De kunst van het ongelukkig zijn
Dirk De Wachter

"Alles draait om obsessief streven naar geluk." Dit zijn de woorden van de schrijver van dit boek, psychiater-psychotherapeut Dirk De Wachter. Hij haalt eveneens de woorden aan van de Duitse filisoof Wilhelm Schmid: "Geluk is een plicht geworden".

Een lastig leven mag je niet benoemen. Het 'niet goed gaan' is ongewenst. Ben je niet gelukkig, dan heb je dat aan jezelf te danken. Pech hebben, is je eigen schuld. Ongeluk is een hinderlijk en ongewenst obstakel. Daar moet je gauw vanaf. Mensen praten niet met je over ongeluk of de gesprekken daarover gaan heel moeilijk. Je moet maar naar een therapeut.
"Het idee dat het leven vooral leuk moet zijn, is daarom ook een ziekte van deze tijd."
"Het gezeur over ongeluk bederft voor de ander de pret." (blz 24)

Ook verdriet moet worden weggeduwd, aandacht voor verdriet wordt niet aangemoedigd, ongelukkig zijn is niet gewenst dus sluiten we het op in onszelf. We trekken ons terug, het verdriet wordt ingeslikt. Maar van verdriet dat niet naar buiten kan, kun je ziek worden.

Deze woorden van Dirk De Wachter geven weer wat er in onze huidige maatschappij gebeurt. Mensen kunnen hun verdriet of lastige gevoelens niet meer delen, je moet je aanpassen aan een maatschappij die geen plaats meer heeft voor 'ongeluk'. Vroeger was er nog de kerk waardoor je een saamhorigheidsgevoel had. Maar ook die is nagenoeg verdwenen waardoor veel mensen zich extra eenzaam of verdrietig voelen. Het frappante is, zo stelt Dirk De Wachter is 'dat je op gelukkige momenten de ander eigenlijk niet zo nodig hebt, op slechte momenten juist wél.' Verdriet en tegenslag kan zelfs heel verbindend werken.

De Wachter vindt ook dat de maatschappij teveel doorgeslagen is in het zoeken naar geluk. Hij stelt: "Je bent niet ziek als je ongelukkig bent. Ongelukkig zijn, is een deel van het leven en ermee omgaan is wezenlijk." Verdriet wordt gespychiatiseerd omdat mensen niet meer naar elkaar luisteren, dus uiten ze hun gevoelens bij de psycholoog of psychiater.

Regelmatig worden verdriet en ongeluk onderdrukt met een pilletje. Ondanks dat een pilletje soms een oplossing kan zijn, is het niet wenselijk, stelt Dirk De Wachter, mensen moeten meer geduld hebben, moeten leren wachten, verdriet heeft tijd nodig. Verdriet heeft geen tijdslimiet. Maar nu is het zo dat je na 6 maanden toch wel over je verdriet heen moet zijn, anders ben je een probleemgeval. Maar verdriet mag er zijn. Verdriet moet niet verdrongen worden maar omzwachteld zodat het niet meer zo steekt. (blz 57) Je hoeft niet te genezen van verdriet, maar je kunt wel leren woorden te geven aan verdriet.

Ook de dood wordt bij mensen weggehouden. 'Dood hoort niet bij een succesvol leven van een dynamische mens.' (blz 62). Zelfs van de dood wordt een 'feestje' gemaakt met wijn erbij. De dood is commercie geworden. Maar rouwen is niet gewenst, terwijl dát zo belangrijk is.

Dirk De wachter pleit als het ware om naast gelukkig zijn, zich ongelukkig voelen ook omarmd moet worden. 'Tegengestelde zaken vormen samen een evenwicht, zo ook gelukkig versus ongelukkig zijn.'

Hij spreekt over het gelukkig zijn ten koste van anderen, ook dat werkt niet, daar word je niet écht gelukkig van. Verder noemt hij de hooggevoelige mensen die last hebben van teveel prikkels, die mensen worden bijna gediagnosticeerd als hebbende een aandoening, ze hebben een gebruiksaanwijzing en dat is lastig, dat zijn dus moeilijke mensen. Maar, zo stelt, De Wachter, zij hebben oog voor anderen, zijn kwetsbaar al hebben een gebruiksaanwijzing. Maar is het niet zo dat laaggevoeligen een groter probleem vormen? 'De ongevoeligheid in de samenleving is angstwekkend.'

Zonder kwetsbaarheid en gevoeligheid maakt onze samenleving geen schijn van kans. Gevoeligheid stelt ons in staat de ander te zien en goed voor hem te zorgen. Zijn we zelf kwetsbaar, dan mogen we hopen dat gevoelige zielen ons omringen. Het is ook uit gevoeligheid en kwetsbaarheid dat creativiteit kan ontstaan.

En zo stelt Dirk De Wachter allerlei zaken aan de kaak die onderbouwen waarom ongelukkig zijn niet zo erg is, normaal is. Ook meldt hij in het laatste deel van dit boek, getiteld Zin ..., wat vervulling geeft aan iemands leven. 'Streven naar geluk als levensdoel is een vergissing. Streven naar zin en betekenis, daarentegen, is waar het leven om draait.' en ook daar schrijft hij wijze woorden over.

Wat Dirk de Wachter schrijft in dit boek, is me recht uit het hart gegrepen. Om me heen zie ik mensen worstelen (en soms ikzelf ook) met dingen waar liever niet over gesproken wordt. Verdriet, eenzaamheid, dood, dit alles is bijna een taboe aan het worden, met alle gevolgen van dien. Het enige wat mag, is blij zijn en juichen en springen van plezier. Dat is akelig en maakt dat afstand gekweekt wordt en normale gevoelens, abnormaal gemaakt worden. Ik ben dus erg blij met dit boek van Dirk De Wachter. Het is bovendien een erg vlot leesbaar boek, dat in toegankelijke taal open en eerlijk aangeeft waarom ongelukkig zijn helemaal niet zo erg is.

ISBN 9789401463584 | Paperback | 105 pagina's | Lannoo Campus | oktober 2019

© Dettie, 8 september 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER