Boekenarchief K-L

Judith Katzir

De ontdekking van de liefde


Rivi is veertien als ze verliefd wordt op Michaëla, de lerares literatuur. Tot zover niks bijzonders: verliefheid op leraressen, het gebeurt overal en telkens weer. Er zijn dan ook al veel boeken over geschreven. Wel bijzonder is dat Michaëla op de avances van Rivi ingaat en er een zinderende liefdesrelatie ontstaat. Deze duurt jaren.
Hoewel deze wederkerigheid vaker voorkomt in de literatuur, leidt die meestal niet tot een seksuele relatie. Bij Rivi en Michaëla komt het al gauw zo ver.
Natuurlijk is het moeilijk om zoiets geheim te houden en gaandeweg wordt duidelijk dat dat niet helemaal is gelukt. Diverse mensen in de omgeving van Rivi en Michaëla weten ervan. Het mag een wonder heten dat ze zo lang de kans krijgen om hun gang te gaan.


Het verhaal speelt in het Israël van de jaren zeventig. De holocaust en de herdenking ervan spelen een rol, al ben ik er nog niet helemaal uit, welke rol dat is. Een paar keer wordt de herdenking van de holocaust genoemd, maar het grootste aanknopingspunt zit hem in de structuur: het verhaal van de affaire, hoe het begon, welke crises er waren, hoe het eindigde, wordt verteld in briefvorm, waarbij de brieven zijn gericht aan Anne Frank en zijn ondertekend met Kitty. Die vorm komt herkenbaar over (door het dagboek van Anne Frank), maar is soms wel erg op de huid van Rivi. Zo word je als lezeres in de puberdweperij getrokken, terwijl je zo nu en dan juist behoefte hebt aan wat afstand. De stijl hangt tegen het sentimentele aan.
Tussen Rivi en Michaëla is sprake van grote liefde, dat wordt wel duidelijk. Al lezende vroeg ik me wel af waarom de oudere lerares (ze is zesentwintig als de relatie begint) ingaat op de avances van de leerlinge. Die is tenslotte nog wel erg jong. Mijn vraag werd niet beantwoord.
Rivi vindt het erg belangrijk dat ze niet lesbisch zal blijken te zijn (wat wel in je op zou kunnen komen, als je grote liefde een vrouw is, nietwaar?). Om die reden doet ze er alles aan om zich op jonge leeftijd te laten ‘ontmaagden’. ‘Ontmaagden’ is de geslachtsdaad ondergaan met behulp van een man, in dit verband. Michaëla stimuleert dit zoeken van harte, want ook zij zou niet graag zien dat Rivi lesbisch was voor het leven. Zelf is Michaëla wel degelijk voor het volle pond lesbisch, maar ze is getrouwd met Joëll en ze blijft bij hem.
Dat gegeven komt op mij een beetje vreemd over: een zinderende relatie, die misschien wel potentie had om levenslang te duren, en dan toch die vurige wens om ‘normaal’ te zijn. Dat komt vast door de context: in Israël is homoseksualiteit een moeilijk punt, wat misschien niet zo verwonderlijk is bij een volk dat nagenoeg is uitgeroeid. Dat gold zeker in de jaren zeventig, toen Israël van de ene in de andere oorlog rolde en zijn voortbestaan ernstig werd bedreigd. Dan kun je het niet hebben dat mensen niet trouwen en geen kinderen krijgen.
Vond ik dit nu een goed boek? Ik heb hier ruim een week over nagedacht en ik weet het nog steeds niet. Het verhaal boeide me genoeg om het in één adem uit te lezen, maar de stijl is toch wat te broeierig om het boek echt goed te noemen.


Paperback 351 pagina's | Uitgeverij Sirene | augustus 2008 | ISBN: 9789041708076

© PetraO., september 2008

Reageren? Klik hier!