Zorgeloos genieten
Natuurdagboeken en hun schrijvers
Marga Coesèl

Zorgeloos genieten gaat over natuurdagboeken en Marga Coesèl onderscheidt deze in drie typen:
- Het natuurjournaal
- Natuurdagboek nieuwe stijl
- Natuurcolumns in dag- en weekbladen

In het natuurjournaal wordt schriftelijk de waarneming van planten- en diersoorten vastgelegd. Het is in feite het traditionele natuurdagboek.
In natuurdagboeken wordt vooral de natuurlijke omgeving beschreven waarbij persoonlijke indrukken van het verblijf in de natuur qua sfeer en emotie het belangrijkst zijn.
In natuurcolumns richt de schrijver zich veelal tot de lezer waarbij kennis van de natuur overdragen het hoofddoel vormt.
In dit boekje wordt vooral het natuurjournaals nader bekeken.

Het natuurjournaal is geen echt dagboek maar meer een noteren van waargenomen planten- en diersoorten. Het os meer een geheugensteuntje. Persoonlijke belevenissen over dagelijkse beslommeringen komen er niet in voor. Er werden veelal schriften of notitieboekjes voor gebruikt.
Marga Coesèl deed onderzoek naar deze journaals en geeft haar indrukken en ervaringen in dit boekje weer.

Begin vorige eeuw waren deze journaals handgeschreven en al dan niet voorzien van tekeningen van de waargenomen vogels, eieren, planten en dergelijke. De fraaie foto's laten prachtige voorbeelden zien. Tegenwoordig wordt voor dit soort zaken veelal Waarneming.nl gebruikt.
De oudst bekende dagboeken zijn van onderwijzer, schrijver en natuurbeschermer Jac. P. Thijsse. Hij begon al op zijn achttiende zijn logboek bij te houden.
Op 13 februari 1884 noteerde hij in zijn eerste waarneming:

Sedert eenige dagen is de zon weer zichtbaar. Het weer is zacht. Kornoelje, els en hazelaar bloeien in de stadsparken, tulpen en crocussen in onze bloempotten. Nu ga ik er eens op uit om te zien hoe de Natuur bij Amsterdam er uitziet.

De diverse journaalschrijvers hebben allen hun eigen interessegebied. De een is vooral geïnteresseerd in nesten en vogeleieren, de ander noteert alleen de waargenomen vogels of planten.

Namen als o.a. Jan Verwey, zoon van Albert Verwey, Hans Warren, Peter van Straaten, Gerrit Brouwer, Jan Pieter Strijdbos, Kees Hana passeren de revue. Als rode draad is Jacq P. Thijsse opgevoerd. Hij is immers de aanjager en oprichter van het blad De Levende Natuur. Dat blad vormde het podium waarop bijv de jonge waarnemers zich konden presenteren.

Al met al is het een mooi vormgegeven en interessant boekje geworden over een bijna voorbije periode. Nu wordt bijna alles digitaal vastgelegd inclusief foto's.
Achterin het boek staat nog beknopte informatie over de andere twee vormen van de natuurdagboeken en heel veel informatie over schrijvers van natuurdagboeken.

ISBN 9789464711783 | Hardcover | 96 pagina's inclusief foto's | Uitgeverij Noordboek | 8 maart 2024
Afmeting 16,8 x 18,9 cm

© Dettie, 17 maart 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER