http://atulgawande.com

Sterfelijk zijn
Geneeskunde en wat er uiteindelijk toe doet
Atul Gawande

In dit boek komt naar voren dat ouder worden en het stervensproces zijn gemedicaliseerd zoals we dat tegenwoordig noemen: de kwetsbare méns dreigt overschaduwd te worden door alle medische mogelijkheden die om keuzen vragen: wel of geen medicijnen, al dan niet doorbehandelen.

We zijn in hoge mate in staat om het stervensproces te beïnvloeden door het te vertragen of uit te stellen. Of mensen in kwestie daar altijd bij mee zijn, is echter een andere vraag die steeds klemmender wordt naarmate de medische mogelijkheden toenemen en steeds bepalender lijken te worden voor de keuzen die rond het overlijden worden gemaakt.

Deze medische benadering heeft de 'kunst van het sterven' (ars moriendi) naar de achtergrond gedrongen en we ervaren dat tegenwoordig als een gemis. ‘De kunst van het sterven’ is een oude levenswijsheid waarin mensen zich bewust voorbereiden op hun levenseinde, de dood onder ogen zien en zich losmaken van hun geliefden en alles wat hen aan het leven bindt.

In dit boek komen veel verhalen van mensen naar voren die hiermee worstelen. Zij hebben de wens zo lang mogelijk zelfstandig te blijven en willen het liefst zo weinig mogelijk van zorg afhankelijk zijn. Dat past in het denken van onze tijd. Oudere en kwetsbare mensen zien hun eindigheid zelf wel onder ogen, dat is niet het probleem waar zij mee worstelen. Het is vooral de weg op weg naar het levenseinde dat hen moeite kost: 'Hoogbejaarden zijn niet zozeer bang voor de dood, maar voor wat er gebeurt in de aanloop ernaartoe', pag. 59.

Mensen willen graag de regie houden over hun leven en zélf beslissen wat er met hen gebeurt. De persoonlijke verantwoordelijkheid voor het leven is erg belangrijk.
'Ernstig zieke mensen hebben andere prioriteiten dan alleen hun leven verlengen. Uit onderzoek blijkt dat het allerbelangrijkste voor hen is om niet te hoeven lijden, de band met familie en vrienden te versterken, helder van geest te blijven, anderen niet tot last te zijn en het gevoel te krijgen dat hun leven afgerond is', pag 148.


Het waardevolle boek eindigt op aangrijpende wijze met het overlijden van de vader van de auteur waar hij op persoonlijke en open wijze over vertelt.

ISBN 9789057124389 | Paperback | 264 pagina's | Uitgeverij Nieuwezijds | april 2015
vertaald door Marceline Blangé

© Evert van der Veen, 7 maart 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER