De Stomme van Kampen

Thea Beckman vertelt ons een verhaal over de schilder Hendrick Avercamp, die leefde van 1585 tot 1634, in Kampen. Het is bekend dat hij doof was en niet kon praten, en Beckman heeft daar een mooi verhaal van gemaakt. Ze zal ongetwijfeld onderzoek gedaan hebben naar hoe mensen leefden in die tijd, maar de manier waarop ze het vertelt komt op mij belerend over.

Het verhaal:
Vader Avercamp is apotheker in Kampen, zijn vrouw helpt hem met de kruidentuin en met het klaarmaken van recepten. Hendrick is de eerste zoon die geboren wordt. Er volgen nog vijf jongens en twee meisjes. Eén meisje is te zwak om te overleven.
In die tijd waren er geen hulpmiddelen om een doofstom kind te leren liplezen, of op een andere manier te laten communiceren. Ze moesten maar zien hoe ze aan de kost kwamen. Zeker in zo'n groot gezin was daar geen tijd voor!
Moeder Avercamp vindt dat ze aan haar eer verplicht is hem toch een en ander te leren. Ze weet dat hij niet dom is, en inderdaad: ze leert hem lezen en schrijven. Maar de beleving van zijn omgeving is voor een doofstom kind heel anders, erg moeilijk. Na veel mislukte pogingen bij allerlei leermeesters vind ze een plaats voor hem bij de schilder Kladde. Die ziet zijn tekeningen en zijn talent. Hij doet erg zijn best om hem naar Amsterdam te krijgen, want zelf is hij, Kladde, maar een schilder van niks.
In 1601 breekt de pest uit, Kladde sterft, en met hem vele anderen. Ook in Hendricks familie sterven mensen, onder andere zijn vader. Zijn oom die in Amsterdam woont biedt dan aan om Hendrick te huisvesten, zodat hij in die stad verder kan leren. En zo geschiedt het..
Hendrick Avercamp wordt een bekend en succesvol schilder van Hollandse landschappen. Hij heeft een voorkeur voor schaatstaferelen en winterlandschappen.

Beckman zegt ergens dat dove mensen niet kunnen denken omdat ze geen woorden hebben. Dat lijkt me onzin. Ze denken in beelden! Maar misschien was dat nog niet bekend in 1992, toen ze het boek schreef. Als je wat meer wil weten over de zestiende eeuw is dit een boek waar je veel aan hebt. Maar de schrijfster wil het allemaal erg graag vertellen. Ze laat de personages steeds lange verhalen ophangen tegen de dove Hendrick, terwijl ze weten- want dat zeggen ze- dat hij het toch niet hoort. Dat is een beetje raar. Waarom laat ze het hen dan niet opschrijven? Niet iedereen zal hebben kunnen schrijven, maar een aantal toch wel, Hendrick verkeerde in de betere kringen. Toen ik eenmaal aan het belerende toontje gewend was, las het als een trein. Toch zijn de boeken van de modernere (speelsere?) Simone van der Vlugt prettiger om te lezen, vooral voor de jeugd. Klein beetje gedateerd dus, heel klein beetje...

Hardcover | 176 Pagina's | Uitgeverij Lemniscaat ISBN10: 905637690X | ISBN13: 9789056376901 13-15 jaar

© Marjo, augustus 2006