Café Terminus
Robert Brouwer

De achtenvijftigjarige Martin Motte is een eenzaat. Zijn hele bestaan speelt zich af in zijn hoofd.
Bij alles wat hij ziet ontspint zich een verhaal. Met name rond vrouwen. Hij stelt zich onmiddellijk voor hoe prachtig hun liefdesrelatie zal worden, hoe gelukkig hij zal zijn. Hoe hij zal genieten als zij slapend naast hem ligt, want er is haast niets mooier dan een slapende vrouw.

Ooit is Martin getrouwd geweest maar helaas hield het huwelijk geen stand. In vlagen van weemoed verlangt hij naar de dagen met Helene. Maar dat kan zomaar omslaan in de volgende fantasie bij het denken aan zijn werkgeefster of bij het zien van de vrouw bij de balie van het verzorgingshuis waar zijn moeder woont.
In feite is Martin in zijn hoofd nooit op de plek waar hij zich werkelijk bevindt. Hij leeft in een andere wereld die mooi en liefdevol is.
De dagelijkse werkelijkheid stemt hem somber. Hij slaapt ook graag.
Martin vindt ook dat hijzelf niets voorstelt, snapt bijvoorbeeld niet dat hij de sleutel van het pand van zijn bazin kreeg.

Vreemd genoeg schaamde ik me toen ik de sleutel overhandigd kreeg.
Je bent het niet waard... als ze eenmaal je ware aard ontdekt... je bent lui... laat dingen kapotvallen... vergeet de voordeur af te sluiten... Ik wilde haar de sleutel teruggeven. [...]

Hij heeft één vriend Norbert, die in alles het tegenovergestelde van Martin is. Waar Martin moeilijk uit zijn woorden kan komen weet Norbert precies bij elke gelegenheid het juiste woord te vinden. Ze spreken vaak af in het restaurant van de Hema, praten even met elkaar en daar blijft het bij. Zelfs deze vriendschap is nauwelijks vriendschap te noemen.

Dingen veranderen als Martin Valerie ontmoet. Hij valt voor haar vrolijkheid en directheid. Ze is rond de dertig en in zijn ogen prachtig. Hij voelt een slaafse aanbidding voor haar maar zelfs als ze er is dan heeft hij prachtige gesprekken met haar in zijn hoofd. Hij ziet in gedachten hoe ze genieten ze van elkaars aanwezigheid. Het is voor Martin allemaal zo simpel. Als ze elkaar maar echt zien, als ze elkaar maar aanvullen en waarderen, dan is het al goed.
Maar hoe rijk zijn woordenschat is in zijn fantasie, in werkelijkheid zegt hij meestal niets. Hij kan zich overigens nauwelijks voorstellen dat Valerie iets in hem ziet.
Ondertussen bezoekt Martin elke zondag zijn moeder en hun verhouding is al net zo stilzwijgend als de rest van Martins leven.

Dit alles wordt verteld in een bijzonder stijl die regelmatig aan Gerard Reve doen denken. Vooral de fantasieën over de onderdanige Martin die een vrouw lief zal hebben, versterken die indruk. Maar dat is het niet het enige mooie aan dit boek. Het knappe is namelijk dat Robert Brouwer ondanks dat het verhaal van de ene fantasie in de andere rolt, toch een samenhangend en boeiend geheel heeft weten te maken. Of Martin nu als een regisseur zijn blik laat ronddwalen door de bus die hem naar zijn moeder brengt of over zijn vroeger zo mooie zussen fantaseert of zich voorstelt dat hij de eigenaar van het mooie pand waarin hij werkt is, het gaat allemaal naadloos in elkaar over. De subtiele humor maakt het verhaal nog aantrekkelijker.
Mooi en goed debuut. Men leze!

Het boek is genomineerd voor de Hans Vervoort Prijs, de prijs voor verhalend proza van neerslachtige en toch opbeurende aard.

ISBN 9789083344904 | Paperback met flappen | 156 pagina's | Uitgeverij Finisterre | 1 december 2023

© Dettie, 13 februari 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Tijd om te gaan
Pia van Egmond

Als je het boek begint te lezen heb je geen idee: waar gaat dit naar toe? Gaandeweg ontdek je dat het 2050 is, en dat de maatschappij compleet veranderd is. Er zijn aanslagen geweest, grote stukken van Europa zijn totaal vernietigd. Ook zijn er nauwelijks nog middelen van bestaan, de economie ligt plat. Daar heeft men iets op bedacht: oudere mensen zijn immers nutteloos voor de maatschappij, ze kosten alleen maar geld, dus er wordt verwacht dat mensen die zestig worden een Drionbox aanvragen.

‘Het is volkomen normaal op zijn leeftijd om over uitstappen na te denken. Wat heeft de maatschappij aan hem? Hij is nergens meer geschikt voor, hij leeft slechts voor zichzelf. Binnenkort is hij een parasiet van de samenleving. Dan stap je uit als je een sociaal mens bent.’

Natuurlijk is er verzet, al zijn er ook veel mensen die een feest regelen en het dodelijke drankje drinken. Heb je de box eenmaal dan wordt er verwacht dat je binnen vijf jaar ‘vertrekt’. Pensioen bestaat niet meer, dus als je geen geld voor je oude dag hebt gespaard, sta je machteloos.

Als het verhaal begint, gaan Eva en John naar een feest. Eva’s vroegere collega Willem is ‘uitgestapt’. Het is een herdenkingsfeest. De gasten zijn chique aangekleed en hebben plezier. Eva ergert er zich groen en geel aan, en neemt zich meteen voor om nooit meer naar zo’n feest te gaan.
Ze wil meteen na het condoleren weg. Maar John zegt:

‘Echt niet, dat kun je Willem en zijn familie niet aandoen. Hoe zou je dat zelf vinden?’

Zij benadrukt nog eens - blijkbaar hebben ze het er al eerder over gehad – dat zij geen feest wil. Eva is nog werkzaam als radiotherapeut. John is bijna zestig, en moest plaats maken voor jongere werknemers. Hij voelt zich verplicht zich aan te melden bij de verenging Dappere Ouderen: mensen die op tijd uitstappen. Het wordt mensen die geen lid zijn van de DO steeds moeilijker gemaakt. En het is duidelijk wie wèl lid is: zij dragen een speldje.

Toch is er ook verzet. Velen willen vrij het tijdstip kiezen waarop zij hun drionbox openen en rustig oud worden. Noodgedwongen vestigen zij zich in leegstaande dorpen waar echter slechts een enkeling in een bestaan kan voorzien. En ze zijn kwetsbaar voor lieden die hen misbruiken voor experimenten. Eva vindt mensen die tegen deze gang van zaken zijn: De partij voor ‘Vrijheid van Leven en Sterven’ wordt opgericht onder leiding van Abel Hama, een chirurg. Maar de jongere generatie - vooral zij - worden feller en fanatieker, de verzetsgroep loopt gevaar.

Dit is het hoofdthema, een dystopie dus. Een akelig vooruitzicht, want er zijn wel degelijk argumenten die ons vandaag de dag bekend voorkomen. In de medische zorg bijvoorbeeld wordt wel gesproken van een triage voor behandelingen. Het is dan ook daarom dat radiotherapeut en medisch specialist Pia van Egmond besloot een boek te gaan schrijven als protest tegen leeftijdsdiscriminatie. Zij verzon een toekomst zoals we die niet wensen. Toch? Het verhaal is behalve beangstigend ook spannend. Helaas zakt dat naar het einde toe een beetje in, maar het gegeven is in ieder geval iets wat tot denken aanspoort.

ISBN  9789493214774 | Paperback | 366 pagina’s | Uitgeverij In de Knipscheer | september 2022

© Marjo, 17 april 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Way too many freaks
Is iedereen gek geworden of ligt het aan mij?
Epski

.
Om aan de hectiek van het dagelijks leven te ontsnappen, is Jacques gevlucht naar een piepklein Frans dorpje om zo weg te zijn van de ratrace en freaks die alles bepalen. In het dorpje heeft hij een boetiek geopend waar hij zijn zelfontworpen kleding verkoopt. Maar ook in dat piepkleine plaatsje ontkomt hij niet aan de freaks. Zijn kledingzaak is voor hen zelfs een ware ontmoetingsplaats geworden.

Epski heeft van dit gegeven echter geen roman gemaakt die het wel en wee van de ontwerper en zijn werk weergeeft maar wat de schrijver wél doet is in de vorm van zijn personages weergeven hoe de meeste communicatievormen mislopen.
Jacques zelf neemt zelden een blad voor de mond, heeft stellige meningen die hij ook graag ventileert. Hij hekelt bijvoorbeeld de grote mode-merken. "Het is één grote overproductie, de creativiteit wordt aan banden gelegd doordat enkele mensen bepalen wat mooi is." Maar als hij dat zegt dan is hij jaloers, ook zo'n kreet volgens Jacques die overal klinkt als je het ergens niet mee eens bent.
Jacques is in feite op zoek naar waarachtigheid, naar de mens zonder opsmuk en invloeden van buitenaf. Hij probeert dat ook te uiten aan alle veelvuldige bezoeken van mensen in en om zijn modezaak.

Zo is er de markante Nederlander Laurens die vaak koffie komt drinken. Hij is altijd nadrukkelijk aanwezig. Volgens Jacques leefde hij "met het idee dat hij hoogbegaafd was en dus waren veel baantjes te min voor hem. [...] Als hij werd afgewezen lag het aan de mensen die hem afgewezen hadden, ze begrepen hem wederom niet. Laurens zat barstensvol ideeën die nooit werkten en verhalen die iedereen met een korreltje zout nam terwijl er best een kern van waarheid in kon zitten.
De communicatie met Laurens is veelal eenzijdig. Niemand weet wat er eigenlijk écht in hem omgaat, zo zal later blijken.

Hilarisch is 'Het takkenwijf', de vrouw die aan de overkant woont en constant op alles en iedereen scheldt, met name haar man is altijd het slachtoffer van haar geschreeuw. Met haar is gewoon geen woord te wisselen, ze voelt zich in alles aangevallen en schreeuwt al bij voorbaat zodat niemand haar iets kan doen.

Verder is er Reinhard, Jacques vertelt  over hem dat hij "een narcistische control freak is die graag mensen in zijn macht hield en de persoon in kwestie door middel van geestelijke manipulatie een bepaalde richting uit wilde duwen. Misschien was dat zijn kunst, lag daar zijn talent." Reinhard is al eeuwig met een beeld bezig en vertelt daar elke keer hetzelfde verhaal over, iets wat Jacques meer dan zat is en dat ook op een onverholen manier zegt.
Maar door de vreemde communicatievorm ziet niemand dat Reinhard juist enorm kwetsbaar is en zich verschuilt achter zijn narcistische gedrag.

Verder zijn er nog Grace, die twijfelt of ze man of vrouw wil zijn, Fetnat die wraak wil, de altijd op zoek zijnde Van Gorkum en de belangrijkste mensen in Jacques leven, Eric en Lima, die klanten waren maar inmiddels zeer goede vrienden zijn geworden.

Iedereen ontmoet elkaar en de gesprekken die onderling uitgewisseld worden zijn intens, maar blijven zelden in hun hoofden hangen. Allen praten vanuit zichzelf zonder de ander te zien, veel wat gezegd wordt, wordt niet gehoord. Alleen Eric en Lima kijken, net als Jacques, wél verder en zien wat er in de wereld en met de onderlinge communicatie gebeurt. Vooral de opkomst van internet en vooral de sociale media heeft volgens hen veel teweeg gebracht.
Het hele boek draait in feite om communicatie.

Het bovenstaande maakt det het een zwaar verhaal lijkt, wat echter absoluut niet het geval is. Epski heeft een schrijfstijl die overrompelend is maar toch heel toegankelijk. Bovendien is het verhaal doorspekt met humor, vol onverwachte wendingen en verrassende ontwikkelingen.
In feite moet je het verhaal gewoon ondergaan en van alle gesprekken, gebeurtenissen en de spectaculaire, originele ontwikkelingen genieten.

Epski (Nederland 1970) is een planeetslenteraar, creatieve duizendpoot annex kledingontwerper, die na vele omzwervingen over de wereld neerstreek in het Franse Lagrasse, een middeleeuws dorp in de wijnstreek Corbières, vanuit waar hij zijn debuutroman schreef.

ISBN 9789462666399 | Paperback | 211 pagina's | Schrijverspunt | 30 november 2022

© Dettie, 21 februari 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Achter een lens gevangen
Anneloes Tieleman

De relatie tussen Phileine en haar moeder Isabelle is op zijn zachts gezegd niet goed. Maar toch is haar moeder wel degene waar ze heen gaat in haar vakantie. Ze zal wel moeten, ze studeert nog, veel geld om op vakantie te gaan is er niet.
Gelukkig is haar moeder na één dag al weg maar een vriendin van haar moeder heeft beloofd op het huis te passen tijdens haar afwezigheid. Het is Rosemarie, de vrouw die Nathalie al kent van vroeger. Ze heeft haar sinds haar pubertijd niet meer gezien. Rosemarie is twaalf jaar ouder dan Phileine, bovendien is ze een erg mooie vrouw en vroeger berucht om haar uitzonderlijke feesten.
Maar die tijd lijkt voorbij.

Phileine voelt zich onmiddellijk aangetrokken tot Rosemarie, ze beziet de vrouw nu met heel andere ogen dan vroeger. Het zorgt voor onrust in haar lijf. Ze krijgt Rosemarie niet meer uit haar hoofd. Uiteindelijk blijkt dat ook Rosemarie niet ongevoelig is voor de tengere Phileine en op gegeven moment kunnen ze er niet meer omheen, de relatie begint.
Het is echter allemaal niet zo simpel als het lijkt. Phileine weet nu al hoe de reactie van haar moeder zal zijn en ook Rosemarie heeft moeite met o.a. het leeftijdsverschil.
Toch genieten ze een aantal dagen intens van elkaar en hun enorme verliefdheid. Ze bedrijven vol overgave de liefde dat overigens prikkelend maar niet ordinair beschreven wordt.

Helaas blijkt Isabella's reactie nog erger dan Phileine verwacht had. Het wordt een ramp. Rosemarie en Phileine vertrekken elk naar hun eigen huis. Er resten Phileine niets anders dan foto's.

Het lijkt alsof het, door Isabella's houding, bij een vakantieliefde zal blijven, maar beiden weten dat er veel meer speelt dan zomaar een oppervlakkige relatie. Ze blijven naar elkaar verlangen, ze missen elkaar. Maar er spelen zoveel factoren mee die de hele situatie bemoeilijken. Phileines fotografiestudie, Rosemaries kunstgalerij... het slokt hun tijd op. Ze denken dat het voorgoed voorbij is.

Met ontzettend veel vallen en opstaan, vele ups en downs en grote inzichten in zichzelf en elkaar worstelen ze door. Hunkerend naar elkaar. Maar beide vrouwen verwerken hun intense verlangen en verdriet op een heel eigen manier. Waar de ene verbeten doorgaat, laat de ander de moed helemaal zakken. Totdat ze elkaar weer ontmoeten en ze de feiten onder ogen moeten zien.

Het is een van de weinige romans die expliciet over twee vrouwen die een relatie hebben. De schrijfster weet de relatie én alle problemen die het stel ondervindt goed te verwoorden.
Er spelen naast de relatie nog andere factoren mee die een simpelweg 'voor elkaar gaan', bemoeilijken. Alle ontwikkelingen maken dat je wilt doorlezen. De gedetailleerde beschrijvingen zouden soms wel wat minder uitvoerig beschreven kunnen worden, maar storen niet echt.

Op zich is het een debuut met heel veel potentie, het verhaal is boeiend en je leeft erg met de vrouwen mee, het is daarom zo jammer dat er redactioneel flink wat ontbreekt.  Een goede redacteur zou het boek tot grotere hoogte kunnen tillen dan het nu doet. Hopelijk heeft Anneloes Tieleman zo'n persoon bij haar volgend boek tot haar beschikking.

Anneloes Tieleman (1987) groeide op in de randstad en wilde altijd al een roman schrijven over twee vrouwen. Simpelweg omdat zijzelf niet genoeg romans kon vinden in dat genre. Achter een lens gevangen is haar debuutroman.

ISBN 9789464507256 | Paperback | 292 pagina's | Boekscout | 8 juli 2022

© Dettie, 30 september 2022

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De Spaanse renner
Lidewey van Noord

‘Nog iets meer dan tachtig kilometer, dan is hij verlost van de stress. Van deze vlakke wegen die zo simpel ogen, maar die hem en de rest van het peloton dwingen om uren achter elkaar alert te zijn, alsof er roofdieren op de loer liggen. Klaar om je met je fiets en al aan stukken te rijten.’

Wielrennen is dus niet altijd even leuk, het is gewoon een beroep. Je doet waar je goed in bent. En hoe goed je ook bent, in ieder beroep zijn er momenten dat het even niet zo leuk is.
Voor het verhaal begint staat er een quote van Rini Wagtmans:

‘Elke topcoureur komt ooit een tegenstander tegen van wie hij niet winnen kan: zichzelf.’

De man over wie het verhaal gaat is Miguel, een Spanjaard. Hij zit duidelijk even niet lekker in zijn vel en door een ongelukkige manoeuvre veroorzaakt hij een valpartij. Voor hij er vandoor gaat - wat niet eens onmiddellijk opgemerkt wordt in de commotie – ziet hij zijn concurrent op de grond vallen, gevolgd door vele andere renners.
Een poos later vindt een boer hem, liggend in een greppel. Totaal van de kaart. Hij wil niets weten van een ambulance en gaat met de boer mee naar diens boerderij. Jan, de boer, haalt er toch wel een dokter bij, maar stelt verder niet veel vragen. In ruil voor onderdak vraagt hij Miguel te helpen met het werk.
En tot zijn verbazing maakt de wielrenner geen aanstalten om te vertrekken…

Miguel reed de Vuelta, die in het najaar na verschijning van dit boek inderdaad in Nederland start. Het is een actueel verhaal dus, waarbij je ook het een en ander leert over de wielerwereld.

Het is vooral een psychologische schets: de omgang tussen de twee mannen die zich moeten behelpen met het beetje Engels dat ze kennen, ontwikkelt zich tot een bijzondere vriendschap. Ze hebben iets gemeen: Miguel is een eenling tussen zijn maten die immers ook concurrenten zijn en leeft onder druk, omdat hij moet winnen. Winnen is het enige dat telt in zijn wereld.
Jan is ook een eenling. Hij leeft tussen zijn koeien die dan wel geen druk op hem uitoefenen, behalve dat ze gemolken willen worden, maar hij voelt de druk van de maatschappij. Zijn grootvader runde de boerderij, zijn vader nam het over, maar zelf zal hij geen opvolger hebben. Hij valt op mannen.

Lideweij van Noord vertelt in een integere impliciete stijl. Je ziet de gebeurtenissen voor je, het is beeldend beschreven. Het is duidelijk dat zij ook poëzie schrijft!
Erg mooi! De lezer zal uitkijken naar een lijviger verhaal!

ISBN 9789021467993 | paperback | 138 pagina's | Uitgeverij Volt | juli 2022
Afmeting 17 x 11,1 cm

© Marjo, 16 augustus 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER

Lucie
Stans Lutz

‘Zolang ze zich herinnert schaamt Lucie zich voor haar moeder. Voor haar uitbundig gedrag, haar overdreven gelovigheid, haar te zware lichaam, haar snoepzucht, haar altijd en overal te laat komen, haar spilzucht, haar wens om bij iedereen in de smaak te vallen.’

Vader Hans, journalist van beroep, ondergaat het gedrag van zijn vrouw lijdzaam. Dat denkt zijn gezin tenminste. Oudere zus Kath is wat hardhorend, maar wil daar niets van weten. En er is het jongere zusje Eefje.

Middelste is Lucie, de verteller. Vanuit haar beleving lezen we over het gezin,  vooral over de moeder die door haar nogal aparte gedrag het gezinsleven bepaalt. Als Lucie bij haar vriendin is, ziet ze hoe het anders kan, maar natuurlijk heeft zij geen invloed op haar moeder. Kan ze het alleen maar aanzien, hoe haar moeder steeds verder zinkt in het geloof en min of meer eist dat haar kinderen dat ook doen. Hetgeen zij steeds minder doen.

Intussen ontwikkelt Lucie zich van kind tot jong-volwassene. Het verhaal speelt in de jaren zestig, dat is sowieso niet een tijd waarin een jong meisje begeleiding had tijdens deze ontwikkeling, ouders lieten hun kinderen aanmodderen, en op school was er ook nauwelijks aandacht voor, dus ook Lucie staat er alleen voor. Met vallen en opstaan probeert ze haar plekje te vinden.’

‘De lerares had gevraagd hoe zij hun toekomst zagen. Of ze dachten te zullen trouwen en of ze kinderen wilden of dat ze zouden gaan studeren. De meeste klasgenoten wilden het allebei – zo ver waren ze al gekomen – maar de kinderen zouden altijd voorgaan. Toen Lucie aan de beurt was had ze gezegd dat ze helemaal niet zou gaan trouwen. Ze zou gaan hokken, studeren en pas als ze een baan had als tolk/vertaalster vier kinderen krijgen. Bij het woord hokken was er een huivering door de klas gegaan. Dat deed je niet. ‘

‘Lucie’ is een tijdsbeeld en een coming of ageroman in een.
Zeker  voor vrouwen die in dezelfde tijd opgroeiden zijn de verhalen herkenbaar, maar natuurlijk ook voor degenen die buiten die periode groot moesten worden. De ontwikkeling is immers overal hetzelfde, alleen de situatie niet en de manier waarop je er mee omgaat ook niet. Daardoor wordt waarschijnlijk de reactie op dit boek bepaald: een schrijnende herkenning, of een lacherige Aha-erlebnis: zo kan het ook…

Het boek leest in ieder geval als een trein, het bestaat uit korte hoofdstukken in de vorm van schetsen, die wel chronologisch zijn.
Vlotte dialogen, geen lange omschrijvingen maar een taal die to the point is. Dat past bij de verteller.

Stans Lutz is decor- en kostuumontwerper. Ze was ze verbonden aan talloze producties. Eerder schreef en tekende ze het non-fictie boek De Circusclown en het prentenboek Zakdoek.
Lucie is haar literaire debuut.

ISBN 9789492241498| Paperback | 196 Pagina's | Uitgeverij Magonia | maart 2022

© Marjo, 19 april 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER