Niets
Janne Teller
Hoe is het mogelijk dat dit boek zo lang onopgemerkt is gebleven! Het is een dreun in je maag! Van welke leeftijd je ook bent. Een filosofische jeugdroman heet het, maar het is zeker ook voor volwassenen een leeservaring die je niet snel vergeet.
'Er bestaat niets van betekenis, dat had ik al lang door. Daarom heeft het geen zin om iets te doen, dat heb ik net begrepen.'
Daarmee begint het boek. Het is een uitspraak van Pierre Anthon, leerling van de zevende klas van een dorpsschool. Hij weigert in het vervolg om nog iets te doen; hij gaat niet meer naar school, en klimt in de pruimenboom waar zijn vroegere klasgenoten iedere dag langs lopen. En wat zij ook naar hem roepen, hoe ze hem ook bekogelen met van alles en nog wat, de jongen verandert niet van gedachten. Er is niets, zegt hij, 'het is allemaal een groot toneelstuk. Waar het om gaat is dat je doet alsof en dat je alleen daar goed in bent.'
Zijn starre houding verontrust de anderen ten zeerste. Er moet iets gebeuren. Pierre Anthon moet zich weer gaan gedragen als een gewone tiener. Net als zij. Dit is eng. Dit kan niet. En ze bedenken iets om hem uit zijn boom te lokken. Er moet een soort tentoonstelling komen van dingen die van betekenis zijn voor henzelf. Wie iets van betekenis heeft 'geofferd', mag bepalen wat de volgende persoon moet afgeven.
Dat begint met een paar boeken van Dennis en de nieuwe groene sandalen van Agnes, waar ze een winter lang om gezeurd heeft. Agnes is zo kwaad om het verlies van haar sandalen dat ze Gerda die ze toch al niet mag dwingt om haar huisdier, een hamster, af te staan. En dat is het begin van het eind. Het loopt gigantisch uit de hand.
De kinderen worden gedwongen na te denken: wat is van betekenis? Als hun offer niets betekent waarom zouden ze dan de moeite doen? Zou Pierre Anthon, die maar in zijn boom blijft zitten, dan toch gelijk hebben?
Een zwart sprookje, hoe noem je zoiets. Het is hard en schokkend, het raakt je diep en is confronterend. En al weet je dat het niet kan gebeuren, het verhaal sleept je mee.
Janne Teller, ik kende haar niet, weet precies de manier van schrijven te vinden waarmee ze haar lezer dwingt om door te lezen, een van de 'trucjes' die ze gebruikt, is dat ze het verhaal laat vertellen door de derde persoon meervoud. De wij-vorm maakt dat je meegezogen wordt. Het laat je niet los dit verhaal. Want wat IS de betekenis van het leven dan?
ISBN 978 90 448 1178 0 Paperback 112 pagina's | Clavis | juni 2010
'Intet' Vertaal door Maaike Lahaise Vanaf 13 jaar
© Marjo, 17 september 2010
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER