https://www.touchthesky.nl

De Schommel
Pauline van der Lans

Het Monument De Schommel, een vier meter hoge schommel, werd in 2000 geplaatst op de Raadhuishof, de locatie waar destijds de Montessorischool was gevestigd en waar 24 kinderen en 8 zusters om het leven kwamen bij een bombardement door de geallieerden.

Pauline van der Lans schreef een kleine raamvertelling over zeven vrouwen, in zeven verhalen die elkaar voortdurend raken, zonder dat het een lopend verhaal wordt. Die verhalen spelen in november 2005, rondom de moord op de activist Louis Sévèke. Er wordt verwezen naar twee andere voorvallen die de stad Nijmegen maakte tot wat ze is: het bombardement van 22 februari 1944 speelt natuurlijk een rol, maar ook de Piersonrellen die Nijmegen opnieuw op zijn kop zette in februari 1981. Dat waren misschien wel de hevigste krakersrellen van de jaren tachtig.

Het 15-jarige meisje Lilian wil graag van haar opa horen wat hij meegemaakt heeft in 1944, en al lopend voor alweer een Vierdaagse vertelt hij over hoe Nijmegen er in die tijd uit zag. Hij weet het nog precies. Onderweg ontmoeten de twee een man met hond, die Lilian aanraadt om zijn moeder eens te bellen. Zij weet vast nog meer te vertellen.
In een van de verhalen verderop ontmoeten we Jeanne Cohen, een gepensioneerde theologe, van joodse afkomst. Zij is de moeder in kwestie. Jeanne en Lilian wandelen naar De Schommel, als er ineens sirenes afgaan.
Die sirenes worden ook gehoord door Gertrud, die eveneens een oorlogsverleden heeft. Gertrud wordt bezocht door een agente die wil weten wat ze gezien heeft: er was een ongeluk voor haar woning. De agente, Grace, raakt betrokken bij de vrouw, vanwege haar eigen achtergrond heeft ze begrip voor de vrouw. Zij is de link naar een recenter verleden, waar verder niets mee gedaan wordt.
Als Grace met haar partner de ronde doet door het park vinden ze een vrouw die bewusteloos is. Het is Sien, die in haar verhaal vertelt over de Piersonrellen, en die zonder dat te weten een connectie blijkt te hebben met de familie Cohen.

En zo hebben alle verhalen ergens een raakpunt, soms zelfs meer, en al lijkt het misschien verwarrend, dat is het absoluut niet. Het zijn aha-momentjes als een verhaal in het andere past.
Er is een broodrooster met bloemetjes en die heeft helemaal niets te maken met de historische aspecten van het boek, maar is een grappig herkenningspuntje.

Humor is zeker aanwezig, al is de hoofdmoot het verdriet over het verlies van geliefden en de veerkracht van mensen die iets verschrikkelijks hebben meegemaakt.
Het monument De Schommel staat natuurlijk voor ‘Blijvende Herinnering’, en daar past een boek als dit prima bij. Net als de verhalen die gaan over op het oog gewone mensen maar die iets te vertellen hebben terwijl zij zich door het oude en het moderne Nijmegen bewegen. Dat biedt voor degenen die bekend zijn met de stad prettige herkenning. En wie Nijmegen nog niet kent wordt nieuwsgierig.

Ruim drie jaar na het overlijden van de Nijmeegse schrijfster Pauline van der Lans (1963-2015) is haar boek De Schommel uitgegeven. Van haar verschenen eerder: Van de wereld (2005), Tommie, een vlinder achter glas (2014). Donkerblonde dochter (2016)

ISBN 9789463651233 | paperback | 134 pagina's | Elikser | maart 2019

© Marjo, 3 juni 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER