De Zwijguren
E. de Haan

In De Zwijguren bundelt De Haan (ps. voor Peter de Rijk) zijn literaire reisverhalen. Zijn methode van onderzoek doet denken aan de manier waarop een aantal Engelse auteurs dat doen. Ze reizen hun personen achterna of onderzoeken de plekken waar zij hebben gewoond of geleefd. Bovendien is het leuk dat E. de Haan ook een aantal  minder bekende auteurs is nagereisd naar plekken waar ze zich enige tijd hebben bevonden. En natuurlijk bezocht de schrijver plaatsen die een belangrijke rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van hun werk.
De Haan is een heuse ontdekkingsreiziger want het ene moment is hij in Venetië voor Brodsky om vervolgens Praag aan te doen in de voetsporen van Kafka. En Keats en Austen achtervolgt hij in Winchester. Marokko bezoekt hij, op zoek naar Mohamed Choukri.
In Engeland was er Richard Holmes, die dezelfde manier van werken had en bovendien een eigen televisieprogramma. Waarom E.de Haan geen zendtijd gegeven? Dat zou interessant worden.

In 1936 belandt Samuel Beckett in Hamburg. De Haan kon kennelijk uit notities van Beckett putten en hij maakt daar een spannend en ontroerend verhaal van, tegen de achtergrond van een oprukkende Hitler en een verwachtingsvol maar in dreigende stemming gevat Duitsland.
Over Lord Byron is al erg veel geschreven, maar De Haan wijdt er maar liefst drie verhalen aan en slaagt erin een origineel licht te werpen op deze flamboyante schrijver en avonturier, die vijf hutkoffers met kleding meenam. Bovendien was Byron een vriend van Shelley.

Eveneens goed geslaagd is het relaas over de Roemeense schrijver Max Blecher. Vrij onbekend maar door De Haan terecht afgestoft. De titel De Zwijguren is trouwens ontleend aan het begrip Schweigestunde. Hiermee is de periode van een aantal uren bedoeld, dat er in het sanatorium in Berck-sur-Mer - waar de schrijver om gezondheidsredenen was beland - geen geluid mocht worden gemaakt. Wat een weldaad lijkt me dat.

Ook de twee verhalen die zich afspelen in Hamburg rond Klopstock zijn zeer lezenswaardig. Daarnaast zijn er nog mooie reisschetsen van Salzburg en Londen te vinden. Want het mooie is dat De Haan het tijdsbeeld goed weet te pakken van de armoede, het eten, de rare gewoontes en de tegenstelling rijk/arm. Dat maakt de literaire zoektochten spannend en levendig.

Groot voordeel is, dat De Zwijguren goed geschreven is. Levendig, maar zonder flauwe anekdotes of andere uitglijders. E. de Haan weet het enthousiasme van zijn zoektochten goed over te brengen. Ook bij de minder bekende schrijvers weet hij geestdrift op te wekken. Kortom een mooie bundeling uitstekende literaire reisverhalen die smaken naar meer! Wat een sterke bundel!

ISBN 9799062657582 | Paperback | 228 pagina’s| Uitgever: In de Knipscheer | maart 2019

© Karel Wasch, 11 september 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER