Eerste reserve
Rijan van Leest

2014. Als Simon, zoon uit een riviervissersgeslacht in het dorp Veendijk, hoort dat zijn jeugdliefde Neva terug is in het dorp, snijdt hij zichzelf van schrik in zijn hand. Dat is niet zo’n goede zet, hij is namelijk visfileerder, de beste van het dorp zelfs, en met een gewonde hand kan hij niet werken.

Al woont hij in een vissersdorp, het was niet zijn droom dit beroep uit te gaan oefenen, integendeel, hij wilde gaan reizen. Sinds hij op zesjarige leeftijd een globe cadeau kreeg van zijn tante, die daarna vertrok, wilde hij dat ook. Natuurlijk moest hij eerst de school doorlopen, maar in de tussentijd kon hij in de plaatselijke boekhandel van Roelzema wegdromen. Daar bevond zich een aardige verzameling reisboeken, in de kelder waar hij met rust gelaten liet.

Maar de kleindochter van Roelzema laat hem niet met rust. Zij woont bij haar moeder, is slechts af en toe in het dorp bij haar opa. Neva redt hem uit het water, om daarna zijn ziel weg te kapen. Met haar zal hij gaan reizen! Als ze voor de eerste keer uit zijn leven verdwijnt is hij nog een kind, en kan hij dat nog wel aan.

In 1998 komt ze terug, en de vonk slaat nu pas goed over. Als de plannen allemaal al klaar zijn om naar Londen te vertrekken slaat het noodlot toe. Simons enige broer verdwijnt en wordt later teruggevonden in de rivier. Simon voelt zich schuldig aan diens dood, en kan niet anders: hij trouwt met de zwangere vriendin van zijn broer, en probeert Neva te vergeten.

Als zij in 2014 terug komt om haar opa te begraven, blijkt de vonk nog niet gedoofd. Waarom heb je mijn brieven niet beantwoord, vraagt ze. Als Simon moet bekennen dat hij geen enkele brief gezien heeft, en ook Neva niet de brief van Simon gehad heeft, gaat hij peuteren in oude geschiedenissen. Geheimen komen bovendrijven.  Had Simons leven anders moeten zijn? Is het nu te laat?

Het verhaal is tweeledig. Lijkt het aanvankelijk op een veredelde streekroman, met al die relaties die niet lopen zoals gewenst, die geschetst worden tegen de achtergrond van een oer-Hollands vissersdorp, waar iedereen iedereen kent, en je niets geheim lijkt te kunnen houden, als we een stuk over de helft zijn, blijken die geheimen er wel degelijk te zijn, en wordt het een spannend verhaal, waarbij toch de belofte van die paar opmerkingen in het begin ingelost worden.  
Daardoor overtuigt het verhaal niet helemaal, het lijkt op twee gedachten te hinken: de streekroman en dat duistere geheim met de verrassende ontknoping zijn te weinig met elkaar vervlochten. Als nu het begin van het verhaal broeieriger was geweest…

Vooral Simon is het vertelperspectief en we springen heen en weer in de tijd, waarbij ook een sprong naar de Tweede Wereldoorlog nodig blijkt. Voor de bezitterige moeder is een rol weggelegd, als ook voor het voetbal. Het dorp heeft maar liefst twee voetbalverenigingen, hetgeen ook soms voor netelige situaties zorgt. Simon is reservespeler: voor zijn broer Thijs. En dat geldt niet alleen bij het voetbal!

In deze debuutroman lees je over de kneuterigheid van een dorp, die voor sommige bewoners benauwend werkt. Eenmaal daar geboren ligt je leven vast, en wee degene die probeert te ontsnappen!

Rijan van Leest (1980, Moerdijk) is journalist en houdt een blog bij.

ISBN 9789082841602  | paperback | 212 pagina's | Uitgeverij ZL7 | juni 2018

© Marjo, 6 januari 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER