeerd aan de kunstacademie en is daarna prentenboeken gaan maken. Ook is ze leerkracht in het basisonderwijs geweest. Ze maakt veel grafisch werk zoals linosnedes, maar ook pentekeningen en gedetailleerde tekeningen van dieren en natuur.
Stern houdt van het geven van workshops met een tekst-beeld combinatie, beeldverhalen maken, tekenen, illustreren, en licht grafisch werk zoals materiaaldruk.

ISBN 9789047717010 | Hardcover | 87 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | juni 2025
Leeftijd vanaf 8 jaar

© Marjo, 17 augustus 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Superslimme vogels
Kate Read

Vogels, daar weten we veel meer van dan je zou denken. Het zijn niet zomaar fladderaars die de hele dag een beetje fluiten en zingen.
In het voorwoord en in de inleiding kun je al lezen dat vogels heel erg slim zijn. Kleine dieren, kleine hersenen, zou je denken en dat is natuurlijk ook wel zo, maar dat zegt niets over hun slimheid.
Het denkvermogen van een levend wezen hangt af van het aantal neuronen dat hun hersenen bevatten. Neuronen zenden elekrische impulsen uit, om het lichaam te zeggen wat het moet doen.
Een mens heeft 86 miljard neruronen. Vogels hebben er ook miljoenen, soms zelfs miljarden, maar: zij kunnen nieuwe neuronen maken, hetgeen wij mensen niet kunnen.
Vogels kunnen vaardigheden ontwikkelen, ze zijn slim en nieuwsgierig, ze kunnen communiceren, samenwerken en gereedschap maken!

Als je daar meer over wilt weten, dan heb je het juiste boek in handen, je gaat je verbazen!

Het boek is verdeeld in hoofdstukken die gaan over het geheugen, over de communicatie, over imitatie en architectuur. En over gereedschap, onderzoeken en samenwerking.
Vervolgens worden er een aantal vogels genoemd, met daarbij vermeld waar ze leven. Het zijn vogels van overal in de wereld, er zitten bekenden bij, maar ook vogels waar je vast nog nooit van gehoord hebt.
Allemaal zijn ze bijzonder!

Denk eens aan de postduif:
Hersenen ter grootte van een pinda, maar meesters in navigeren!
Hoe ze dat precies doen is niet bekend, maar ze vinden altijd (!) hun weg terug naar huis.
En de boerenzwaluw kan dat ook: zij vliegen wel 10.00 kilometer naar de plek waar ze overwinteren, en natuurlijk ook weer terug. Naar het nest dat ze eerder gebouwd hebben, dat zo ingewikkeld in elkaar zit dat ze jaren, soms wel 15 jaar achter elkaar terug komen naar dat plekje.

Je kent ook vast de koekoek die haar ei legt in het nest van een ander vogeltje. Onze karekietjes lijken er nog steeds in te trappen, maar in Australië leeft het ornaatelfje, dat er vaak in slaagt de koekoek – in dit geval de Horsfield bronskoekoek - weg te jagen. Daarbij roept het kleine vogeltje de hulp in van andere vogels! Ze hebben namelijk een speciale alarmroep voor als ze een koekoek zien.
En die andere vogels willen graag helpen.

Kraaiachtigen blijken de meest intelligente vogels te zijn. Zij maken hun eigen instrumenten met hun snavels en klauwen, om daarmee voedsel te pakken te krijgen. Echt: daar moet je voor kunnen nadenken!
Zo is er de zwarte wouw, die leeft in Australië. Verbijsterend! Het is een brandstichter!
Tenminste, dat doen ze soms. Als er – zonder hun inmenging - brand ontstaat, vliegen ze naar de voorkant van die brand. Daar rennen kleine dieren, op de vlucht voor de vlammen. Lekker, denkt de wouw.
Maar er zijn ook wouwen gezien die brandende takjes oppikken en laten vallen op plekken waar nog niets brandt!
En een reiger die een stukje brood vindt, je zou verwachten dat hij dat meteen opslokt, maar dat is niet altijd zo: ze gebruiken het brood om mee te vissen!
Deze feiten en nog veel meer staan in dit zeer aantrekkelijke boek. Het heeft prachtige, felle kleuren. De afbeeldingen binnen in het boek zijn collages en monoprint. Dat is nogal omslachtig om te maken, en dat zie je er dan ook aan af. Ze zijn heel mooi!

Kate Read studeerde kinderboekenillustratie aan de prestigieuze Anglia Ruskin-universiteit van Cambridge. Ze debuteerde met Eén vos.
www.kateread.co.uk

ISBN 9789047717218 | Hardcover | 96 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | juli 2025 | Vertaald uit het Engels door Steven Blaas | Leeftijd vanaf 8 jaar

© Marjo, 15 augustus 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Wildzoekers - In de stad
Illustraties: Suzanne Diederen
Tekst: Maartje Kouwen

En dan loop je door je straat, door de stad, en je ziet niet wat er allemaal te zien is!
Tot je dit boek gelezen hebt: de schellen vallen van je ogen, want ja, het is zo: er valt juist heel veel te zien!
In welk seizoen je ook gaat, er is altijd wat te zien.
Suzanne Diederen en Maartje Kouwen wijzen je er op, als je het zelf niet al ziet.

Kijk tussen de stoeptegels, langs de gevels…misschien is er een kanaal of gracht in de buurt, daar is ook veel te zien! Of in het park.
Een tip: beeld je in dat je een hond bent: waar zou je je poot optillen?
En mocht je slakken zien, dat zijn geen vieze beesten: fascinerend zijn ze, zoals ze zich voortbewegen, kalm en bedaard. En als je er meer ziet: organiseer dan eens een slakkenrace!

We hebben vier seizoenen in Nederland en in elke seizoen is een plant of boom anders. Denk aan de mooie herfstkleuren! Ook hoe het er uit ziet in de lente, zomer en winter, dat is de moeite waard om eens goed naar te kijken.
En zeker: je wordt  nat van regen, maar lekker door de plassen stampen? Of er over heen springen? Leuk toch?
Waarschijnlijk ben je wel zo slim om regenlaarzen aan te trekken, maar hoe komt het dat daar geen water doorheen komt?
Er valt zoveel te beleven buiten. Ook ’s nachts, maar dan hoor je wel in je bed te liggen natuurlijk…

Grappig: in de inleiding staat wat je zoal mee neemt als je naar buiten als wildzoeker: een fototoestel, een vergrootglas, een fles water, iets lekkers en… stoepkrijt!
Huh? Stoepkrijt?
Misschien kan je het wel verzinnen, waar je stoepkrijt voor nodig zou kunnen hebben, maar zo niet: dit boek lezen!
Dat is geen straf hoor, er staan mooie afbeeldingen in, vaak over twee pagina’s heen.

Behalve veel informatie, mooie afbeeldingen staan wer ook tips in dit boek over spelletjes die je kan doen buiten. Nee, geen tikkertje, maar wel leuk!

Maartje Kouwen is bioloog en werkte als journalist en eindredacteur bij biologenvakblad Bionieuws. Nu maakt programma’s voor basisscholen bij het CWC, onderdeel van de Universiteit Utrecht, om kinderen in aanraking te brengen met wetenschap en met de universiteit. Ze doet nog freelance klussen ernaast en schrijft boeken.


ISBN 9789047717539 | Hardcover | 77 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | juni 2025 |
Afmetingen 17,5 x 20,5 cm | Leeftijd vanaf 7 jaar

© Marjo, 30 juli 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Vliegen! Een getekende geschiedenis van de luchtvaart
Jacek Ambrozewski


Wil je alles weten over de geschiedenis van alles wat ooit in de lucht heeft gevlogen – en nog vliegt – dan is dit het boek voor jou.
Hoe kwamen mensen op het idee om de lucht in te gaan?
Er zijn planten die hun zaadjes de lucht in gooien: Als je bijvoorbeeld een paardenbloem bestudeert dan zie je daar al een voorbeeld van: al die pluisjes gaan als wervelende parachuutjes die lucht in. En zo zijn er meer planten.
Ook dieren geven het voorbeeld. Natuurlijk de vogels, die vliegen met twee vleugels, maar er zijn dieren die twee paar vleugels hebben – libelles en vlinders - en die dus op een heel andere manier in de lucht voortbewegen. De mens kan zich ook verbazen over de vliegende kikker, en de vliegende slang!

En dat wilde de mens ook: vliegen. Maar hoe dan?
In dit boek lees je over de eerste pogingen, en hoe aan het begin van de twintigste eeuw de gebroeders Wright het eerste vliegtuig ontwierpen.
Natuurlijk was het nog lang niet zoals wij het nu kennen, maar toen eenmaal de eerste stap gezet was, ging het hard.

En zo lezen we over de ontwikkeling, van de eerste luchtballonnen en zweefvliegtuigen tot straaljagers en drones.
Er wordt verteld over de mislukkingen, en over toepassingen die we misschien liever niet gezien hadden: bommenwerpers bijvoorbeeld.
Hoe werkt dat allemaal, dat lees je in dit boek!
Je leert hoe je zelf een vliegtuig kan bouwen, hoe je een vliegtuig bestuurt en nog heel veel meer.

Het boek begint met een inhoudsopgave, en een tijdlijn en eindigt met een register.
En: heel belangrijk: natuurlijk staat er tekst in het boek - misschien zijn de letters wel wat aan de kleine kant – maar het is vooral een getekend boek. Schematische tekeningen, een uitleg of verhaal in stripvorm, waarin veel humoristische tekeningetjes zitten.
Het is heel veel, maar omdat de hoofdstukken duidelijk aangegeven staan kun je alles goed terugvinden.
Het boek is wel wat onhandig vanwege de grootte, maar om al die informatie kwijt te kunnen kan de maker niet anders.
Voor kinderen - en volwassenen - vanaf een jaar of negen. 

Extraatje: aan de binnenkant van de omslag vind je militaire vliegtuigemblemen en staartontwerpen van luchtvaartmaatschappijen van vroeger en nu. Ideaal voor vliegtuigspotters!

Jacek Ambrożewski studeerde aan de Academie voor Schone Kunsten in Warschau. Hij werkt als illustrator en grafisch ontwerper. Zijn werk werd al meermaals bekroond.

ISBN 9789020932935 | Hardcover | 106 pagina's | Uitgeverij Lannoo | mei 2025 |
Afmeting 280 x 378 mm | Vertaald uit het Pools door Jet Zegers | Leeftijd vanaf 9 jaar

© Marjo, 14 juli 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Lichaam en brein
Knappe koppen
Rosie Cooper


Als je een knappe kop bent en je wilt nog knapper worden, lees dan dit boek!
Op gekleurde pagina’s staat de tekst, overzichtelijk en in behapbare brokken geordend, met heel veel tekeningen – illustratief, humoristisch, schematisch, van alles wat.
Er staan proefjes, testjes en puzzels (met de antwoorden achterin) te veel op op te noemen.

In het hoofdstuk Doezelend naar Dromenland vind je informatie over dromen: wanneer droom je, waarom droom je, wat zijn lucide dromen, over praten in je slaap en slaapwandelen. Dromen dieren ook? Wat is slaapverlamming?

Over Eten en Scheten, nou dat wordt vast een populair hoofdstuk, maar natuurlijk is ook die informatie handig - zelfs belangrijk - om te weten. Net zoals de hoofdstukken over alles wat je lichaam verlaat: poep, slijm, snot, tranen, urine en zweet. Ook huidcellen, en nagels niet te vergeten.

Ook is er informatie over hoe men eeuwen geleden over dit onderwerp dacht: er werd bijvoorbeeld mummiepoeder gemaakt van gemummificeerde lijken in Egypte en dat zou helpen tegen van alles.
Een hoofdstuk over hoe je zelf ook goed na kunt denken en dat je maar beter niet in allerlei verkooptrucjes moet trappen.
Dat gaat vast beter lukken als je dit boek gelezen hebt!

Je vindt er ontzettend veel informatie over jezelf: we zijn immers allemaal een ’ongelooflijk knappe machine’!
De indeling van de hoofdstukken voert je langs alles: je brein, je zintuigen, je uitscheidingsfabriek, uiterlijke kenmerken, geneeskunde, evolutie en nog meer. Er is een register en een woordenlijst.

Eerder verschenen in de Knappe Koppen-serie: 'Robots en AI' en 'Klimaat en weer'.

Rosie Cooper (1950, Liverpool) was politiek actief als Lid van het parlement van het Verenigd Koninkrijk

ISBN 9789083442860 | Hardcover | 32 pagina's | Uitgeverij Boycott | april 2025 | Illustraties van Harriet Russell | Vertaald uit het Engels door Nicolette Hoekmeijer | Leeftijd vanaf 8 jaar

© Marjo, 17 juli 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Alles wat je weet over het menselijk lichaam is FOUT
Emma Young


Het gaat natuurlijk al jaren, zelfs eeuwen zo: de wetenschap staat niet stil. Er worden steeds nieuwe dingen ontdekt. Toch zal je bij een aantal onderwerpen in dit boek erg opkijken. Er blijken er veel dingen te zijn die helemaal anders liggen dan je altijd gedacht hebt!
Gelukkig is de doelgroep nog jong, en is het voor hen misschien minder verrassend…


Wie altijd dacht dat de mens afstamt van de aap, nou, vergeet het maar:
zo’n zeven miljoen jaar geleden leefde er een aapachtig dier – let wel: géén aap! – in Afrika. In de loop van de tijd vertakte de stamboom van deze soort: één tak leidde naar de mens en één tak naar de chimpansee, waarna deze stambomen zich naast elkaar verder ontwikkelden. We zijn dus een soort neven van elkaar! Heel verre familie!


We hebben geleerd op school dat neanderthalers uitgestorven zijn. Inderdaad bestaat deze tak van de stamboom niet meer, maar toen de homo sapiens en de neanderthaler lang geleden in hetzelfde gebied woonden, kregen zij samen kinderen. En die hadden DNA van allebei.
Toen er onderzoek gedaan werd naar het DNA dat wij mensen nu hebben werd er tot grote verbazing van de onderzoekers vastgesteld dat wij ook genen hebben van virussen en bacteriën!

Er is nog veel onderzoek nodig!

Wanneer ben je nu eigenlijk dood?
Dat is ook lastig. De maatstaf is nu dat de hersenstam dan niet meer functioneert. Maar er zijn gevallen bekend – gelukkig heel erg zeldzaam – van mensen van wie de lichaamsfuncties door bevriezing helemaal stopgezet waren, en die na ontdooiing weer leefden!

En wist je dat je meer dan vijf zintuigen hebt?
Wetenschappers weten nog niet eens hoeveel, maar we hebben naast ruiken, zien, horen, proeven en voelen ook de positiezin: je kunt met je ogen dicht een arm optillen boven je hoofd en hem weer laten zakken tot op je buik. Je wéét waar die arm is.
Het heet hebben als het buiten 30 graden is, dat is ook een zintuig.


En goed nieuws voor degenen die er maar niet in slagen goede cijfers te halen op school: het is absoluut niet gezegd dat je dan geen succes zult hebben in het leven. Er is veel meer dan goede punten halen: misschien ben je wel heel goed in sport! Of misschien kun je doordat je een groot doorzettingsvermogen hebt veel verder komen dan die klasgenoot die altijd achten en negens haalde!


In dit boek ontdek je ook de waarheid over de adembenemende trucs die onze hersenen kunnen uithalen en dat hypnose geen flauwekul is. Ook zijn nachtmerries helemaal niet slecht: ze leren je om te gaan met enge situaties.


Nou, als je nog niet benieuwd bent naar wat er allemaal in dit boek staat!
De vormgeving is ook weer helemaal top: mooie afbeeldingen die de tekst nog extra verduidelijken.
Er is een inhoudsopgave, een inleiding, een woordenlijst en een index. Alles erop en eraan dus.

Emma Young is een bekroonde wetenschaps- en medisch journalist en auteur. Ze heeft een diploma psychologie en heeft 25 jaar ervaring in het werken voor titels zoals The Guardian, de Sydney Morning Herald en New Scientist, waarvoor ze werkte als senior online reporter in Londen en Australasian Editor in Sydney.

ISBN 9789047716990 | Hardcover | 64 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | maart 2025
Illustraties van Maribel Lechuga | Leeftijd vanaf 9 jaar

© Marjo, 20 juni 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Blaadjesboek
Illustraties: Evy van Guyse
Tekst: Maartje Kouwen

Soms vind je een blaadje, of een takje, of iets anders van een boom, maar je hebt geen idee van welke boom! En dat zou je eigenlijk wel willen weten toch?
Dat dacht Maartje Kouwen tenminste, en speciaal voor nieuwsgierige kinderen – maar ook volwassenen leren hier van! – heeft ze dit boekje gemaakt.

Twintig vaak voorkomende bomen staan vermeld, en veel er van staan vast wel bij jou in de buurt.
Dus dan vind je ook genoemde blaadjes en zo.
Iedere boom krijgt twee pagina’s: een voor de afbeeldingen, een voor de informatie. De info staat in kadertjes, met de symbolen erbij die aangeven wat je daar kan lezen. Staat er bijvoorbeeld een kompas, dan krijg je een vraag.

Bij de eik staat dan:

‘Eiken kunnen wel vijftien eeuwen oud worden, met flink dikke stammen. De noordkant van de stam komt nooit in de zon en raakt daardoor begroeid met mos. Kun je nu ook ontdekken waar het zuiden is?’

Bij de ginkgo hoort dit tekstje bij het symbool voetspoor, dat aangeeft dat je iets kan doen:

‘De vruchten van de ginkho lijken wel een beetje op bessen of kersen. Maar of ze ook zo lekker ruiken? Snuffel maar eens!’

Zo is dit hele boekje opgezet: informatief op een hele leuke interactieve manier.
Misschien heb je wel eens van een maretak gehoord? (Mistletoe in het Engels, je weet wel: als je daar met z’n tweeën onder staat, mag je een kus uitwisselen) Dat is een parasiet, die je in Nederland vaak in populieren ziet. Een kluwen takjes, lijkt het wel. Maar die zijn groen. Niet te verwarren met de samengeklonterde takjes, die je kunt zien zitten in berkenbomen. Die lijken meer op een vogelnestje, en heten ‘heksenbezem’. Dat is een soort schimmel.

           - En wist je dat je thee kan zetten van een boom? Lindethee is dat.
           - Of dat je de blaadjes van een magnolia kunt eten? Proef maar eens of ze net zo lakker smaken als ze ruiken!  
           - En wist je dat het hout van de diezelfde lindeboom gebruikt wordt voor het maken van klompen, terwijl dat hout helemaal niet geschikt is voor lange rechte palen?                    Daar gebruiken ze dan weer larikshout voor.

Behalve heel mooi om te zien is dit boek dus ook nog erg informatief. Op een leuke manier!
Na de inhoudsopgave staat er een kader met daarin vier symbolen. Daar staat bij: doen, zien, onderzoeken en weten. Ook is een hoofdstuk over het belang van bomen en achterin vind je alle blaadjes, zaadjes en bloemen nog eens bij elkaar.

Maartje Kouwen is bioloog en werkt als wetenschapsjournalist. Daarnaast is ze schrijver.
Evy van Guyse deed een grafische opleiding en studeerde illustratieve vormgeving. Zij is freelance illustrator.

ISBN 9789047716785 | Hardcover | 80 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | maart 2025

© Marjo, 5 april 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Waanzinnige weetjes over wonderlijke wezens
Fiona Fogg

De wonderlijke wezens in dit boek zijn waarlijk wonderlijk! Je zou het niet hebben kunnen bedenken dat er in de natuur zulke wezens voorkomen! Wonderlijke wezens vind je bij alle soorten dieren: zoogdieren, vogels, insecten, knaagdieren, vissen, reptielen…

Een pipa bijvoorbeeld, alleen de naam al! Het is een pad, die voorkomt in Zuid-Amerika en op Trinidad. Waarom is deze pad zo wonderlijk?Het vrouwtje duwt haar eitjes – dat kunnen er honderd zijn - nadat ze bevrucht zijn door het mannetje, op haar rug, waar ze in haar huid zakken. Er groeit nieuwe huid overheen. Een slimmerik die ze dan nog te pakken krijgt!

De borstelworm, gelukkig woont deze griezel in warme zeeën, die hebben wij niet. Hij kan maar liefst 3 meter lang worden, en hij heeft vlijmscherpe tanden en stekels die je behoorlijk kunnen bezeren. Hij is razendsnel en bijt zo een vis doormidden.

De dieren in dit boek zijn veelal niet moeders mooiste, met uitzondering dan van de grote paradijsvogel en de pauwspin.
De slechts 5 mm grote pauwspin ziet er met al die kleuren heel mooi uit. Het mannetje dan, want  de dame is niet zo fraai. Maar zij is wel gevaarlijk. Vooral voor dat mannetje, die haar zo graag wil versieren. Daar is het wonderlijke waardoor deze spin een plaats verdient in dit boek: hij voert voor haar de mooiste dansjes uit, om maar te mogen paren. Maar hij moet uitkijken: ze vreet hem zo op!

En zo zijn er de koboldhaai met uitschuifbare tanden; de lammergier die botten eet; de reuzennachtzwaluw die zo onbeweeglijk kan zitten wachten op een prooi, dat hij op een boom lijkt. Of de capibara, een knaagdier dat kan blaffen; de vliegende kat, die geen kat is en ook niet echt vliegt (ze is een zoogdier, en zweeft).
En nog veel meer…

Al deze dieren krijgen twee volle pagina’s toebedeeld, waarop je goed kan zien hoe ze er uit zien, waarom ze wonderlijk zijn, en er is steeds een kader met informatie over leefgebied, voedsel en meer.Een kleinere rol is er voor de dieren die op de pagina’s voorkomen bij de hoofdrolspelers, bijvoorbeeld de gordelkardinaalbaars die door de borstelworm opgepeuzeld wordt.Er is een inhoudsopgave en een woordenlijst.

https://fionafogg.co.uk/

 
ISBN 9789047716532 | Hardcover | 56 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | december 2024| Afmetingen: 28,2 x 22,7 cm | Vertaald uit het Engels door Margot Reesink | Leeftijd vanaf 7 jaar

© Marjo, 5 februari 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Zijn wolven bang in het donker?
Illustraties: Sam Caldwell
Tekst: Huw Lewis Jones

Wolven. Mooie dieren. Intelligent en gevoelig.
Maar bij velen komt onmiddellijk een heel ander beeld naar voren: wolven zijn slecht en gevaarlijk. In Nederland, weten we, bedreigen ze de schapen en koeien, die hier altijd ‘vrij’ in de wei hebben kunnen lopen.

Maar wat is een wolf eigenlijk?
Huw Jones legt het je allemaal uit. Met wildedierentekenaar Sam Caldwell heeft hij weer een mooi boek gemaakt.

Er zijn steeds minder wolven. Enkele soorten zijn al uitgestorven en andere worden bedreigd.
Ze worden veelal vernoemd naar de streek waar ze leven. Zo zijn er onder andere Noord-Amerikaanse wolven, poolwolven en Iberische wolven.
Deze zijn een ondersoort van de grijze wolf. Daarnaast is er ook nog de rode wolf, maar die is veel minder talrijk, en woont eigenlijk alleen maar in Noord-Carolina.
Wolven waren er een miljoen jaar geleden al, en komen oorspronkelijk uit Europa en Azië, maar omdat de werelddelen toen nog met elkaar verbonden waren konden ze zich verspreiden naar Amerika.

Wolven zijn familie van onze honden, net als van vossen, jakhalzen en nog andere dieren: allemaal ‘canis’ geheten. Er zijn dus wel overeenkomsten in uiterlijk en gedrag.
Ze zijn slim, misschien wel slimmer dan onze gedomesticeerde hond!

Wolven kunnen zien in het donker (het antwoord op de titel: nee!), ze leven samen in een roedel, jagen veelal ook samen. Ze hebben scherpe tanden, en halen gemakkelijk een snelheid van 60 km/uur. Ze communiceren met elkaar door te grommen, blaffen en janken, maar ze kunnen vooral heel goed huilen! En omdat iedere wolf een eigen geluid heeft, weten andere wolven wie er ‘spreekt’.
Ook zetten ze geursporen uit, en gebruiken ze lichaamstaal.En: ze zijn banger van mensen dan wij van hen! Ze weten dat wij de vijand zijn.
Als je dit boek gelezen hebt, weet je dat wolven de moeite waard zijn om te beschermen. En dus zijn er organisaties die de wolf helpen.

In dit boek vind je behalve nog meer informatie mooie afbeeldingen, met achterin een register en een lijst met wolvenwoorden.

Huw Lewis Jones is milieuhistoricus en expeditieleider, verhalenverteller, zeevaarder, veldnatuurkundige en wildernisgids, hoofdredacteur van een onafhankelijke uitgeverij, bekroond auteur en leraar. Hij leidt onderzoeksprojecten over de hele wereld en heeft bestsellers geschreven die wereldwijd zijn verschenen. En o ja, hij werkt ook soms als museumconservator en vaak als ijsberenbewaker.

Sam Caldwell is tekenaar en ontwerper. Hij studeerde schilderkunst aan de Edinburgh College of Art en woont nu in Glasgow. Zijn tekeningen verschijnen onder meer in The Guardian, The Independent en The Sydney Morning Herald.

ISBN 9789047716068 | Hardcover | 48 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | december 2024

© Marjo, 15 januari 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Dierentaal en plantenpraat
Illustraties: Margaux Samson Abadie
Tekst: Gabby Dawnay

‘Mensen zijn beslist niet de enige wezens op aarde die met elkaar praten.’

Deze opmerking opent het boek, en verder lezend worden ook onze ogen geopend.
Want het wordt duidelijk dat er geen enkel levend wezen is dat niet in staat is om te communiceren! Behalve dat dieren net als mensen een lichaam met een zenuw- en spierstelsel en een bloedsomloop hebben, blijken ze ook allemaal bij machte te zijn om met elkaar informatie te delen.

Oké, ze hebben geen spraak zoals wij, maar maken wel geluiden. En ze gebruiken gebarentaal, geven signalen met hun ledematen, of doen dat door middel van geuren. Sommige dieren dansen en zingen en sommige levende wezens geven elektrische signalen door.
In dit boek wordt verteld over de verschillende manieren om met elkaar te praten. Je bekijkt dieren heel anders als je dit eenmaal weet.

Hoe nijlpaarden door middel van hun poep signalen geven aan soortgenoten.
Hoe muggen zingen om de ideale partner te vinden, en bijen dansen om elkaar te vertellen waar het voedsel is.
Een molrat bonkt met zijn kop tegen het plafond van zijn tunnel, waardoor een soortgenoot weet: daar kan ik beter wegblijven.
Een prairiehond blaft en keft en weet zo zelfs aan te duiden dat er een mens aankomt met een bepaalde kleur broek en shirt!
De Afrikaanse wilde hond heeft een wonderlijke taal: zij niesen tegen elkaar!

En ook planten hebben middelen om met elkaar in contact te komen.
Wist je dat de geur van vers gemaaid gras die wij mensen zo lekker vinden, een alarmsignaal is?
En dat planten elkaar met hun wortels kunnen vertellen dat er gevaar dreigt, waardoor ze maatregelen kunnen nemen, en een vieze chemische geur aanmaken?

Er staan 48 verhalen in dit boek, ieder wonderbaarlijk. Want wij mensen zijn nogal arrogant, en worden hier terecht gewezen…
Behalve deze informatie in korte stukjes tekst – makkelijk leesbaar dus - zie je mooie afbeeldingen.
De omslag heeft een reliëfdruk. Er is een duidelijke inhoudsopgave en een register.

Gabby Dawnay is auteur van kinderboeken. Ze schrijft regelmatig voor het kindertijdschrift over kunst en wetenschap OKIDO en is scriptschrijver voor de BBC-kindertelevisie CBeebies. Ook geeft ze kunst-, lees- en poëzieworkshops op scholen.

ISBN 9789047716044 | Hardcover | 112 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | november 2024
Vertaald uit het Engels door Sandra Hessels | Leeftijd vanaf 8 jaar

© Marjo, 31 december 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Metamorfose
Illustraties: Merlijne Marell
Tekst: Geert-Jan Roebers

De natuur is prachtig: kijk er maar eens goed naar!
Maar als je het niet meteen ziet, zijn er gelukkig schrijvers en makers van prachtige boeken die je op het juiste spoor zetten.
Metamorfose van Geert-Jan Roebers en Merlijne Marell is zo’n boek.

Want veel mensen weten niet dat de dieren die we zien er niet altijd hetzelfde uitzien. Gek eigenlijk, want ook de mens verandert gedurende zijn leven.
Een dier kan tijdens zijn leven vaak van gedaante veranderen, en in die andere gedaanten onherkenbaar zijn als het dier dat het in zijn volwassen leven is. Van de kikker weten de meeste mensen wel dat zij beginnen als kikkerdril (de eitjes) en dan een dikkopje worden voor ze als volwassen dier verschijnen.
Maar soortgelijk proces geldt voor vele dieren.

In dit boek zien we de kwal en de krab; de eendagsvlieg en de bij; de paling en de kikker; de albatros en de panda. En nog veel meer.
Sommige dieren zwerven rond voor ze volwassen zijn.
De cicade bijvoorbeeld zit als eitje in de bast van een boom. Als ze veranderen in een soort larve, dat er uit ziet als een miertje, graaft hij zich in. Af en toe barst hij wel uit zijn vel, maar pas na zeventien jaar besluit hij dat het goed geweest is: de larve kruipt van onder de grond vandaan en gaat een boom in. Daar barst het dier nog eens uit zijn vel, de vleugels ontvouwen zich en hij is een cicade. Een maand lang leeft hij er op los, en dan is daar het einde van zijn leven. Dat is toch ongelooflijk!

Dan zijn er de dieren die zich verkleden als het seizoen verandert: wist je dat de papegaaiduiker met die mooie snavel, die alleen maar in de lente heeft, als er een partner gezocht moet worden? En dat de buitenste schil er af valt zo gauw hun jong de deur uit is? Op dezelfde manier hebben herten een gewei en een heikikker een blauwe kleur…

Het lieveheersbeestje, de bij, ook zij maken verschillende fases door. En de bromvlieg (of vleesvlieg). Dat insect wil je niet in je nabijheid, maar als je het goed bestudeert, is het eigenlijk wel een heel mooi beestje!

Sommige volwassen dieren leven alleen maar om te paren, en voort te planten. Verder zijn ze van geen betekenis. Ofwel ze gaan meteen dood - de mannetjes vaak - of ze mogen hun kroost nog even verzorgen en gaan dan ook. Eerst zorgen voor eieren en dan sterven. Die eieren redden zich dus wel. Soms duurt het leven als eitje, of als larve langer dan dat van een volwassene!
Er zijn ook dieren die wel langer leven, de keizersvis bijvoorbeeld kan 15 jaar worden!

De meeste dieren krijgen twee pagina’s, waarop verteld wordt over hun leven, en hun gedaanteveranderingen. Er is een kadertje met summiere feiten:

Soort: keizerslibel
wetenschappelijke naam: anax imperator
Leefgebied: bij zoet water in Europa, Afrika en Azië
Aantal eieren: een paar duizend
Als larve: tot 1,5 jaar, lengte tot 6 cm
Als libel: hooguit enkele maanden, lengte libel: 64 tot 84 mm

Bij ieder dier is er informatie over de voortplanting, en: er is een prachtige afbeelding! Kleurrijke linosneden.

Geert-Jan Roebers (1961, Nederland) is bioloog en schrijver. Hij schreef diverse non-fictieboeken voor jonge lezers. Zijn missie is om vooral kinderen te laten zien hoe wonderlijk de natuur is. Hij vertelt graag over bizarre beesten en verbazingwekkende getallen uit de natuur.
www.roebers.nl

Merlijne Marell werkt op diverse manieren. ‘Zij houdt van vingers in vette inkt, houtkrullen die onder haar guts tevoorschijn komen, vormen die precies vertellen wat zij bedoelt, kleuren die bijten of liefhebben.’
Achter in het boek staat hoe Merlijne Marell werkt. Goed idee om dat eens te laten zien!
https://merlijnemarell.nl/work

ISBN 9789401441735 | Hardcover | 70 pagina's | Uitgeverij Lannoo | november 2024
Leeftijd vanaf 8 jaar

© Marjo, 5 december 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Koningen en Koninginnen
Uit de serie Willewete
Illustraties: Paul Oole
Tekst: Erwin Claes

Aan de binnenkant van de omslag zie je Europa afgebeeld, waarop je kan zien welke landen een koninkrijk waren of nog zijn. Helaas staat er geen uitleg bij: in sommige landen was ooit wel een koningshuis, Frankrijk bijvoorbeeld, maar nu niet meer. En ook Rusland was ooit een (soort) koninkrijk, en is dat niet meer. Spanje daarentegen, en Nederland zijn heden ten dage nog wel koninkrijken. Er zijn zeven koninkrijken nu, zegt het boek. Helaas staat er niet welke dan.
(Nederland, België, Luxemburg, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Engeland)


Het boek begint met de beroemdste koning ooit: Lodewijk XIV van Frankrijk, de zonnekoning, die Versailles liet bouwen. Zijn leven was een en al pracht en praal (als je dit boek moet geloven).
Ook Peter de Grote van Rusland krijgt veel aandacht. Daarnaast worden twee vrouwen genoemd: Catharina de Grote (Rusland) en Marie Theresia (Oostenrijk).

Het is een prima beginnetje voor de doelgroep, maar als ze meer willen weten zullen ze elders naar informatie moeten zoeken. In dit boek gaat het meer over de pracht en praal waarin deze vier koninklijke mensen leefden. En waarom zij zo belangrijk zijn.

Er is wat summiere informatie over wat een koning eigenlijk is? Hoe kun je dat worden (niet dus)? Waarom dragen koningen een kroon?
Wat is een kroonprins?

Er zijn fraaie uitklappagina’s, en nog wat kadertjes met weetjes.
Aan het einde van het boek staat uitgelegd hoe je zelf een kroontje kan maken, en er is een quizje, om te zien of je goed opgelet hebt.

ISBN 9789044853759 | Hardcover | 36 pagina's | Uitgeverij Clavis | september 2024
Afmeting 25.8 x 26.7 cm | Leeftijd 6+

© Marjo, 1 december 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER