Heidi Blake

From Russia with Blood
De moordcampagne van het Kremlin en Poetins geheime oorlog tegen het Westen
Heidi Blake

De titel van dit boek geeft prima aan wat het thema is. Rusland vervult onder leiding van Poetin weer een hoofdrol op het wereldpodium. Maar daarbij schuwt hij moordaanslagen op zijn tegenstanders niet. We kennen sommige namen nog wel vanuit het nieuws. De schatrijke zakenman Boris Berezovski, gewurgd, de voormalige geheim agent Aleksandr Litvinenko, vergiftigd met polonium, en Sergej Skripal, de voormalige medewerker van een militaire inlichtingendienst, die een aanslag met zenuwgas op het nippertje overleefde. Er vielen nog veel meer slachtoffers dan de drie die hier genoemd zijn.

Het boek zoomt in op de periode dat de Sovjet-Unie ineenstort en eerst Boris Jeltsin en daarna Vladimir Poetin aan de macht komt. Het is een vreselijk woelige periode. Het land wordt geteisterd door bomaanslagen en gijzelingen, een economische en politieke crisis, overal is corruptie, de maffia is oppermachtig. Sommige mensen weten in die paar jaar van anarchie een onmetelijke rijkdom te vergaren.

Maar toen Jeltsin werd opgevolgd door Poetin was het voorbij met de vrijbuiterij. Poetin wilde alleenheerser zijn en zijn macht niet delen met oligarchen. De ene na de andere magnaat ontvlucht met zijn aanhang Rusland. Velen vestigen zich in Londen en smokkelen via schimmige constructies hun kapitaal Rusland uit. Intussen annexeert Rusland de Krim, voert oorlog in Oost-Oekraïne en is het land betrokken bij het neerhalen van de MH17.

De oligarchen in ballingschap blijven een gevaar voor Poetin. Met de miljarden die ze tot hun beschikking hebben, voeren ze een perscampagne tegen Poetin en financieren ze oppositiepartijen.

Het is een bizarre tijd. De ballingen leiden een leven van ongehoorde luxe, smijten met geld en dagen Poetin uit. Maar ze zijn ook permanent in gevaar, want Poetin slaat terug met moordcampagnes. De ene na de andere Rus sterft onder duistere omstandigheden. Het boek somt veertien voorbeelden op van Russen die stierven door ‘zelfmoord’ of een ‘hartaanval’ of iets dergelijks.

Veel van deze onverwachte sterfgevallen werden nauwelijks onderzocht door de Engelse autoriteiten. De regering wilde Poetin ontzien. Er stonden grote economische belangen op het spel. Poetin was ook nodig om Iran in toom te houden en om de oorlog in Syrië niet verder te laten escaleren. Op den duur konden de elkaar opeenvolgende aanslagen echter niet langer genegeerd worden. Theresa May, minister van binnenlandse zaken, verklaarde dat de moorden ‘een flagrante en onacceptabele schending van de internationale wetten’ waren, maar ze voegde eraan toe dat het niet in het belang van Groot-Brittannië was om Poetin van zich te vervreemden nu men hem zo hard nodig had. Het was onbetwistbaar dat Poetin bloed aan zijn handen had, maar de moordenaar moest ontzien worden. Het Westen kon het nog zoveel over mensenrechten hebben als men wilde, maar toen het eropaan kwam, zwichtte het Westen voor de politieke realiteit.

De auteur van dit boek, Heidi Blake is een Britse onderzoeksjournalist. Ze werkt voor BuzzFeednews, een Amerikaans bedrijf dat zich bezighoudt met internnetmedia, nieuws en entertainment. Heidi Blake schrijft vlot en boeiend. Veel van haar informatie komt uit openbare nieuwsbronnen, maar een flink deel is ook ontleend aan niet-openbare bronnen. Dat maakt het lastig om het verhaal op juistheid te controleren en na te gaan of de bewering dat Poetin zelf opdrachtgever is geweest, juist is. Aannemelijk is dit echter wel. De Russische hand is duidelijk herkenbaar in al die aanslagen. Het polonium waarmee Litvinenko vergiftigd werd, kwam uit een nucleaire reactor in de Russische plaats Majak. Dat is de enige plek op aarde waar in voldoende hoeveelheden dit zeldzame radioactieve gif wordt gemaakt. Het ligt voor de hand dat een aanslag met dit gif niet kan plaatsvinden zonder medeweten en goedkeuring van Poetin zelf.
Volgens dit boek zitten niet Tsjetsenen achter de bloedige aanslagen in Moskou, maar heeft Poetin daar de hand in gehad. Hij had een legitimatie nodig om Tsjetsjenië binnen te vallen. Als alle feiten uit dit boek kloppen, heeft in Rusland een gangster de macht in handen. Dat is verontrustend en zoals het boek terecht stelt: beangstigend.

Het boek is door uitgeverij Nieuw Amsterdam weer verzorgd uitgegeven. Een fotokatern van zestien bladzijden brengt de hoofdpersonen dichterbij. Het boek sluit af met een beknopte bibliografie en een register.

Lees de reacties op het Forum en/of reageer. Klik HIER

Non-fictie

Heidi Blake