Frontaal
De andere kant van dokter Jansen Steur
Metta de Noo
Eerder las ik het boek Er werd mij verteld, over Lucia de B., van Metta de Noo. Dat was een indringend en ontluisterend boek. Hoe had het kunnen gebeuren dat Lucia de Berk negen jaar na het begin van het proces, waarin zij als seriemoordenares was neergezet, geheel werd vrijgesproken? Ik was zeer onder de indruk van de volhardende manier waarmee Metta de Noo en haar broers zich in deze zaak hadden vastgebeten.
Het was daarom dat ik toch wel enigszins sceptisch was toen ik aan dit boek van De Noo begon over dokter Jansen Steur. Waarom schreef zij nu een boek over deze man? Als ik de dokter op de televisie zag, vond ik hem onverschillig, zo niet arrogant. Die mening werd waarschijnlijk mede ingegeven door de manier waarop Jansen Steur in het nieuws kwam, want voor zover ik het me herinner heb ik hem zelf niet aan het woord gehoord. Daarmee komen we op de ondertitel van dit boek De andere kant van Jansen Steur en op de korte samenvatting van de inhoud van het boek op de achterkant:
HOE WE ERGENS NAAR KIJKEN, BEPAALT HOE WE ER OVER DENKEN
Je ziet wel vaker een mooie appel. Maar pas als je die van de andere kant bekijkt kom je erachter of die écht zo smakelijk is. Het bekende verhaal van ‘foute dokter’ Jansen Steur draait precies om die beeldvorming. Metta de Noo, bekend als klokkenluider in de zaak Lucia de Berk, laat de andere kant van het verhaal zien. Daarin wordt duidelijk welke klap een frontale autobotsing achterlaat bij Jansen en zijn familie, zijn patiënten en de publieke opinie. Hoe ‘even appels plukken met de familie’ uitmondt in een praktisch onnavolgbare geschiedenis. Tot nu.
Meteen als ik begin te lezen word ik weer gepakt door de prettige manier waarop Metta de Noo schrijft. Onomwonden vertelt zij haar verhaal. In haar voorwoord schrijft ze dat ze Jansen Steur kende als een goede en betrokken neuroloog en een leuke aardige huisvader. Iets waarvan op het moment van het schrijven van dit boek niets meer over is.
De Noo schroomt niet ook haar reserves ten opzichte van de dokter Jansen Steur uit te spreken. Ze stelt zich voortdurend de vraag of ze het wel juist ziet en of het toch niet zo is dat Jansen Steur een spel speelt.
Een van de hoofdstukken draagt de titel Fake of echt? Voortdurend confronteert zij Jansen Steur hiermee, zowel in persoonlijke gesprekken die zij met hem heeft alsook in het e-mailverkeer. Haar eigen twijfel probeert zij weg te nemen door Jansen Steur in een e-mail keihard voor te leggen dat er voor haar drie mogelijkheden zijn wie de mens Jansen Steur zou kunnen zijn op dit moment, namelijk: 'een arrogante rotzak die een spel speelt en weinig gêne kent tegenover mensen' of 'een in beginsel eerlijk mens, die door de frontale hersenstoornis de greep op leven en werk is kwijtgeraakt en onbewust de façade heeft hooggehouden' of 'iemand die verslaafd is geraakt en nog mee blijft sjoemelen'. Ze spaart hem dus niet!
Het boek is voornamelijk een uitwisseling van e-mailverkeer en gesprekken tussen zowel de schrijfster met Ernst Jansen Steur als met zijn zoon Joost. Opnieuw wordt duidelijk dat wat we te weten zijn gekomen uit de media ook een geheel andere kant heeft. Jansen Steur heeft waarschijnlijk een gedragsverandering ondergaan doordat hij bij een auto-ongeluk hersenletsel heeft opgelopen. Hij heeft dit zo goed kunnen verbergen en verbloemen dat pas nadat hij fataal de mist is ingegaan op zijn werk en dit tot zulke ernstige gevolgen had geleid, hij zich voor de rechter moest verantwoorden. Artsen in zijn directe omgeving hebben dit blijkbaar niet opgemerkt of er in ieder geval niets mee gedaan.
In dit boek komt opnieuw aan de orde hoe moeilijk het is voor 'gewone' strafrechters om in deze medische zaken recht te spreken. Zij moeten volledig vertrouwen op de informatie die zij krijgen van medisch deskundigen en ze zijn daarbij ook afhankelijk van de interpretatie van deze deskundigen. Daarnaast kunnen deze deskundigen beoordelen welke informatie wel of niet aan de rechter wordt voorgelegd. De Noo stelt dan ook terecht de vraag of het gewone strafrecht dergelijke zaken wel goed kan beoordelen.
Het boek heeft een open einde waarbij het Hof in Arnhem in een tussenarrest als nieuwe zittingsdagen 18, 20 en 21 mei 2015 belegd. Tussen alle berichtgeving op het internet zoek ik hoe dat is afgelopen. Op Wikipedia vind ik het volgende: Op 18 juni 2015 volgde vrijspraak voor de medische delicten. Wel werd hij veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijke gevangenisstraf voor verduistering en valsheid in geschrifte. Hierbij wordt de volgende bron vermeld: http://nos.nl/artikel/2042082
De laatste zin luidt: De advocaat van Jansen Steur had om vrijspraak gevraagd. Volgens hem kampt de ex-neuroloog met een hersenbeschadiging die hij 25 jaar geleden bij een auto-ongeluk opliep. Het hof heeft zich daar niet over uitgesproken omdat Jansen Steur is vrijgesproken van medische delicten. De vraag blijft op grond waarvan hij dan is vrijgesproken van medische delicten? Zou het boek van Metta de Noo hier ook nog een rol in hebben gespeeld?
Over de auteur: Metta de Noo (Meppel, 1950) is na haar studie geneeskunde werkzaam geweest in de psychiatrie, in een leefgemeenschap voor meervoudig gehandicapten en in de jeugdzorg. Later is ze verpleeghuisarts geworden. Door haar contact met jonge verpleeghuispatiënten met een niet aangeboren hersenletsel is ze zich steeds meer gaan verdiepen in de neuropsychiatrie. Ze maakte de overstap naar de Geestelijke Gezondheidszorg om daar een ambulante en klinische afdeling neuropsychiatrie op te zetten.
ISBN 9789461537423 | Paperback | 226 pagina's | Uitgeverij Aspekt | mei 2015
© Ria, 30 oktober 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Er werd mij verteld, over Lucia de B.
De klok, de klepel en de klokkeluider
Metta de Noo
Het zal je maar gebeuren. Je zit negen jaar vast in de gevangenis voor een misdaad die je niet hebt begaan. Dat overkwam de Haagse verpleegkundige Lucia de B.
Auteur Metta de Noo laat ons met dit boek zien, dat het ons allemaal kan overkomen. Dat is op zijn minst een heel beangstigend gegeven, omdat we denken te leven in een land waarin zoiets niet kan gebeuren en dat in onze rechtstaat iedereen zorgvuldig te werk gaat en alleen op grond van harde bewijzen een oordeel velt. Metta de Noo was even verbijsterd, maar heeft de moed gehad om als klokkenluider dit onrecht aan te vechten. Wat dat voor haar zelf, haar gezin en familie heeft betekend en hoe een en ander voor Lucia is verlopen lezen we in dit indringende boek.
Het voorwoord in dit boek is geschreven door Maarten 't Hart. Hij leert Metta De Noo in 2006 kennen bij het programma Pauw en Witteman. In dat programma is ook de dochter van Lucia de B. aanwezig. Maarten 't Hart is net als De Noo en de dochter van Lucia de B. overtuigd van de onschuld van Lucia. In een radioprogramma van de IKON waar hij eerder te gast is, vraagt men hem een vraag aan God te stellen en zijn vraag is: 'Waarom zit Lucia de B. onschuldig in de gevangenis?'
Die vraag van schrijver 't Hart wordt in dit boek van De Noo beantwoordt en als je niet zou weten dat alles wat in dit boek staat de keiharde realiteit is, zou je denken dat je een hele spannende, complexe en ingenieuze misdaadroman zat te lezen. Helaas voor Lucia, maar ook voor Metta de Noo is dat niet het geval. Voor Lucia is het heel gelukkig dat de haar onbekende Metta de Noo, samen met twee van haar broers, zich zo heeft vastgebeten in haar zaak. Een andere broer is namelijk getrouwd met de vrouw die chef de clinique is ten tijde van de dodelijke incidenten die als verdacht worden aangemerkt en waarvan Lucia later wordt beschuldigd. Dit trekt uiteraard een enorme wissel op de familierelaties. Wat mij diep trof was dat de 86-jarige moeder van Metta, haar dochter en betrokken zoons aanspoorde de waarheid omtrent Lucia te achterhalen, ook als dit een breuk veroorzaakt in het gezin van de moeder van de auteur.
Het waarom van de veroordeling van Lucia is schokkend te noemen. Zoals we achterop het boek kunnen lezen: "In deze rechtszaak ging veel mis. Roddels werden feiten, angst werd waarheid. Kansloos vocht Lucia tegen vooroordelen en beschuldigingen. Zonder enig tastbaar bewijs."
Hoe machteloos ben je als alle schijn tegen je is en die schijn niet meer wordt onderbouwd met feiten? Hoe bijzonder is het als vreemden als Don Quichot tegen de medische wereld gaan vechten waarvan De Noo zelf weet hoe daar de rijen zichzelf zullen sluiten aangezien zij zelf ook deel uitmaakt van deze wereld? Hoe bijzonder is het als een vrouw zelfs haar eigen kinderen trotseert om voor een andere vrouw op te komen en recht voor haar te halen? Dat is allemaal te lezen in dit boek!
Ik ben diep onder de indruk geraakt van de daden en het onuitputtelijke doorzettingsvermogen van Metta de Loo. Haar mogen we ook met recht een verzetsheld noemen. Tegen alle autoritaire en gevestigde ordes is, heeft zij tot het einde toe volgehouden en gevochten tegen onrecht en voor een vrouw die zij niet persoonlijk kende.
Mij bekroop ook heel erg het gevoel dat de medische wereld het steeds moeilijker vindt dat het leven soms eindigt in de dood, ook als is dat leven nog maar net begonnen. De dood wordt bijna beschouwd als een optie die niet meer bij het leven hoort en zeker niet in een ziekenhuis. Natuurlijk is het meer dan heel erg dat je als ouders je baby moet verliezen omdat die heel erg ziek is. Natuurlijk is het heel erg om je vader of moeder te verliezen terwijl ze in het ziekenhuis verblijven om te worden genezen. Maar is het niet nog veel erger als je in eerste instantie hoort dat je baby of ouder is vermoord door een seriemoordenaar en dat dit na negen jaar helemaal niet het geval blijkt te zijn? Hadden die ouders en alle andere betrokken ook niet net als Lucia, recht gehad op een veel zorgvuldiger medisch en juridisch onderzoek zonder meteen allerlei conclusies te trekken die later helemaal niet waar bleken te zijn?
Laten we hopen dat dit boek van Metta de Noo bijdraagt aan het voorkomen van dit soort medische en juridische dwalingen.
Over de auteur: Metta de Noo (Meppel, 1950) is na haar studie geneeskunde werkzaam geweest in de psychiatrie, in een leefgemeenschap voor meervoudig gehandicapten en in de jeugdzorg. Later is ze verpleeghuisarts geworden. Door haar contact met jonge verpleeghuispatiënten met een niet aangeboren hersenletsel is ze zich steeds meer gaan verdiepen in de neuropsychiatrie. Ze maakte de overstap naar de Geestelijke Gezondheidszorg om daar een ambulante en klinische afdeling neuropsychiatrie op te zetten.
ISBN 9789059119741 Paperback 334 pagina's Uitgeverij Aspekt april 2010
© Ria, 27 augustus 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER