http://www.yalom.com

Dicht bij het einde, terug naar het begin
Memoires van een psychiater
Irvin D. Yalom

In dit mooi geschreven boek blikt de auteur terug op zijn loopbaan als psychiater: ‘De herinneringen van mijn cliënten roepen steeds vaker herinneringen uit mijn eigen leven op, mijn werk aan hun toekomst roept mijn verleden op en woelt het om, en ik merk dat ik mijn eigen verhaal herzie’, pag 23.

Terugblikkend op zijn jeugd constateert hij dat zijn ouders geseculariseerde Joden zijn: ‘Ondanks hun sterke joodse identiteit zag ik weinig wat wees op echte religieuze interesse’, pag 37. Hij is kritisch t.a.v. religie, mede omdat hij heeft gezien wat het bij mensen teweeg kan brengen en het innerlijke proces dat mensen soms doormaken om zich hiervan te bevrijden. Het joodse geloof heeft voor hem geen betekenis en hij heeft dat nooit als een gemis ervaren, niet in zijn persoonlijk leven en evenmin in zijn werk als psychiater.

Wie anderen helpt, kan dat pas doen wanneer hij zichzelf terdege kent en daarmee weet heeft van wat er in een mens kan omgaan. Van Nietzsche leerde hij het volgende: ‘Geneesheer, help uzelf; daarmee helpt u ook uw patiënten. Laat dit zijn grootste hulp zijn – dat hij, de patiënt, met eigen ogen de man kan zien die zichzelf geneest.’  Daarom zegt de schrijver ook: ‘Ik moedig therapeuten in opleiding altijd aan om zelf in therapie te gaan. ‘Je eigen zelf’ is je belangrijkste instrument’, pag 67. Uit dit boek blijkt ook voortdurend dat zijn zelfreflectie hem verder heeft gebracht in het begeleiden van mensen.

Na zijn opleiding doet hij behalve praktijkervaring ook voortgaande kennis op door veel te blijven lezen. Zo leert hij uit het werk van collega-psychiater Sullivan ‘dat de meeste mensen ten prooi vallen aan wanhoop door hun onvermogen om gezonde interpersoonlijke relaties aan te knopen en te onderhouden’, pag 109 – 110.

Yalom kan terugzien op een gevarieerde loopbaan en raakt op latere leeftijd betrokken bij een therapiegroep voor terminale patiënten. Mede door deze ervaring groeit bij hem het inzicht dat onze confrontatie met de dood het meest bepalend is in een existentiële therapeutische benadering van mensen. De dood maakt ons bewust van het feit dat wij ten volle leven, zo ontdekt hij. Het is waardevol om mensen te helpen om dit feit te erkennen en te aanvaarden.

Een mooi, openhartig en verrijkend boek van iemand die zichzelf heeft leren kennen en heeft geleerd uit de talloze gesprekken met mensen die op zijn weg zijn gekomen. Het boek laat zich gemakkelijk lezen: de auteur neemt je echt mee in zijn persoonlijke levensverhaal.


ISBN 9789460035159 | Paperback | 357 pagina's | Uitgeverij Balans | september 2017

© Evert van der Veen, 28 april 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER