Hart voor de zorg 11
VerpleegThuis
Teun Toebes

Het boek van de eenentwintigjarige Teun Toebes is in feite één lange pleidooi voor een betere omgang met mensen met dementie.

Hij zegt o.a. "Wie wil er na een leven vol vrijheid en zelfbeschikking terecht komen in een systeem van minderwaardigheid en uitsluiting? Wie wil zijn laatste jaren slijten als iemand die niet meer gezien wordt als individu maar als onderdeel van een groep zieke mensen die toch niets meer doorhebben?"

Vooral dat laatste stoort Teun Toebes. Want mensen die dementeren zijn lang niet allemaal zoals de verhalen je doen geloven. Zij weten en zien veel en voelen zich minderwaardig en gepasseerd omdat er niet mét hen over zaken gesproken wordt maar óver hen. Alsof alle mensen in het verpleeghuis hetzelfde zijn en alle mensen dezelfde graad van dementie hebben.

De interesse voor dementie ontstond bij Teun toen hij als verpleegkundige tijdens een verplichte stage terecht kwam op een gesloten verpleegafdeling die was ingericht voor mensen met dementie. Daar leerde Teun ook dat mensen met dementie dezelfde behoeftes hebben als mensen in de 'buitenwereld'. Maar zo gauw iemand de diagnose dementie krijgt, veranderd alles. De 'patient' wordt anders benaderd, alsof ze gek zijn, niet meer weten wat ze doen en er niet meer toe doen. Maar het zijn nog steeds dezelfde mensen.
Later werd een dementerende tante van Teun opgenomen in het verpleeghuis waar Teun werkte. Tante was haar hele een pittige tante geweest maar in het verpleeghuis kreeg diezelfde karaktertrek het stempel 'moeilijk' terwijl tante gewoon zichzelf was. Maar tante kreeg kalmerende pillen... Dat hoorde bij de behandeling waardoor mensen vaak veranderen in een kasplantje.

Uiteindelijk raakte Teun Toebes zo gefascineerd en betrokken bij dementerende mensen dat hij besloot te verhuizen en een kamer te betrekken in het verpleeghuis, er waren toch kamers vrij vanwege gebrek aan personeel. Zo leerde hij het werkelijke leven in het huis kennen. Wat hem vooral verwonderde waren de prachtige gesprekken die hij voerde met de bewoners. Zij wisten heel goed waarom ze in het tehuis zaten en waren zich zeer bewust van de beperkingen die hen opgelegd werden.

Teun ontdekte ook dat de vrijheid enorm beknot was en de omgeving vrij troosteloos. Hij vindt het erg dat gebouwen van de verzorgingshuizen er vaak echt als een instelling uitzien en niet als een thuis, terwijl dat het voor de patiënten wel is. De inrichting is vaak koel en kleurloos. De instellingen staan vaak in kale buitenwijken staan, waar voor de bewoners niets te beleven valt, behalve het uitzicht op de binnenplaats. Ook komen de bewoners zelden buiten. Sommigen zitten vastgegespt aan hun stoel wat ze onrustig maakt omdat ze zich opgesloten voelen.
Van de kant van de verpleging uit is het allemaal praktisch en weldoordacht maar voor de bewoners is het heel anders. Er worden muziekmiddagen georganiseerd met bijv. muziek van André Rieu. Waarom geen muziek van de Rolling Stones, vraagt Toebes zich af. Dagjes weg of vakanties vinden niet meer plaats. Alsof mensen ineens niet meer weg willen of vrij hun gang willen gaan. Niet iedere dementerende is een agressieve, hulpeloze, wegloper. En waarom mogen er geen huisdieren in het huis?
Alles blijkt om veiligheid en hygiëne te draaien, wat wel voor te stellen is, maar waardoor enorme beperkingen in het doen en laten ontstaan.
Zelfs gevangenen mogen meer volgens Toebes, zij móeten zelfs naar buiten.

Teun plaatste op de binnenplaats een caravan waar hij met de bewoners vakantie vierde. Hij nam bewoners mee om wat te gaan drinken, een ijsje te eten, organiseerde een barbecue, ging met de bewoner op bezoek bij hun familie. Maar vooral zag hij zijn medebewoners als buren, als gewone mensen met gewone behoeftes en verlangens waardoor zij ook opener werden en hun werkelijke gedachtes deelden met hem.

Tijdens het lezen voel je de bevlogenheid van Teun Toebes om iedereen duidelijk te maken dat dementerende mensen een andere behandeling verdienen, een menswaardiger behandeling. Toebes zegt niet dat de verzorgers hun werk slecht doen maar wel dat het systeem mensonwaardig is. Er wordt met enorme liefde over de bewoners gesproken en de wil om zaken voor hen te verbeteren spat ervan af.
Het is een prachtig boek geworden dat met een lach en een traan geschreven is.

Zie ook de documentaire die Toebes maakte https://teuntoebes.com/documentaire
en https://www.facebook.com/teunentoebespraat/videos/662083679446086?locale=nl_NL
en https://www.facebook.com/teunentoebespraat/videos/733437037457544?locale=nl_NL
en https://www.youtube.com/watch?v=9lxPqxsgUKA
en https://www.youtube.com/watch?v=53Tj2DyqUWs

ISBN 9789029544382 | Paperback | 200 pagina's | De Arbeiderspers | 15 augustus 2023

© Dettie, 21-02-2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER