https://dudok.org/2016/09/09/dudok-spreekt

Dudok
Annette Koenders en Arie den Dikken


Het is goed en ook terecht dat er aan deze belangrijke Nederlandse architect uit de 20e eeuw aandacht wordt besteed want hij heeft ons land veel karakteristieke en waardevolle gebouwen nagelaten.

Aardig in dit boek zijn de talrijke citaten uit brieven en tal van uitspraken van Dudok (1884-1974). Ze brengen deze architect als mens dichterbij en geven ons een mooi inkijkje in zijn persoonlijk leven, zijn gedachtegang bij de ontwikkeling van een project en zijn architectonische overwegingen bij de totstandkoming van gebouwen.
De visie van Dudok m.b.t. de uitbreiding van Hilversum klinkt mooi door in dit citaat: ‘Ik heb getracht die vraag op te lossen door het vraagstuk zoo groot mogelijk te bezien, d.w.z. als een geheel; de vraag was niet huisjes te bouwen, maar straten; meer dan dat: geheele dorpswijken’, pag. 42.

Dudok studeerde aan de Koninklijke Militaire Aacademie in Breda, viel toen al op door zijn talent voor tekenen en kreeg een militaire adviesfunctie voor de inrichting van kazernes. Hij ontwierp diverse gebouwen met een militaire functie zoals de Staf der Genie (1910) en het Tehuis voor Militairen in Den Helder (1911).
In 1913 verliet hij de militaire dienst en werd plaatsvervangend directeur van gemeentewerken in Leiden. Uit deze periode dateren de ontwerpen voor de HBS en Gemeenteschool in deze plaats. Van de laatste zijn diverse fraaie details afgebeeld zoals zuilen en beeldhouwwerk. Ook het ontwerp van het kantoor van het Leidsche Dagblad in Leiden is van Dudoks hand.

In 1915 kreeg hij de prestigieuze functie van gemeentearchitect in Hilversum. In die tijd stond de uitbreiding van de stad al op gespannen voet met de omringende natuur die gespaard moest blijven. Dudok hechtte waarde aan de openbare ruimte en aan groen in woonwijken en rond gebouwen waarbij het devies van de burgemeester van Hilversum zijn leidraad was: ‘de stedenbouwkundige architect moet optreden als criticus en veldheer tegelijkertijd. Hij tenslotte is het, die als allesbeheerschend leider de beslissingen moet nemen en uit den chaos van gegevens, adviezen en inzichten een doelmatig en schoon geheel te voorschijn moet brengen’, pag. 38 – 39.

Dudok was geen voorstander van hoogbouw maar later ontwierp hij wel lagere appartementen en enkele flatgebouwen in Amsterdam omdat hij deze daar vond passen.
Vele schoolgebouwen zijn door hem ontworpen en een groot aantal foto’s brengen die fraai in beeld, ook zien we daarop de voor hem zo karakteristieke details als zuilen, torentjes, ornamenten.
Het hoofdkantoor van hoogovens in Velsen heeft een prachtige spiltrap. Bekend en tot zijn icoon geworden is het raadhuis van Hilversum waarvoor hij al vanaf 1914 tekeningen heeft gemaakt maar dat pas in 1927 tot stand is gekomen. In het boek is een prachtige perspectieftekening in kleur opgenomen naast vele details.
Het monument op de Afsluitdijk, op de plaats waar de dijk gesloten werd, dateert van 1932 en heeft deze tekst ‘Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekomst’, pag. 115.
Verder ontwierp hij een T-vormig tankstation met een overstekend vlinderdak voor Esso waarvan toentertijd 112 exemplaren in het land hebben gestaan. In Groningen is er nog één in gebruik. Verder zijn er fraaie woonhuizen voor particulieren, sportvoorzieningen, een schouwburg in Utrecht en aula’s voor begraafplaatsen waarvan sfeervolle foto’s zijn opgenomen.
Voor zijn werk heeft hij vele onderscheidingen in binnen- en buitenland ontvangen.

Een prachtig boek met interessante foto’s van vroeger en een boeiende teksten met interessante citaten.

ISBN 9789066305564 | Hardcover | 176 pagina's | Uitgeverij W-books | oktober 2013

© Evert van der Veen, 15 juni 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER