Atlas van de Tweede Wereldoorlog
De belangrijkste veldslagen en operaties in kaart gebracht
Alexander Swanston & Malcolm Swanston

Dit boek heeft een geheel eigen invalshoek en laat aan de hand van overzichtskaarten het verloop van de Tweede Wereldoorlog zien. Op deze manier worden gebeurtenissen visueel gemaakt en worden processen duidelijk: strategieën, aanvalsmanoeuvres, verdedigingslinies en veroverde gebieden worden in beeld gebracht. Zo wordt goed duidelijk wat er destijds gebeurde en welke militaire processen er plaats vonden.

Het boek begint bij de vredesverdragen na de Eerste Wereldoorlog omdat – achteraf gezien - hier de kiem van de Tweede Wereldoorlog werd gelegd. De depressie van de jaren 30 en de opkomst van het fascisme worden ook belicht.

Naast de kaarten is er toelichtende tekst die de geschiedenis vertelt. Ieder hoofdstuk begint met een kenmerkend citaat zoals dit van Adolf Hitler uit ‘Mein Kampf’: ‘Het voortbestaan en de bloei van ons ras en onze natie, het onderhouden van zijn kinderen en de zuiverheid van zijn bloed, de vrijheid en onafhankelijkheid van het vaderland, en het vermogen van de natie om de opdracht te vervullen die de schepper van het universum haar toewees’, pag. 28.
Daarnaast zijn er interessante en vaak aangrijpende foto’s waarbij een zekere nadruk ligt op militair materieel en militairen in oorlog.
Ook minder belangrijk of minder bekende gebeurtenissen worden belicht en zo geeft dit boek een compleet overzicht van deze wereldoorlog.

Boven ‘De Battle of Britain’ staat dit typerende citaat van Winston Churchill: ‘De strijd in Frankrijk is voorbij (het dramatische verlies bij Duinkerken). De strijd in Groot-Brittannië staat voor de deur. Van deze strijd hangt de toekomst van de christelijke beschaving af’, pag. 66.

Indrukwekkend zijn de kaarten waarop de bombardementen op Duitsland worden afgebeeld. We weten dat dit is gebeurd en we kennen – op afstand - ook wel de gevolgen ervan maar deze kaarten waarop de vele gebombardeerde plaatsen en doelwitten staan, maken nog eens ingrijpend duidelijk hoe omvangrijk deze bombardementen waren en hoeveel leed ze onder de Duitse bevolking teweeg hebben gebracht. De geallieerden kenden geen medelijden getuige dit citaat van luchtmaarschalk ‘Bomber’ Harris: ‘Ze zaaiden wind, nu zullen ze storm oogsten’, pag. 186. Een andere kaart vergelijkt de bombardementen op Duitsland met die op Groot-Brittannië.

Goed is dat dit boek duidelijk laat zien dat er sprake was van een wéreldoorlog door ook veel aandacht te besteden aan de fronten ver weg in o.a. het noorden van Afrika, Azië, de Atlantische Oceaan en uiteraard in de Sovjet Unie. Boven het hoofdstuk ‘Stalingrad 1942 – 1943’ staat dit citaat: ‘We weten nu dat de Duitsers niet menselijk zijn. Het woord ‘Duitser’ is het meest verschrikkelijke vloekwoord geworden. Laten we niet verontwaardigd zijn. Laten we doden. Als jij de Duitser niet doodt, doodt hij jou…. Als je een Duitser hebt gedood, dood dan een volgende’, pag. 188. Ook aan het beleg van andere Russische steden zoals Leningrad wordt aandacht besteed. Hoewel minder bekend waren dit ook bloedige veldslagen waarbij enorm veel mensen omkwamen.

Interessant zijn de kaarten van de geallieerde opmars vanuit Sicilië en het zuiden van Italië die meestal niet zoveel aandacht krijgen in de boeken. Nu wordt duidelijk hoe de Duitsers geleidelijk terug werden gedreven en hoe intensief deze strijd is geweest.

Uiteraard is er ruim aandacht voor operatie Overlord, beter bekend als D-day, maar hier gaan enkele kaarten met eerdere plannen uit augstus 1943 en april 1944 aan vooraf. Op verschillende kaarten wordt de opmars van luchtmacht en marine zichtbaar. Ook de Duitse verdediging in Frankrijk krijgt aandacht evenals het bereik van het Duitse afweergeschut. Een andere kaart laat de opmars na 3 maanden strijd zien en die eigenlijk nogal bescheiden omdat het Duitse verzet zich inmiddels had hersteld en felle weerstand bood.

Operatie Market Garden, alias de slag om Arnhem, wordt belicht evenals het Ardennenoffensief. Boven dit laatste hoofdstuk staat dit citaat van een generaal: ‘Het hele gevecht in de Ardennen draaide om kruispunten. In een ondergesneeuwd bos blijft een leger namelijk zo veel mogelijk op de weg’, pag. 312.

Ook de geallieerde opmars in Duitsland in maart 1945 wordt afgebeeld evenals de slag om Berlijn.

Tenslotte is er aandacht voor de machtsblokken van de NAVO en het Sovjet blok en de atoombommen die op Hiroshima en Nagasaki werden gegooid om Japan tot overgave te dwingen.

Een indrukwekkend overzicht met aantallen slachtoffers van vele landen besluit dit bijzondere en informatieve boek waarin de vele en zware militaire operaties centraal staan die tot onze vrijheid hebben geleid.

ISBN 978 90 8998 1899 | Paperback | 400 pagina’s | 2019 | Librero

© Evert van der Veen, 28 december 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER