De aanslag die onze levens veranderde
Bahram Sadeghi

5 oktober 1985: Een Egyptische soldaat richt zijn machinegeweer op een groep Israëlische toeristen in de plaats Ras Burqa aan de Golf van Akkaba, in de Sinaï. Zeven Israëliërs die een dagje uit waren, komen hierbij om het leven, waaronder vier kinderen.

Een kort bericht, maar een gebeurtenis met een enorme impact voor de betrokkenen. En voor mensen die zich niet eens bewust waren van die gebeurtenis. Als het vlindereffect, zo vertelt de schrijver. De Amerikaan Edward Lorentz bedacht de metafoor van het butterfly effect in 1961:  de vleugelslag van een vlinder in Brazilië kan voor een minuscule luchtverplaatsing zorgen die maanden later een tornado in Texas kan veroorzaken.

De aanslag was de vlinderslag met als gevolg dat de Iraniër Bahram Sadeghi asiel kwam vragen in een land waar hij nog niet eerder over gehoord had. In dit boek vertelt hij het verhaal over hoe hij de achtergrond van de aanslag onderzoekt, omdat dat de gebeurtenis was die zijn leven veranderde.

Als Bahram 13 jaar oud is, valt Irak onder leiding van Sadam Hoessein Iran binnen omdat hij de grensgebieden die eeuwen eerder tot Irak behoorden terug wilde. Historisch Irak moest hersteld worden. Het gezin waartoe Bahram behoort woont in de stad Abadan, aan de Perzische Golf, een stad met raffinaderijen en zodoende een van de doelwitten van bombardementen. Het zal de eerste keer zijn dat Bahram een vluchteling wordt, dan nog in gezelschap van zijn ouders.
Na enkele verhuizingen komen ze tenslotte in Bandar Abbas terecht, waar Bahram als scholier een vakantiebaan vindt in de haven en zo bekend raakt met de gang van zaken daar.

Dan wordt hij achttien, de leeftijd waarop hij in dienst moet. Als hem dan de kans geboden wordt om als verstekeling aan boord te gaan van een handelsschip, besluit hij die aan te grijpen. Met drie lotgenoten verbergt hij zich, om als ze eenmaal op zee zijn, tevoorschijn te komen. Maar wat ze gedacht hadden, dat ze in Egypte van boord zouden kunnen, dat kon niet.

Na de aanslag is het wantrouwen van Egypte ten aanzien van Iran gegroeid, zij willen geen Iraniërs, dat zouden zo maar spionnen kunnen zijn. Het schip waarop de vluchtelingen zitten legt niet aan in Suez. Ze moeten de reis uitzitten en eindigen in Rotterdam. Later zal hij horen hoe dat zat, en het precieze verhaal zal hij later zelf uitzoeken.
Wat is er eigenlijk gebeurd in Ras Burqa? Hoe kwam een Egyptenaar er toe die Israëli’s dood te schieten?
Wie zijn de slachtoffers? En wat is er geworden van de overlevenden? En van de moordenaar?
Opmerkelijk is dat deze Suleiman Khater na de aanslag in Iran de grote held werd. Er werden zelfs een straat en een ziekenhuis naar hem vernoemd!

Het boek vertelt een verhaal waar menige Nederlander nooit van gehoord heeft: het is de achtergrond van een van die vluchtelingen die hier in ons land een nieuw bestaan op heeft moeten bouwen. Het is een persoonlijk verhaal, en tegelijk een geschiedenisles. Sadeghi heeft de betrokkenen geïnterviewd en de plaatsen bezocht, om zo deze gebeurtenis feitelijk te kunnen vertellen, in een overigens zeer prettige stijl.
Alles wat er gebeurt beïnvloedt de levens van betrokkenen, maar ook van mensen die er niets mee te maken hebben.
Als de vleugelslag van een vlinder…

Bahram Sadeghi (1967, Iran) werkt als programmamaker en debatleider voor onder meer Pakhuis de Zwijger, Movies that Matter en idfa, was een van de Jakhalzen in De Wereld Draait Door, presenteerde het VPRO-programma Levy & Sadeghi en schrijft voor de Volkskrant. In 2012 debuteerde hij met Waarom bent u zo arm?

ISBN 9789045043371| Paperback | 192 pagina's | Uitgeverij Atlas contact | oktober 2021

© Marjo, 5 november 2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER