Mind
Een reis naar de essentie van ons mens-zijn
Daniël J. Siegel

De auteur is hoogleraar psychiatrie in de VS en tevens directeur van enkele instituten op dit gebied. In dit boek, waarin hij de menselijke geest probeert te ontleden en te doorgronden, komt veel van zijn jarenlange expertise en kennis samen. Daarin spelen naast de psychologie o.a. de neurobiologie en de antropologie een rol.

Wat is onze geest en hoe functioneert hij? Deze en daarmee samenhangende vragen worden besproken in dit boek dat gaat over ons bewustzijn, de manier waarop informatie tot ons komt en door ons wordt verwerkt. Het boek is dan ook een brede en diepgaande verkenningstocht door de menselijke geest en maakt duidelijk dat wij ‘meer zijn dan ons brein’ zoals tegenwoordig vanuit hersendeskundigen nogal eens wordt bepleit.

De mens is deel van een groter kosmisch geheel en ondergaat vele invloeden die zijn geest binnenkomen en daar iets teweeg brengen. De geest is méér dan onze hersenactiviteit, dat wordt in dit boek wel duidelijk. Onze geest wordt niet door ons lichaam begrensd maar staat open voor alles wat om ons heen is en tot ons doordringt. Onze geest is in staat om al die uiteenlopende ervaringen en indrukken te ordenen en te duiden en ze een plaats in onszelf te geven. Dit is – uiteraard – een persoonlijk getint en daarom onvermijdelijk subjectief proces, reden waarom mensen zo fundamenteel verschillen van elkaar in hun gedachten- en belevingswereld.

Dit boek is een rijke mengeling van wetenschappelijke inzichten, persoonlijke levenservaring en –beschouwing die de lezer in staat stelt om zich een beeld te vormen van de werking van de geest die voor onszelf weliswaar ongrijpbaar en onzichtbaar is maar tegelijk zo fundamenteel is voor ons mens-zijn.
Het boek is helder van opbouw en beantwoordt in diverse hoofdstukken vragen als ‘Wat is de geest?’, ‘Wie zijn wij?’, ‘Is de subjectieve werkelijkheid van de geest werkelijkheid?’.

In elk hoofdstuk is een meer wetenschappelijk getint middendeel die volgens de auteur ook kunnen worden overgeslagen wanneer ze de lezer minder boeien.
De hoofdstukken 2 – 9 eindigen met ‘Bespiegelingen en uitnodigingen’ die de lezer helpen aanzetten tot reflectie waarin hij zich het gelezene eigen kan maken zoals deze geciteerde uitspraak van Gandhi: ‘wij moeten de verandering zijn die we in de wereld willen zien’, pag. 277.

De auteur wil met dit boek zijn lezers helpen om hun levensweg te verdiepen, zich bewust te worden van wie zij zijn en wat er in hun geest schuil gaat. Het is zijn streven om samen met de lezers ‘… de aard van onze geest te verhelderen, onze overtuigingen te belichten en ons ongeloof te onthullen, om het cruciale belang van de geest in ons leven te demonstreren en een aantal fundamentele manieren aan te bieden om de geest te definiëren, om daarna te onderzoeken wat een gezonde geest nu werkelijk zou kunnen zijn’, pag. 47.

Dit boek wil de lezer deelgenoot uitnodigen om een proces van zelfreflectie aan te gaan en daardoor uiteindelijk te worden verrijkt:

‘Jou nodig ik uit om je onderweg open te stellen voor deze vragen. Deze ontdekkingsreis naar de aard van de geest kan van ons verlangen dat we onze eigen overtuigingen over de geest moeten herbezien (geen goede vertaling…) naarmate we ons verder verdiepen in deze ideeën’, pag. 33 – 34.

Uiteindelijk pleit Siegel voor wat hij noemt een ‘kwij’: ‘Als we het persoonlijke ik van mij en het onderling verbonden ik van wij erkennen, koppelen we die twee aan het geïntegreerde ik van Kwij’, pag. 423 waardoor er een goede balans de ander en mijzelf ontstaat. Een mens staat niet op zichzelf want ‘de geest is een werkwoord dat we allemaal delen en geen zelfstandig naamwoord dat we alleen per persoon bezitten in onze geïsoleerde wanhoop’, pag. 425.

Het boek biedt rijke inzichten, is zeker toegankelijk geschreven maar vraagt van de gemiddelde lezer wel enige voorkennis en zeker diepgaande belangstelling en ook een zekere volharding om met vrucht te kunnen lezen.

ISBN 9789463160360 | Paperback | 480 pagina's | Uitgeverij Mens! | mei 2017
Vertaald door Miebeth van Horn

© Evert van der Veen, 24 mei 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER