Schone schijn

Schone schijn
Sarah Dessen

Als één lid van een klein gezin daar opeens geen deel meer van uitmaakt, heeft dat een enorme impact op de achterblijvers. De bijna twintigjarige Peyton is veroordeeld na een aanrijding onder invloed en zit in de gevangenis.

Zijn ouders verwerken het ieder op hun eigen manier: de vader zwijgt, gaat vooral gewoon verder met zijn eigen leven. De moeder stort zich helemaal op ‘die arme jongen’ die helemaal alleen in zijn cel zit, waarbij ze zich niet lijkt te realiseren dat het zijn eigen schuld is, en dat een andere jongeman voor zijn leven gehandicapt is door die fout. Bovendien was dit niet de eerste overtreding van Peyton, hij was al bij de politie bekend vanwege inbraken en drank- en drugsgebruik.

Zijn jongere zus Sidney heeft altijd al het gevoel gehad dat ze in de schaduw van haar broer leefde. Hij was de knapste, de liefste, en werd in de watten gelegd. Nog steeds dus, door zijn moeder tenminste. Sidney heeft er nooit moeilijk over gedaan, zij is van nature een braaf en gehoorzaam kind, en ze houdt van haar broer, maar het begint haar flink te irriteren dat haar moeder niet inziet dat Peyton niet goed bezig was.

Als van Sidney verwacht wordt dat ze mee gaat op bezoek bij Peyton en net als haar moeder doet alsof hij in een soort vakantieverblijf zit, krijgt ze er schoon genoeg van. Ze weigert dat, wil ook niet aan de telefoon komen als hij belt, en besluit zelfs van school te veranderen. Niet langer de zus van zijn.
En Ames, die vriend van Peyton, daar wil ze geen contact mee. Hoe kan haar moeder die engerd zo aardig vinden, alsof ze hem in plaats van haar zoon nu lijkt te willen verwennen?
Hoe kunnen haar ouders zijn klaploperij door de vingers zien?

Ook al staat haar moeder er niet achter – haar vader zegt zoals altijd niets - blijkt verandering van school de gouden greep te zijn, het verandert haar leven, ten goede! Het begint met de ontmoeting van het gezin Chatham, die zo totaal anders zijn dan wat Sidney kent.

De vader heeft een pizzeria – met de beste pizza’s die ze ooit gegeten heeft! – waar de kinderen, twee meisjes en een jongen, zo veel ze kunnen, helpen. De moeder is aan een rolstoel gebonden, en Sidney ziet hoe liefdevol zij door man en kinderen verzorgd wordt.
Thuis en op school voelde Sidney zich onzichtbaar, Peyton trok alle aandacht. Maar nu wordt ze opeens gezien, en voor ze het weet eveneens opgenomen in huize Chatham.
Hoewel ze nog steeds het brave meisje blijft - dat probeert ze althans – ziet haar leven er ineens heel anders uit.
Zoals te verwachten valt, kan dit niet blijven goed gaan. Zeker niet als de vonk tussen Sidney en Macauley Chatham overslaat.

Als lezer zie je dit allemaal aankomen, zoals ook al snel duidelijk is dat de inschatting door Sidney van die vriend van haar broer niet helemaal fout is. Het verhaal wordt verteld door Sidney: het perspectief is hoe zij de wereld bekijkt en er op reageert. Ze is in staat een vrij zuiver oordeel over de mensen om haar heen te geven en spaart zichzelf niet. Ze baalt van de houding van haar ouders, maar ziet in dat haar eigen oordeel over haar broer ook voor een deel gekleurd is doordat hij nooit iets fout kon doen.
Ze heeft last van een plaatsvervangend schuldgevoel ten aanzien van het slachtoffer van haar broers onbezonnen daad. En is daarnaast een gewoon een meisje dat naar school gaat, dromen heeft en voor de eerste keer verliefd wordt.
Dat zijn veel problemen, en het is een lijvig boek, maar de vertelstijl is vlot. Je leeft mee met Sidney en gunt haar het beste.

Wie ervaring heeft met Amerikaanse schrijvers kan wel zo’n beetje voorspellen hoe het verhaal af gaat lopen. Die ervaren lezer begrijpt trouwens ook de bijna spastische reactie op drank- en drugsgebruik, terwijl autorijden dan weer heel normaal is voor tieners.

Het boek heeft een mooie cover, maar de titel is minder geslaagd. ‘Saint anything’ heet het oorspronkelijk. Het slaat op een amulet die Mac op een bijzondere reden om zijn nek heeft hangen, soortgelijk aan die hij later cadeau zal geven aan Sidney. De hangers stellen een onbekende heilige voor: ‘Saint anything’. . .
Zeker is het lastig daar een goede Nederlandse titel van te maken, vooral omdat het gaat om een soort bijgeloof dat Nederlandse tieners niet erg aan zal spreken. Maar Schone Schijn? Hm… zou Sidney dat gekozen hebben?

Sarah Dessen (1970, North Carolina) studeerde Engels en Creative Writing. Na haar studie gaf ze een aantal jaren les, maar ze is inmiddels full time schrijfster. Ze heeft acht boeken gepubliceerd voor jongeren.

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

jeugd 15+