Thema september 2018
Het WERK van de schrijvers
Boeken die zich afspelen op de werkvloer of waarvan
de hoofdpersoon continue met zijn werk bezig is
Kantoor
Het Bureau compleet
J.J. Voskuil
Meneer Beerta is het eerste deel van Het Bureau, een roman in zeven delen, die de menselijke verhoudingen op en rondom een wetenschappelijk instituut tussen de jaren 1957 en 1987 tot onderwerp heeft. Hoofdpersoon is Maarten Koning, die ook in Bij nader inzien - het debuut van J.J. Voskuil uit 1963 - centraal stond.
Maarten Koning ervaart de maatschappij waarin hij een plaats moet vinden als bedreigend en past zich moeilijk aan. Dat scherpt zijn blik voor zijn eigen tekortkomingen en die van zijn collega’s. In zijn ogen is de wereld waarin zij leven een schijnwereld, waarin mensen hun behoefte aan aandacht, erkenning of macht verbergen achter, schijnbaar zinvolle, maar in werkelijkheid zinloze werkzaamheden. Deze verborgen behoeften van mensen die elkaar niet hebben uitgezocht maar wel dag in dag uit met elkaar moeten verkeren, zijn aanleiding tot talloze wrijvingen en spanningen, een enkele maal met een tragische afloop, maar meestal komisch.
Het tweede deel van Het Bureau, Vuile handen, beschrijft de jaren tussen 1965 en 1973. Buiten woeden het Bouwvakkersoproer, de Maagdenhuisbezetting en de Vietnam-demonstraties. Het Bureau zelf groeit uit zijn voegen en verhuist naar een oud bankgebouw aan de Amsterdamse Keizersgracht. De gepensioneerde directeur Anton Beerta blijft achter de schermen actief.
In het derde deel van Het Bureau, Plankton, neemt de druk op Maarten Koning om zijn proefschrift te schrijven toe, zoals ook van hem en zijn afdeling verlangd wordt om meer in de openbaarheid te treden, twee zaken waarvoor hij allergisch is. In weerwil van de bezuinigingsmaatregelen die volgen op de oliecrisis van 1974 breidt de bezetting van het Bureau zich nog steeds uit en wordt de koffieruimte steeds meer een ontmoetingsplaats.
Het A.P. Beerta-Instituut, het vierde (en dikste) deel van Het Bureau omspant de jaren 1975-1979. Als gevolg van Beerta's uitschakeling komt de verantwoordelijkheid voor de koers van de afdeling geheel bij Maarten Koning te liggen. Met zijn optreden in de voorafgaande jaren heeft hij het zichzelf niet gemakkelijk gemaakt. De Europese Atlas heeft door zijn toedoen op het congres in Hongarije de doodsteek gekregen. En de samenwerking met de Vlaamse redacteuren van Ons Tijdschrift is door zijn kritiek op de opvattingen van Pieters praktisch onmogelijk geworden. De noodzaak om aan het vak een nieuwe grondslag te geven en met een handjevol mensen, zonder hulp van buiten, een tijdschrift te vullen, verhoogt de werkdruk op de afdeling. Dat veroorzaakt spanningen tussen Maarten en zijn medewerkers.
En ook weemoedigheid, deel vijf van Het Bureau, omspant de jaren 1979-1982. Terwijl hoofdpersoon Maarten Koning in zijn vak steeds meer aanzien krijgt, ziet hij de bestuurlijke problemen op het wetenschappelijk Bureau waar hij werkt alleen maar groeien. Bezuinigingspogingen leiden tot toenemende bureaucratisering en centralisering, die de schijn moeten wekken dat er doelmatig en op hoog niveau wordt gewerkt. Intussen dwingt de Vakbeweging een systeem van periodieke beoordeling af, die de bedoeling hebben eventuele ontslagprocedures te vertragen.
In Afgang, deel zes van Het Bureau dat de periode 1982-1987 bestrijkt, ontladen de opgehoopte spanningen zich op alle niveaus. Als hoofd van zijn afdeling op het A.P. Beerta-Instituut stuit hoofdpersoon Maarten Koning op lijdelijk én openlijk verzet tegen het door hem gevoerde beleid. Dit leidt met een aantal medewerkers tot een definitieve breuk. Hij voelt zich mislukt als afdelingshoofd en trekt zich steeds meer terug in zijn andere taken. De verhouding met zijn vrouw Nicolien lijdt daaronder. In die zelfde tijd wordt zij geconfronteerd met de ziekte en dood van haar moeder, en korte tijd later met die van hun vriend Frans Veen, de enige die in haar ogen een fatsoenlijk leven heeft geleid.
In dit laatste deel van Het Bureau ziet Maarten Koning zich al op de eerste dag na zijn afscheid gesteld voor de vraag wat hij met zijn leven moet aanvangen. Hij begint met kleine klusjes in huis, merkt dat hij daarbij Nicolien in de weg loopt die het ontwend is om de hele dag met zijn tweeën te zijn, loopt een blokje om, pakt de fiets en gaat een keer bij het Bureau langs om de drukproeven terug te brengen van het Bulletin, waarvoor hij tot het eind van het jaar nog de verantwoordelijkheid heeft. Geleidelijk vindt hij een evenwicht, waarin gevoelens van onbestemdheid afgewisseld worden door die van gelukzaligheid en vrijheid.
ISBN 9789028240018 | Paperback | Van Oorschot | januari 2002
Alle delen zitten samen in een schuifcassette.
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
(Elke maand een nieuw thema, elke dag een nieuw themaboek, alle getoonde themaboeken worden geplaatst op bovengenoemd forum)
Citaat van de dag
“Ik heb dat hele boek, het hele Bureau, als één geheel geschreven. Pas daarna heb ik gekeken waar de cesuren zaten. Dat is ook de reden dat de delen van ongelijke grootte zijn. Toen ik dit vierde deel binnenkreeg, bijna duizend bladzijden dik, dacht ik wel: Dit wordt 'Eeuwig waaien de rotsen' of zoiets dergelijks.” “Toch zou dit boek niet dunner kunnen. Het moet zó.
J.J. Voskuil
Nieuwste boekrecensies
Fictie (<-- klik hier)
Leen Huet - Nest
Jaap Robben - Zomervacht
Rosella Posterino - De voorptoefster van Hitler
Hendrik Groen - Pogingen iets van het leven te maken
Sarah Winman - De blikman
Christine Féret Fleury - Juliette of het geluk van boeken
Clyde R Lo A Njoe - Mallura
Jeroen Theunissen - Jouw huid
Lily King - Euforie
Ru de Groen - Een dagje in de stad
Debuten (<-- klik hier)
Annabel Jonk - Desalnietbemind
Jamila Channouf - Sandwichkinderen
Peter Abelsen - Een soort geluk
Bastaan Mellink - De grens voorbij
Frederik de Vos - Fietsen zonder banden
Rob Verschuren - Tyfoon
Elle van Lieshout - Tante
Oliver Reps - De dag die nooit komt
Arjen van Veelen - Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken
Sien Volders - Noord
Rinske Hillen - Houtrot
Jeugdboeken t/m 5 jaar (<-- klik hier)
Vivian den Hollander & Dagmar Stam - Lisa en Jimmy - Jij ook van mij! 4+
Godfrey Lynn & Elizabeth Webbe - Mevrouw Kip leert vliegen 3+
Ted van Lieshout & Philip Hopman - Boer Boris en de olifant 3+
Mark Haayema & Medy Oberendorff - Johannes de parkiet 4+
Claudia Lagermann & Hanneke Siemensma - Snip 4+
David Barrow - Heb jij misschien Olifant gezien? 4+
Ingela P Arrhenius - Beer, waar ben je? 3+
Harriët van Reek & Geerten Ten Bosch - Ei! Ei!
Karl Newson & Annuska Allepuz - Beer of geen beer [we gaan het zien] 4+
Inger Hagerup - Zo raar 5-12 jaar
Jeugdboeken 6-9 jaar (<-- klik hier)
Vivian den Hollander - Een vriendin voor opa 7+ AVI-M4
Hélène Druvert - Op reis met Mary Poppins 6+
Dav Pilkey - Dog man 9+
Jaap Robben & Benjamin Leroy - De Zuurtjes 8+
Brenda Heijnis - Olle en de boekenvloek 8+
Trenke Riksten-Unsworth - Blind vertrouwen AVI-E5 8-9 jr
Andy Stenton & Mattias de Leeuw - De verschrikkelijke Meneer Gom en de peperkoekmiljonair 8+
Fiona Rempt - Zooo happy! Mijn maffe leven bij El Paradiso 8+
Vivian den Hollander - Op zoek naar de schat 6+ AVI-M3
Li Lefébure & Jenny Bakker - Een vreemde aap 9+
Jeugdboeken 10-12 jaar (<-- klik hier
Piers Torday - Er was eens een kasteel 10+
Cat Cacloen - Mollie en Seb - Het geld onder de vloer 10+
Leslie Connor - De waarheid volgens Mason Buttle 11+
Arno Bohlmeijer - Ik moet je iets heel jammers vertellen 10+
Inez van Loon - Mathilde, ik kom je halen 11+
Enne Koens - Ik ben Vincent en ik ben niet bang 10+
Kim Crabeels - De meest eenzame walvis ter wereld 10+
Tineke Honingh - Het (on)gewone verhaal van Bo (en Tom) 10+
Danny de Vos - Toegang geweigerd 10+
Gerard van Gemert - De redding 10+
Jeugdboeken 13-14 jaar (<-- klik hier)
Marina Defauw - Het Robotmeisje 13+
Erik Persoons - Refugia 13+
Mariëtte Aerts - Stormbrekers 13+
Karla Stoefs - Aluna 13+
Suzanne Koster - Achtergelaten 13+
Ronald Verheyen - De fatale foto 12+
Rom Molemaker - Mist 13+
Mariëtte Aerts - Drakensteen 13+
Ari Folman & David Polanski - Het achterhuis 13+
Ton Theunis - De verrader van Elmhudde 14+
Jeugdboeken 15 + <-- klik hier
Kaat de Kock - Dromenvanger
Ursula Posnanski - Elanus 15+|
Nell De Smet - Circe 15+
Sebastien de Castell - Schaduwzwart 15+
Kristof Desmet - Mus 15+
Adam Silvera - Op het einde gaan ze allebei dood 15+
Sarah Crossan - Nieuwe maan 15+
Rachel Hawkins - Royals 15+
Luc Descamps - [Gewoon] Gevoelig 15+
Claire Christian - Een schitterende chaos 15+
Non-fictie jeugd (<-- klik hier)
Bibi - DIY met Bibi 6+
Renée Salome - Gummy Fun 6-7+
Clover Robin - Natuurorigami (tot 12 jaar)
Autobahn & Bette Westera - A is van Os 10+
Christine Kliphuis - De diabetes van Daan 4-10 jaar
Nathalie Tordjman - Het complete vogelboek 8+
Diverse auteurs - Waarom de koning geen kroon draagt 7+
Mike Unwin & Jenni Desmond - Migratie
Britta Teckentrup - Het ei
François Lasserre & Anne de Angelis - Insecten onder de loep 8+
Non fictie (<-- klik hier)
Huygens Instituut - Wereldgeschiedenis van Nederland
Arnoud Brouwers - Rodina
Bart Jan Spruyt - Goud in handen
Jeroen Koch - Oranje in revolutie en oorlog
Mr. R.C. Winkelhorst - Robot-is-me?
Esther Perel - Liefde in verhouding
Yuval Noah Harari - 21 lessen voor de 21ste eeuw
Yuri Slezkine - The Jewish Century
Matt Haig - Planeet Paranoia
Joost Pollman - Schertsfiguur
Leestafel forum
Heb je een goed boek gelezen, iets te vertellen over taal of een schrijver, nieuws over literatuur, schrijvers etc. meld het op het forum. Daarnaast wordt er nog veel meer besproken op het (gratis) forum.
Kom eens kijken en praat mee als je wilt.
Om in te loggen klik op registreer. Vul je naam in (ook je e-mail adres, dit krijgt NIEMAND te zien) en dat is het.
N.B. Een gmail.com adres wordt geweigerd vanwege de vele spam die via dat mailadres binnenkomt.
Om terug te komen op de Leestafelsite klik helemaal bovenaan op "Terug naar Leestafel site"
Dettie
De blikman
Nieuwe maan
Thuis