https://fredericmartel.com

Sodoma
Het geheim van het Vaticaan
Frédéric Martel

Wereldwijd wordt de Rooms-Katholieke Kerk geplaagd door schandalen op het vlak van seksualiteit. In dit boek gaat Frédéric Martel (die zichzelf niet-gelovig en homo noemt) in op één aspect daarvan: het punt dat veel geestelijken binnen deze kerk homoseksueel zijn en daar ook naar leven. En het draait natuurlijk om dat laatste gegeven. De belofte van een celibatair leven wordt door een meerderheid (volgens Martel) niet nageleefd. Daar komt dan bovendien nog bij dat de kerk de boodschap uitdraagt dat een homoseksueel leven een zonde is. Dat maakt de kerk ongeloofwaardig.

Martel geeft een uitvoerig verslag van zijn onderzoek. Samen met zijn staf onderzocht hij documenten, nam hij interviews af en bezocht hij de meeste landen waar misstanden aan het licht kwamen. Zijn stijl is wat bombastisch, wijdlopig, en soms suggestief, maar er is geen reden om aan de uitkomst van zijn onderzoek te twijfelen.

Homoseksualiteit is niet eens het enige probleem waar de Rooms-Katholieke Kerk mee worstelt. Er is ook nog eens het misbruik dat van jonge knapen wordt gemaakt, het belagen en verkrachten van nonnen (door paus Franciscus toegegeven), het weghalen van pasgeboren baby’s bij ongehuwde moeders. Deze wantoestanden werden decennialang toegedekt, maar het ging en gaat om zodanige aantallen dat publiciteit niet meer te vermijden viel. De kerk leek wel een criminele organisatie en kwam zo ook over in de publieke opinie.

In dit boek wordt regelmatig geopperd dat het celibaat de wortel van het probleem is. Nu is het zeker waar dat het celibaat niet te herleiden valt tot een Bijbels gebod. Petrus was zelfs getrouwd, want er wordt melding gemaakt van zijn schoonmoeder. En het pausschap is gefundeerd op Petrus. Toch is het de vraag of afschaffing van een verplicht celibaat voor geestelijken het goede antwoord is. Misbruik komt immers ook veelvuldig voor waar we het niet zouden verwachten, namelijk daar waar de vrije liefde gangbaar is. Denk aan de wereld van het entertainment (Hollywood), de sport, de politiek, het zit diep in de samenleving als geheel.

De problemen waar de kerk nu mee worstelt, zijn overigens ook niet nieuw. In de tijd van de Reformatie leverden Luther en Calvijn felle kritiek op kloosters, die op bordelen leken, en op het losbandige leven van monniken en nonnen. Tijdens het Concilie van Trente (ca. 1560) wist de kerk zich te herstellen. Regels werden aangescherpt, misstanden aangepakt en bestraft. Veel van het verloren gegane gebied wist de kerk vervolgens te heroveren op de Reformatie. Het is de vraag of de kerk dat nu weer klaar kan spelen. Het ‘bederf’ zit tot op het niveau van de kardinalen. Paus Franciscus, voor wie Martel wel sympathie heeft, doet zijn best, maar zit met een bijna onbeheersbaar probleem. Bovendien is de wereld geseculariseerd en is er steeds minder affiniteit met en begrip voor geloof en kerk.

Martel laat zien hoe het merendeel, dan wel een aanzienlijk deel, van de geestelijken handelt in strijd met de beginselen die de kerk voorstaat. Dat is van een ‘afgrondelijke hypocrisie’ (blz. 307).  Een conclusie waar weinig tegen in valt te brengen. Het is een triest en teleurstellend vonnis dat geveld wordt over een kerk die eeuwenlang zoveel betekend heeft voor de menselijke beschaving.

De titel van het boek verwijst naar het Bijbelse Sodom dat vernietigd zou zijn vanwege de homoseksuele zonde. Op blz. 294 lezen we dat niet homoseksualiteit, maar een gebrek aan gastvrijheid de reden zou zijn voor de ondergang van Sodom. Deze opvatting kom je vaker in de (theologische) literatuur tegen. Hier wordt echter voorbijgegaan aan het boek Judas, het een na laatste Bijbelboek. Judas 7 vermeldt onomwonden dat Sodom (en Gomorra) vanwege hun ontucht zijn verwoest.

De kern van dit boek zal diegenen die het nieuws regelmatig volgen bekend zijn. Wie de volle omvang van het probleem te weten wil komen, moet dit boek lezen. De Rooms-Katholieke Kerk zal niet zomaar omvervallen. Maar ze is zeker zwaargehavend.

Frédéric Martel is geboren in 1967. Hij studeerde sociale wetenschappen en is schrijver en journalist.

ISBN 9789463820158 | Paperback | uitgeverij Balans | 670 blz. | februari 2019

© Henk Hofman, 11 april 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer. Klik HIER