De invasie
De onvergetelijke geschiedenis van de helden van D-day
Alex Kershaw

 
De missie van operatie Overlord, zoals D-day heet, was ‘het Europese vasteland binnen te vallen en daar operaties te initiëren, gericht op het hart van Duitsland en de vernietiging van de strijdkrachten van dat land’, pag. 10.  Het is de grootste militaire operatie uit de geschiedenis: 7000 schepen, 12.000 vliegtuigen, 200.000 manschappen, 700.000 dingen die mee moesten naar Frankrijk om de troepen te ondersteunen. Eind juni bevinden zich 1 miljoen geallieerde soldaten in Normandië.

Dit boek over de invasie bestaat uit drie delen:
1. Schemering der idolen
2. De dag
3. Slijtageslag

Het begin is direct al meeslepend wanneer het proces van besluitvorming wordt beschreven en Eisenhower de historische woorden spreekt: ‘Oké, we gaan.' Hij is emotioneel bij het vertrek van de eerste vliegtuigen en spreekt de troepen toe: ‘U begint vandaag aan de Grote Kruistocht….. De ogen van de wereld zijn op u gevestigd. De hoop en de gebeden van vrijheidslievende mensen, waar ook ter wereld, vergezellen u. Samen met onze dappere bondgenoten en uw wapenbroeders aan andere fronten zult u de Duitse oorlogsmachine vernietigen en een einde maken aan de nazitirannie die de onderdrukte volken van Europa in haar greep houdt, en eenieder een veilig bestaan bezorgen, in een vrije wereld’, pag. 63.

Wisselend worden de diverse onderdelen van de missie besproken. Dat maakt het voor de lezer soms wat onoverzichtelijk en ook de situering is niet altijd helemaal duidelijk al zijn er wel kaartjes met gevechtsacties opgenomen. Iets meer verwijzing hiernaar en nog wat meer geografische ondersteuning had dit kunnen ondervangen. Dat neemt niet weg dat het boek leest als een spannende film: de lezer wordt in de gebeurtenissen getrokken. De toon is beschrijvend en informerend: de schrijver laat de feiten meestal voor zich spreken en romantiseert de strijd niet zoals in de film ‘The longest day’ wel enigszins gebeurt.

De waarneming van een oorlogscorrespondent is huiveringwekkend. Zijn beschrijving van wat hij na de gevechten op het strand aantreft, brengt in woorden de harde strijd dichtbij. Foto’s laten zien wat er gebeurt.
In totaal zijn er tijdens de operatie 200.000 geallieerde soldaten en een half miljoen Duitsers gesneuveld of gewond geraakt. Ook het aantal Franse burgerslachtoffers was aanzienlijk: 2000. Veel (kust)plaatsen werden volledig verwoest door de felle gevechten.

De schrijver geeft een eerlijk beeld van het verloop en laat ook de zwakke kanten van de operatie zien. Zo heeft men het bocage-landschap, dat de Duitsers goede schuilmogelijkheden bood, onderschat. Ook was de slagkracht van het Duitse leger groter dan men dacht.

Niet alle onderdelen van de operatie zijn dus even succesvol:
- De luchtlandingsdevisies mislukken ten dele omdat de parachutisten niet allemaal op de geplande plekken terechtkomen.
- Bombardementen van de kustverdediging vonden deels te ver landinwaarts plaats waardoor de bunkers in tact bleven, de invasies op sommige stranden gingen met hoge verliezen gepaard, er ging veel materieel met manschappen in zee verloren.
- De verliezen tijdens de landingen op de meeste stranden waren hoog. In welke mate men dit had voorzien, wordt in het boek niet duidelijk.

Treffend zijn de woorden van een commandant: ‘Ik ben terdege gaan beseffen dat D-day een keerpunt was in de twintigste eeuw. Misschien was het zelfs het meest dramatische moment van de twintigste eeuw, want die dag heeft het pad geëffend voor de vrijheid van de wereld. Daarmee heeft D-day bijna iets heiligs’, pag. 258.

Dit boek schetst een realistisch en indringend beeld van wat zich hier op 6 juni en in de periode daarna heeft afgespeeld en dat beeld is genuanceerder dan menig lezer denkt want het was een bittere strijd met een hoge prijs waarvoor jongens die hun leven nog vóór zich hadden, hun leven hebben gegeven.

ISBN 9789463820295 | Paperback | 352 pagina’s | Balans Amsterdam | 28 mei 2019

© Evert van der Veen, 3 juni 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER