Non-fictie

Minouk van der Plas-Haarsma

non-fictieDe huismus
Met tekeningen van Peter Vos

Minouk van der Plas-Haarsma


De huismus (passer domesticus) verdwijnt, wordt gezegd, doordat er weinig woningen met dakpannen zijn waaronder ze kunnen nestelen en omdat de landbouw veranderd is. Er wordt veel meer mais dan graan verbouwd en met mais kunnen ze niets. Daarom is het goed dat dit boek verschijnt, het is o.a. een ode aan de huismus maar ook kom je enorm veel te weten over de mus zelf.


Het boek begint nogal 'zakelijk'. (Deel I) Tot in detail worden de uiterlijke kenmerken van de huismus besproken, bij deze beschrijving staan duidelijke pentekeningen van Peter Vos. Verteld wordt dat de voorouders vermoedelijk uit Afrika stammen en zich van daaruit over de wereld verspreidde. Er staan duidelijke kaartjes afgebeeld zodat je kan zien waar ter wereld de mus voorkomt.


In deel II wordt de opbouw van het nest besproken dat nogal rommelig in elkaar gezet wordt. Verder lezen we over het vermakelijke baltsgedrag - een mannetje kan o.a. een vrouwtje lokken naar een nest door een wit veertje in zijn bek te houden -. Mannetjes kunnen onderling hevig ruzie maken om een vrouwtje en meer dan een uur, al rollend van het dak, met elkaar vechten. Als mussen eenmaal een paar vormen blijven ze elkaar trouw. Hoewel DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat de vrouwtjes van meerdere mannetjes in een legsel jongen kreeg, is nog nooit visueel deze ontrouw waargenomen. Verder lezen we over het onderlinge gedrag, mussen nestelen vaak bij elkaar in de buurt, en hoe het komt dat de populatie terugloopt. Mussen hebben vaak drie legsels per broedseizoen. Rond de tiende dag na het uitkomen van het eerste legsel vertoont het mannetje alweer baltsgedrag.


In deel III lezen we over de verstandhouding tussen mussen en mensen. Hoewel volwassen mussen die gevangen worden zelden tam worden en zich nooit op hun gemak voelen in een kooi of volière kunnen nestjongen wel volkomen tam worden. Ze kruipen dan graag in allerlei holtes zoals mouwen, jaszakken. Elke verandering in de omgeving, zoals bijvoorbeeld verplaatste stoelen, veroorzaakt urenlange onrust.
Ontroerend en onderhoudend is het verhaal van Clarence, de tamme mus, die twaalf jaar de huismus van mrs. Kipps was.


De mus veroorzaakt ook overlast, denk aan de terrasjes waar brutale mussen de koekjes en gebakjes wegpikken, persoonlijk vind ik dat altijd wel leuk maar voor de horeca kunnen veel mussen een ramp betekenen (vogelpoep, mensen die vies van mussen zijn gaan niet op hun terras zitten enz.).
Mussen nestelen zich ook graag in grote hallen zoals een hangar en bouwt dan nesten in vliegtuigmotoren of vergaart isolatiemateriaal voor het nest. Ook kan een mussenzwerm grote schade aanrichten aan graanvelden. Natuurlijk wordt ook de mus gememoreerd die doodgeschoten werd om de wereldrecordpoging 'dominostenen omgooien' te redden.
In het laatste hoofdstuk van deel III worden boeken en gedichten besproken waarin de mus voorkomt.
Het bekende tjielp tjielp van Jan Hanlo ontbreekt natuurlijk niet.


Inhoudelijk heeft dit boek me aangenaam verrast, het is met veel kennis van zaken en in zeer vlotte stijl geschreven. De tekeningen van Peter Vos maken het boek compleet. De verschillende afgebeelde houdingen van de mus lichten het beschrevene toe. Erg mooi en vermakelijk vond ik de verschillende houdingen bij het nemen van een bad, vooral het stofbad is erg leuk getekend, evenals de oppoetsbeurt na het bad.
Het is een prachtig, mooi verzorgd, gebonden boek. Het hele boek straalt een grote liefde voor de mus uit. Je zou er bijna zelf mus door willen worden!


ISBN 9789046804773 Hardcover, 240 pagina's, uitgeverij Nieuw Amsterdam, maart 2009

© Dettie, 10 juli 2009

Lees de reacties op het forum, klik HIER