https://www.mo.be/auteur/kris-berwouts

Congo's gewelddadige vrede
Kris Berwouts

In dit indrukwekkende boek vertelt Kris Berwouts wat er gebeurd is nadat tussen 1996 en 2002, Congo het slagveld was van de Eerste Afrikaanse Wereldoorlog. Die laatste benaming is gekozen omdat er negen Afrikaanse landen bij dit conflict betrokken waren. Het conflict was ontstaan vanuit de Rwandese genocide van 1994 en de aanverwante onlusten in Burundi tussen Hutu's en Tutsi's. Een conflict waarbij de hele wereld toekeek zonder in te grijpen met afschuwelijke gevolgen.

Na die Eerste Afrikaanse Wereldoorlog komt in Congo een complex vredesproces op gang, waarvan Berwouts in dit boek verslag doet. Hierbij is de internationale gemeenschap wel partij, althans zo lijkt het, maar Berwouts laat in dit boek zien dat allerlei op vrede gerichte constructies als schijnbaar democratische verkiezingen en mooie termen als good governance geen post vatten in de voormalig Belgische kolonie en Congo een land op drift blijft.

Meer dan bijzonder is hoe de auteur van dit boek heel gedetailleerd de feiten kent en deze aan ons als lezer voorschotelt. Het is niet voor niets dat David Van Reybrouck over dit boek zegt:

Er zijn maar weinig mensen met een beter zicht op Congo, op zijn hoofdrolspelers, zijn thema's die er toe doen en zijn historische achtergrond dan Krijs Berwouts. Dit boek is een must voor iedereen die écht in het land geïnteresseerd is.

Daar heeft Van Reybrouck een goed punt, maar ook voor lezers die meer over Congo zouden willen weten en met name hoe het land er nu voorstaat, is dit boek een aanrader.

Die laatste categorie lezers heeft wel de, gelukkig door Berwouts opgenomen, lijst met afkortingen nodig die vooraan in het boek is opgenomen. De minder ingevoerde lezer, zoals ik, die niet bekend is met de voornamelijk Franse namen voor allerlei organisaties en groeperingen in Congo, kan niet buiten deze lijst om alle ins en outs van het boek goed te kunnen volgen. 

Berwouts beschrijft in dit boek voornamelijk de politieke processen, waaronder bijvoorbeeld het verloop van de vele voorgenomen verkiezingen (of het gebrek daaraan) en het machtsspel tussen de diverse betrokken kandidaten. Eveneens beschrijft hij uitvoerig  de daaruit voortvloeiende conflicten tussen de verschillende groeperingen die zich voortdurend vormen en ontbinden doordat er ook intern steeds sprake is van allerlei onenigheid over de te volgen koers. Ten slotte wordt daarbij ook de internationale betrokkenheid bij deze processen door de auteur minutieus beschreven.

Het meest interessante vond ik, als Berwouts beschreef wat dit allemaal betekende voor de gewone bevolking van Congo. Op bladzijde 183 beschrijft hij dat hij begin 2016 de kans krijgt om onderzoek te doen naar hoe mensen in de militante wijken van Kinshasa aankeken tegen het verkiezingsproces, hun nabije toekomst en wat hun plannen waren. Hij vertelt dat hij in al die gesprekken voelde:

...hoe gefrustreerd en boos de mensen waren omwille van hun dagelijkse leefomstandigheden. Ze konden zichzelf en hun gezinnen amper voeden. Werkloosheid was een plaag, niet alleen voor ongeschoolden, maar ook voor jonge afgestudeerden. Een comfortabele woning was nauwelijks te vinden en vooral onbetaalbaar. Kwaliteitsvolle gezondheidszorg en onderwijs bestonden alleen maar voor de gegoeden. Het ontbreken van een regelmatige water- en elektriciteitsvoorziening was ook een grote bron van ergernis.

De nieuwsvoorziening in ons land over Afrika is mondjesmaat, terwijl er hele grote problemen in Afrika zijn. Laatst was er een kort bericht dat premier Rutte naar Afrika zal afreizen om daar afspraken te maken hoe Afrikaanse vluchtelingen tegengehouden kunnen worden als zij naar Europa willen vertrekken. Daarom hulde aan schrijvers als Kris Berwouts, waarvan zijn boek hoop ik meer lezers zal bereiken dan alleen de door Reybrouck genoemde lezers die écht geïnteresseerd zijn.

Over de auteur:  Kris Berwouts werkte 25 jaar voor verschillende Belgische en internationale ngo’s en bouwde een stevige reputatie op als Centraal-Afrikakenner. Sinds 2012 werkt hij als onafhankelijk expert, onder meer voor Britse en Franse autoriteiten, de VN en Amnesty International.

 
ISBN 9789462671201 | Paperback | 252 pagina's | Uitgeverij EPO | oktober 2017
Oorspronkelijke titel: Cong's Violent Peace, Conflict and Struggle Since the Great African War Vertaling: Kris Berwouts

© Ria, 6 december 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER