https://www.mikevandamme.nl

Menzo
Het gevecht onder de lat
Mike van Damme

 
Stanley Menzo, geboren in 1963 in Paramaribo, was een succesvolle topsporter. Als keeper in het Ajaxteam behaalde hij in de jaren 1983-1994 drie landstitels, en daarnaast nog de Europacup II met de UEFA Cup. Daarna werd hij met Lierse SK landskampioen in de Belgische competitie en won hij de nationale beker. Toen zijn voetbalcarrière voorbij was, werd hij trainer van clubs in Nederland, België, Zuid-Afrika en China. In maart 2021 werd bekend dat hij is aangesteld als technisch manager en interim-bondscoach van het nationale elftal van Aruba.

Menzo was een zogenaamde meevoetballende keeper. Daarmee was hij zijn tijd vooruit. Lijnkeepers waren begin jaren negentig nog altijd de standaard. Johan Cruyff, trainer van Ajax, zag de waarde in van een meevoetballende keeper. Want in zijn systeem begon de opbouw van een aanval bij de keeper.

Het leuke van dit boek is dat de namen van veel bekende topsporters de revue passeren: Johan Cruijff, Rinus Michels, Louis van Gaal, Dick Advocaat.
Johan Cruijff was totaal niet gevoelig voor kritiek van buitenstaanders. Hij had zijn eigen mening. Over alles.
Rinus Michels was streng met gevoel voor humor.
Louis van Gaal was dominant en geen allemansvriend. Maar hij betrok de spelers wel actief bij de voor- en nabespreking van een wedstrijd en dat vergrootte hun spelinzicht.

Het voetbal bracht Menzo over de hele wereld.
In Zuid-Afrika zag hij de armoede en het geweld in de townships. Menzo zorgde ervoor dat de jongens voor en na een wedstrijd fruit kregen in de kleedkamer. Dit werd op een gegeven moment overgenomen door de Ajax Foundation, die elk jaar duizenden euro’s doneerde voor het maaltijdenproject dat Menzo had opgezet (blz. 234).

In China zag hij de gevolgen van de eenkindpolitiek. De jongens werden opgevoed als keizertjes, vaak door hun opa en oma. Ze mochten alles en hoefden niets. Die verwendheid namen ze mee naar de voetbalclub (blz. 244). Het was een mentaliteit die niet paste bij topsport.

Twee dingen springen er voor mij uit in dit boek.
Dat is in de eerste plaats de persoonlijkheid van Stanley Menzo. Hij komt over als een bescheiden man, die vaak aan zijn eigen capaciteiten twijfelde. Daarbij kwam dat hij een paar keer een keepersfout maakte, waardoor het team een wedstrijd verloor. Dat knaagde aan zijn zelfvertrouwen. Menzo heeft daardoor minder van zijn loopbaan genoten dan het geval had kunnen zijn.  Elke keeper maakt vroeg of laat wel eens een fout. En als dat een fout is die de wedstrijd beslist, is dat ontzettend vervelend. Maar de carrière van Menzo als geheel genomen is die van een topsporter.

Het tweede dat eruit springt, betreft het racisme waar Menzo mee te maken kreeg. Oerwoudgeluiden, scheldwoorden, het gooien van bananen en nog meer werd in de loop der jaren gebruikelijk bij de supporters. De maatschappij verruwde en dat werd zichtbaar en hoorbaar in het gedrag op de tribunes. Menzo trok het zich erg aan en heeft er veel last van gehad.
In 1989 was Menzo een van de voetballers die met het Kleurrijk Elftal een toernooi in Suriname zou spelen. Het toestel van maatschappij SLM crashte vlak voor de landing op vliegveld Zanderij. 167 van de 178 passagiers kwamen om. Menzo was met een eerdere vlucht naar Suriname gegaan en ontsnapte dus aan deze vreselijke ramp. Toen hij weer onder de lat stond, hoorde hij achter zich supporters scanderen: ‘Menzo heeft het vliegtuig gemist. SLM, SLM. SLM.’ Dit is van een zo laag niveau, daar heb je gewoon geen woorden voor.

Sindsdien is op dit vlak de situatie helaas nog niet verbeterd. In dit boek zegt Menzo echter een paar mooie dingen over racisme en discriminatie. ‘Het is niet zo dat zwarte mensen alleen het slachtoffer zijn. Kijk, in Suriname, daar is ook racisme, maar van alle kanten. Hoe de Creolen, de Hindoestanen en Javanen over elkaar praten, kan soms ook niet.’ Ware woorden die aangeven hoe diep het kwaad in mensen wortelt om een ander te verachten.

Mike van Damme schreef een mooi boek over een sympathiek mens.

Mike van Damme is sportjournalist en eindredacteur bij Ajax Life. Eerdere boeken van hem gingen over ‘Lefgozer. Voetbalverhalen van Richard Witschge’ en ‘Het onverslaanbare Ajax van Louis van Gaal’.

ISBN 9789046826928 | Paperback | uitgeverij Nieuw Amsterdam | Omvang 271 blz. | april 2021

© Henk Hofman, 8 mei 2021

Lees de reacties op het Forum en/of reageer, klik HIER