https://www.bbc.com/news/av/uk-england-cornwall-43546949/how-crisis-led-couple-up-the-coastal-path

Landlijnen
Raynor Winn

Raynor Winn schreef met haar boek Het zoutpad een bestseller. In dat boek vertelde zij over het feit dat ze hun huis en alles kwijt waren geraakt. Bovendien kreeg haar man Moth ook nog eens de diagnose blijkt Moth ook nog eens te lijden aan een zeldzame hersenziekte, coriticobasale degeneratie (CBD), een soort mengeling van alzheimer en parkinson. De ziekte beschadigt zijn motoriek, spraak en geheugen. Het is al een wonder dat hij nog leeft.
Erger kan het haas niet.

Omdat ze toch al niets meer hebben besluit het stel het zoutpad te gaan wandelen. Zonder geld, zonder extra's, alleen wat kleding en een tent gaan mee. En dat is het.
Het verhaal dat Rayon schrijft is voor haar man, als geheugensteun. Hij zal immers zijn geheugen steeds meer verliezen.
Uiteindelijk, op aandringen van familie, besluit ze het uit te geven en daardoor konden wij ook meeleven met het bijzondere stel.

Na het zoutpad volgde het bijna sprituele De wilde stilte waarin o.a. met prachtige bewoordingen met name het overlijden van Raynors moeder een plek krijgt en verder enorme diepgang heeft.

En nu is er dit boek Landlijnen. Raynor en Moth hebben inmiddels weer een eigen plek waar ze zeer tevreden mee zijn. Maar de gezondheid van Moth holt achteruit. Zo erg zelfs dat hij op gegeven moment neervalt.

"Het is geen struikelen of misstappen, hij valt gewoon om, als een dode boom bij harde wind."

Even daarvoor was Moth ook al happend naar adem wakker geworden en kon hij niet meer naar de wc lopen. Nadat Raynor probeerde om hem op te vrolijken reageerde de altijd optimistische Moth deze keer heel anders: "ik kan niet blijven vechten, kun je niet gewoon naar mij luisteren?' Moth is er klaar mee.
Maar Raynor vecht wel door. Subtiel legt zij een wandelboek in het zicht, de vorige keer was hij immers ook zo fantastisch opgeknapt van de enorme wandelingen, en Moth snapt de hint. Ze gaan het weer doen! Te beginnen met de als loodzwaar bekend staande Cape Wrath Trail door de Schotse Hooglanden. En natuurlijk mogen wij weer met Moth en Raynor mee.

Ze lopen de deels ongemarkeerde Trail omgekeerd, dus van Cape Wrath naar Fort William. Vooral voor Moth is het begin enorm zwaar en Raynor voelt zich constant schuldig en is enorm bang dat hij juist nog meer achteruit zal gaan. Maar wonderlijk genoeg gaat het goed en leeft Raynor tussen vrees en hoop, waarbij ze enorm bidt dat het geen valse hoop zal zij n.

Het pad is inderdaad loodzwaar maar het voordeel is dat ze nu geen berooide mensen meer zijn. Ze hoeven niet meer te bedenken hoe ze aan eten zullen komen. Ze kunnen af en toe een hotel of B & B pakken, ze eten soms in pubs of restaurantjes. Ze kopen onderweg spullen die ze nodig blijken te hebben. Het weer zit helaas niet echt mee, zware regenstormen, bloedhitte, mist... het weer in de Hooglanden blijkt wisselvallig en altijd verrassend.

Maar ondanks de prachtige beschrijvingen die Raynor Winn over de route en de omgeving geeft, is nu net het wegvallen van de urgentie om aan de minimale levensbehoeften te komen dat wat het boek minder aansprekend maakt. Er zijn uitschieters, vooral de stiltemomenten onder bijvoorbeeld een sterrenhemel en de diepe gedachten erbij zijn onvergetelijk. Maar met het verhaal dat verteld werd in Het Zoutpad leefde je mee, hoopte je dat ze het zouden redden, dat ze vriendelijke mensen tegen zouden komen die hen een een nachtje onderdak en eten wilde geven. Helaas nu, zelfs na het besluit om na de Cape Wrath Trail verder te lopen en daarna weer, tot ze uiteindelijk helemaal naar huis lopen, raak je niet in die ban die het eerste boek veroorzaakte. Ook het sprankelende optimisme wat het verhaal in Het Zoutpad uitstraalde, ontbreekt.

Het mooie is wel dat Moth inderdaad lijkt op te knappen en weer de oude enthousiaste man van weleer lijkt te zijn. Maar of het echt zo is, zal uiteindelijk de dokter moeten vertellen.

Landlijnen is natuurlijk evengoed een prima boek, want schrijven kan Raynor Winn wel maar na de twee eerdere boeken gelezen te hebben, was dit boek meer een reisbeschrijving dan een persoonlijk relaas over een leven van twee mensen in zware omstandigheden, die het lopen niet op konden geven omdat er geen alternatief was. En dat dwingende urgentie is precies wat je mist in dit boek.

ISBN 9789463822398 | Paperback met flappen | 320 pagina's | Uitgeverij Balans | 15 september 2022
Vertaald door Annemie de Vries

©Dettie 10 november 2022

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

De wilde stilte
Raynor Winn

"Verlies bevrijdt je. In de lege ruimte die achterblijft kan alles gebeuren. Iets uit niets."

Deze positieve woorden komen uit de pen van Raynor Winn. Maar voor ze dit überhaupt kon opschrijven heeft ze het nodige moeten overwinnen en doorstaan.

Raynor, de krachtige vrouw uit het boek Het zoutpad, waarin ze vertelt over het verlies van hun huis en overige bezittingen én over de trektocht van bijna duizend kilometer die zij met haar man Moth aflegden met niets anders dan een tentje en een heel klein maandelijks inkomen. De vrouw die door bleef gaan ondanks het bericht vlak voor hun wandeling dat Moth een dodelijke ziekte had en zich vooral niet teveel mocht inspannen. De vrouw die hem moed in sprak en ondanks alle reacties van mensen die hen maar vieze zwervers vonden, toch optimistisch bleef en bleef geloven in de goede afloop. De vrouw die haar man zag opknappen - tegen alle verwachtingen in - juist dankzij de lange tocht die ze maakten.

Deze vrouw voelt zich nu zowel letterlijk als figuurlijk opgesloten in haar huidige leven. Alles in haar lijf verlangt naar de wilde stilte van de natuur, naar de pure wereld, maar ook verlangt ze naar de man die ze al zo lang kent, haar vriend, haar minnaar, haar alles.
Ze is haar rust kwijt nu ze in een heel klein appartementje achterin een kerk woont en Moth dagelijks naar de universiteit gaat om zijn gedroomde opleiding te volgen. Ze kan haar draai niet meer vinden en moet af en toe, al is het midden in de nacht naar buiten, naar de zee.

Ik zag hem niet, maar ik wist dat hij er was. Ik voelde de kust in beide richtingen trekken en toen ik mijn armen wijs spreidde en opging in de onzichtbare, grillige, bekende vormen, werd mijn adem wind, net als ikzelf.

Ze moet machteloos toezien dat haar geliefde Moth weer zieker wordt, magerder wordt, en nu ook steeds kleine stukjes van zijn geheugen kwijtraakt. Ze wil hem en zijn standvastige geest niet kwijt maar weet dat ze hem in beide opzichten toch kwijt zal raken en dat doet pijn, enorm veel pijn. Ze wil hun leven, hun herinneringen, vasthouden maar het ontglipt hem telkens weer en steeds vaker. Het is schrijnend te lezen hoe wanhopig ze haar eenzame strijd hierin voert.

Dus, terwijl Moth elke dag naar de universiteit gaat probeert Raynor met zichzelf in het reine te komen, met zichzelf te leven, zichzelf te leren kennen en vooral haar angsten te overwinnen, want de moedige vrouw van Het zoutpad is ook de vrouw die moeite heeft met de buitenwereld, met de maatschappij, met mensen. Vooral na het verlies van het huis en de lange trektocht over het zoutpad is haar vertrouwen in mensen geschaad. Ze durft zich niet meer open te stellen. Bovendien mist ze de dagelijkse aanwezigheid van Moth, zoals tijdens hun tocht, verschrikkelijk. Hij is de man waar ze blind op vertrouwt, zonder hem is alles anders, onveiliger.

Maar dan komt het bericht dat het slecht gaat met haar moeder... Wat volgt is een van de mooist geschreven passages over het afscheid nemen van een ouder die er te lezen zijn. Raynor wil dit per se alleen doen, ze wil Moth zijn voorland niet laten zien. Waaruit opnieuw blijkt hoe sterk ze ook is, ondanks haar angsten en twijfels.  De confrontatie met zichzelf is heftig, maar de herinneringen aan haar jonge jaren op het platteland, de ontmoeting met Moth, het leven met hem louteren haar ook. Het zijn ontroerende terugblikken, vol liefde geschreven, rijk van wijze gedachten en diepe ervaringen die ze in haar bijzondere leven opgedaan heeft. Langzamerhand verdwijnt de onrust.

Er ontstaan weer plannen, ze gaat weer naar buiten, ontmoet plaatsgenoten, krijgt weer vertrouwen in de mensen. Ze gaat schrijven, voor Moth, zodat hun leven bewaard blijft. Uiteindelijk wordt het een boek, dat tot haar stomme verbazing nog gedrukt wordt ook. Het is zelfs een succes. Opnieuw moet ze haar angsten overwinnen, spreken in het openbaar is, op zijn zwakst gezegd, niet iets wat ze met plezier doet. Maar Moth zit in de zaal...

En dan komt er dat aanbod van een man die haar boek gelezen heeft, Moth en zij mogen wonen in een prachtige oude boerderij in de heuvels van Cornwall. De man had een droom... Hij wilde het door landbouw verarmde land teruggeven aan de natuur...  Het wordt uiteindelijk ook Raynors en Moths nieuwe droom. Want:

Verlies bevrijdt je. In de lege ruimte die achterblijft kan alles gebeuren. Iets uit niets.

ISBN 9789463821049 | Paperback | 318 pagina's | Balans | juni 2020
Vertaald door Annemie de Vries en Anne-Marie Vervelde

© Dettie, 14 juni 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Het zoutpad
Raynor Winn

Ik zat onder de trap toen ik besloot te gaan wandelen. Op dat moment had ik er nog niet bij stilgestaan hoe het was om 1014 kilometer te lopen met een rugzak op mijn rug. Ik had geen idee of ik me dat wel kon veroorloven, wist niet dat ik bijna honderd nachten wild zou kamperen, of wat ik daarna zou gaan doen. Ik had de man met wie ik al tweeëndertig jaar samen was, niet verteld dat hij met me meeging.

Intrigerende openingszinnen. Waarom zat Raynor Winn (50) onder de trap, hoezo zou ze het zich niet kunnen veroorloven, hoe kan het dat haar man het nog niet weet? Als we verder lezen komen we te weten dat op het moment dat de schrijfster en haar man Moth onder de trap gekropen zijn, de deurwaarders op de deur van hun zelf gerenoveerde boerderij staan te bonken. Ze wilden het moment nog heel even uitstellen, nu was het nog hun huis, hun land, hun Bed & Breakfast, als ze de deur opendeden was alles over, voorbij. Dan zouden ze dakloos zijn.

Zo zittend onder de trap ziet Raynor het boek Five Hundred Mile Walkies van Mark Wallington liggen. Gelijk weet ze dat dát het is wat ze gaat doen. Wandelen langs de kust, van Minehead in Somerset tot Poole in Dorset, 1014 km. Daarna zouden ze wel weer zien. Moth ziet het gelijk helemaal zitten...

Maar vijf dagen na de huisuitzetting kregen ze tot overmaat van ramp te horen dat Moth ernstig ziek is.  Hij krijgt de diagnose CBD. De levensverwachtingen na de eerste verschijnselen zijn zes jaar, maar die zijn bij Moth al om....  Als hij nog even op deze wereld wil blijven dan moet hij rustig aan doen zeggen de artsen. Hun innerlijke stem zegt echter iets anders. Ze gaan het Zoutpad wandelen!

De spotgoedkope rugzakken worden ingepakt en met een uitkering van 48 pond per week - wat later onverwacht 30 pond wordt -  en de routegids van Paddy Dillon op zak en een mobiele telefoon die ze van hun heftig protesterende dochter gekregen hebben, "Elke dag bellen mam!"  loop het stel hun avontuur tegemoet.
In feite is de wandeling aanvankelijk een vlucht, de waarheid is nog te moeilijk om te accepteren:

We waren niet op weg naar een nieuw beging, niet naar een nieuwe start waarmee een leven voor ons openlag. De aarde was opengebarsten, we lieten onszelf achter aan de andere kant van een kloof die we nooit konden oversteken. We vluchtten weg voor de scheur in de huls van een ander. Gingen gewoon weg. En vóór ons. De wandeltocht, alleen de wandeltocht.

De lange wandelingen en het overnachten in een klein tentje met dunne, goedkope slaapzakken, eist aanvankelijk veel van ze. Maar ze weten dat dit precies is wat ze nu willen én nodig hebben. Het is enorm schipperen met geld, campings zijn vaak te duur evenals een pasty of frites. Het stel leeft op rijst, noedels, karamelrepen en wat ze verder voor een heel laag prijsje op de kop kunnen tikken. Soms gaan ze 'virtueel' eten, ofwel kijken naar het aanbod in restaurants of winkels.
Ze ontdekken ook dat de  -jonge- schrijver van hun gids de route veel sneller liep, maar dat geeft niet. Hoe langer ze lopen, hoe langer uitstel van de vraag 'hoe verder?'

We lezen over de ontmoetingen met mensen van allerlei pluimage. Ze worden soms - als zijnde zwervers - weggekeken bij theehuizen, of ze vormen een enkele keer bijna een attractie, twee van die 'oudjes' die zomaar het zoutpad lopen, dat is cool! Het stel vertelt niet meer dat ze dakloos zijn omdat de houding van aanvankelijk vriendelijke mensen gelijk veranderde in afkeer als ze dat woord hoorden. We lezen over de man die ongevraagd hun toekomst voorspelt. 'Ze zullen hun problemen overleven en met een schildpad wandelen... ' 

We lezen over momenten van pure euforie en inzichten, we lezen over de inktzwarte dagen vol onweer, regen en wanhoop over Moths naderende einde. Er zijn momenten van pure en intense tevredenheid, momenten vol humor en er zijn momenten die minder plezierig zijn. Het is af en toe schrijnend om te lezen hoe mensen met elkaar om kunnen gaan. Maar ook is er soms onverwacht een lief gebaar, ze mogen binnenkomen, eten en slapen bij mensen.
Opmerkelijk is dat bijna alle andere daklozen goed voor het paar zijn en geven wat ze kunnen. Enkele rijke mensen tonen daarentegen hun verachting.
Kortom, Moth en Raynor ondergaan veel emoties en mijden lange lange tijd het onderwerp CBD. Maar ook daarin vinden ze uiteindelijk een weg.

De vrijheid en de prachtige natuur die ze onderweg te zien krijgen, werkt louterend. Opmerkelijk is ook dat Moth steeds soepeler wordt in plaats van stijver.  Raynor heeft daar zo haar theorieën over maar dat is onzin volgens de arts die ze na hun eerste wandeling weer bezoeken.
Eerste wandeling? Ja, want na een winter 'opgesloten' te hebben gezeten en de stijfheid van Moth weer toeslaat pakken ze hun tentje weer  op, voor de volgende tocht...
Zal die hen naar een wandeling met een schildpad leiden?

Raynor Winn heeft een prettige, niet sentimentele manier van schrijven. Ze registreert op een erg beeldende manier alles wat ze te zien krijgen en hoe zwaar, licht, mooi de natuur kan zijn. Vooral de momenten van een intens gevoel van vrijheid zijn prachtig weergegeven. Het stel bekijkt alles met een niet aflatend optimistische.
Een verhaal dat je nog lang zal bijblijven vooral omdat het zo zonder opsmuk verteld is.

ISBN 9789460039409 | paperback | 320 pagina's | Uitgeverij Balans | januari 2019
Vertaald door Annemie de Vries

© Dettie, 27 juli 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER