Eén mens is genoeg
Els Beerten
‘Uw familie laat ge niet in de steek. Want dan laat ge uzelf in de steek. En dan zijt gij niemand meer.’
Juliette, de vertelster van het verhaal, is geboren aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Het was armoe troef in het gezin, waar behalve Juliette ook een zeven jaar oudere broer is. Louis heet hij en ze is dol op haar broer. Na acht jaar komt er een meisje, Mia. Ze is anders. De rest van het gezin is muzikaal: Louis speelt trompet, zijn vader de accordeon. Juliette danst en droomt van een zangcarrière. Maar Mia heeft niets met muziek, en ze is ook ziekelijk. Ook moeder doet niet mee in het orkest, maar ze wordt niettemin op handen gedragen door haar echtgenoot.
Die zegt tegen zijn oudste dochter:
‘Gij zijt een dapper kind, Juliette, mocht uw moeder u ooit nodig hebben, dan hoop ik dat ge er zijt voor haar.’
Ze belooft het. En dan komt die vreselijke dag: de vader valt dood neer, en haar moeder is totaal de kluts kwijt. Al hun geld spendeert ze aan een grafkelder. Ze gaat met de ene man na de andere. Het enige wat ze wil is aandacht, en ze weet die te krijgen, ten koste van haar kinderen.
Als Juliette beseft wat er gebeurd is, vergeet ze de belofte aan haar vader. Dat zal haar opbreken, en ook al neemt Louis haar mee naar de andere kant van het land, haar schuldgevoelens blijven haar parten spelen. Ze gunt zichzelf geen leven meer.
Ze krijgt veel op haar bord, Els Beerten spaart haar hoofdpersonages niet. Meervoud ja, want in het tweede deel is Wilfried de verteller. Hij is barman, mede-eigenaar van het enige café van het dorp waar Louis en Juliette nu wonen. Zoals zij droomde van een leven als beroemd zangeres, zo wilde hij de Tour de France winnen. Hij had het in zijn benen. Maar ook bij hem slaat het noodlot toe. Louis wordt zijn vriend, en zo leert hij diens zus kennen, de vrouw die zijn hart zal stelen, maar die zo ongenaakbaar is dat hij er niet veel hoop op heeft.
En helaas is het nog niet gedaan met de dramatiek. Bovendien zijn Juliette en Wilfried geen mensen die gemakkelijk hun gevoelens uiten. Ze durven zich niet bloot te geven.
Zoveel drama, zoveel problemen, zoveel ongeluk is er voor de hoofdpersonen dat je zou verwachten dat het een donker verhaal is. Er lijkt nauwelijks hoop te zijn. Als er ergens een zonnestraaltje is, schuift heel snel een wolk er voor..
Je zou er voor minder de brui aan geven. Maar gelukkig laat Beerten haar personages niet helemaal in de steek.
In een prachtige Vlaamse tongval laat ze de personages het verhaal vormen.
Els Beerten (Hasselt) studeerde Nederlands en Engels en volgde tegelijkertijd een lerarenopleiding aan dezelfde universiteit. Sinds 1985 geeft ze Nederlands en Engels, creatief schrijven en theater. Haar eerste boek 'Allemaal willen we de hemel' kreeg vele prijzen.
ISBN 9789045116754 | hardcover | 256 pagina’s| Uitgeverij Querido| september 2014
Leeftijd vanaf 15 jaar
© Marjo, 30 september 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Allemaal willen we de hemel
Ik vind het een crossoverboek: net zo goed voor volwassenen als voor de jeugd. Het gaat om de eeuwige vraag: waarom doet een mens wat hij doet? Hoe kies je tussen goed en kwaad? Wat IS goed en kwaad?
Toen in de tweede wereldoorlog West-Europa bevrijd ging worden door de gezamenlijke inspanningen van de Amerikanen en de Russen, waren er groeperingen die de Russen als een groter gevaar zagen dan de Duitsers. Vooral de katholieken dachten ze beter een provincie konden zijn in een katholiek Duits Rijk, dan dat ze overheerst zouden worden door het Rode gevaar, die immers het katholicisme wilde vernietigen. Wrang is het feit dat diezelfde geestelijken die jonge jongens overhaalden om aan het oostfront te gaan vechten zich niets gelegen lieten liggen aan het niet zo denkbeeldige gevaar dat het Jodendom bedreigde.
Het verhaal in dit boek speelt in Vlaanderen, maar het gebeurde ook in Nederland.
Het verhaal draait rond twee jongens, twee vrienden. Jef woont met zijn ouders, jongere broer en zus. Ward heeft alleen zijn moeder; zijn vader heeft zelfmoord gepleegd, en Ward was degene die hem vond. Ward is de gangmaker, Jef de meeloper. Als de jongens door een geestelijke op school toegesproken worden willen ze niets anders dan helden worden: Ze geloven onvoorwaardelijk wat de geestelijke zegt, zeker als ook de pastoor er achter staat. Als Jef die avond na het wervende avond enthousiast thuiskomt, blijkt zijn vader er echter heel anders over te denken!
En Jef durft niet meer. Ward echter vertrekt, naar een opleidingskamp. Hij ontdekt al snel dat veel beloften niet waargemaakt worden, maar hij blijft geloven dat hij naar het oostfront moet. Nog even is er een verlof, die hij natuurlijk thuis doorbrengt. Een dramatisch voorval tijdens dat verlof vormt hun verdere leven. Jef is voor het dorp de held. Ward is de zwarte verrader.
Vanaf het begin van het boek wisselt Els Beerten vrijwel bij ieder hoofdstuk van verteller. Dat is best lastig, want het duurt steeds even voor je ontdekt wie er aan het woord is, maar het houdt er wel de vaart in. En het boek is bijna 500 pagina's dik, dus je raakt er aan gewend. Het begint op het moment dat Jef is omgekomen in de Congo, waar hij blijkbaar zonder veel contact met de familie een nuttig leven heeft geleid. Dan gaan we terug naar het eind van de oorlog. Martin Lenz is een Duitse soldaat die van het oostfront terugkeert. Maar hij is niet Martin, het is Ward. Aan het oostfront is hij tot bezinning gekomen, en toen de Duitsers steeds meer terrein verloren, is hij met vluchtelingen terug Duitsland in getrokken. Een SS-er zei tegen hem: "wat is het excuus voor deze oorlog? Waarom doden mensen elkaar? Allemaal willen we de hemel! "
En daar gaat het boek dus over: er zijn helden en verraders, maar in de grond is iedereen gelijk. Iedereen wil toch alleen maar het goede?
Hoe en waarom maakt een mens de keuzes die hij maakt? Waarom is de een een schijtebroek, en de ander een echte held?
Dit is een prachtige psychologische schets van een mens, in dit geval zijn ze jong en is het oorlog. Maar het geldt voor iedereen en voor alle tijden.
Paperback 498 pagina's | Querido Kinderboek | april 2008 | ISBN: 9789045106199 | Leeftijd 15+
© Marjo, februari 2009
Lees de reacties op het forum, klik HIER