Zie ook de Leestafelrecensie over de thriller Wat ons niet zal doden van David Lagercrantz
De val van Turing
David Lagercrantz
De naam van de dode komt de achtentwintigjarige rechercheur Leonard Corell enigszins bekend voor. Waar heeft hij de naam Alan Turing eerder gehoord? Als hij de man ergens van kent, dan is het vast omdat hij iets kwalijks heeft gedaan. De huishoudster van de dode vertelt Corell dat Turing een wetenschapper was. Dat verklaart wellicht het flesje kaliumcyanide dat Corell in het huis van Turing heeft aangetroffen. Turing zelf ligt languit op zijn bed. Zijn gezicht ziet er niet erg vredig uit en het schuim dat uit zijn mond is gesijpeld heeft een wit poeder op zijn wangen achtergelaten. Op het nachtkastje ligt een half opgegeten appel. Corell ruikt echter geen frisse appelgeur maar de bittere geur van amandelen. Heeft Turing zichzelf met een vergiftigde appel van het leven beroofd?
Al snel ontdekt Corell waar hij de wetenschapper van kent. Twee jaar voor zijn dood, in 1952, werd hij gearresteerd wegens homoseksuele handelingen. Turing kreeg als straf een jaar lang hormonen geïnjecteerd. Een chemische castratie. Wanneer Corell ontdekt dat Turing een vrouwelijk hormoon kreeg ingespoten, is hij geschokt. Alan Turing staat voor alles wat hij verafschuwd maar toch intrigeert deze zonderlinge figuur hem. Is het soms omdat Turing een buitenbeentje was? Corell weet maar al te goed hoe het voelt om anders te zijn.
Voor Corells superieuren staat vast dat Turing zelfmoord heeft gepleegd. De man heeft zichzelf vast uit schaamte voor zijn zondes van het leven beroofd. Corell twijfelt. Turing was een briljante wetenschapper. Een man met opvattingen die in eerste instantie zonderling leken, maar misschien toch een kern van waarheid bevatten. Turing had het vaak over een machine die het menselijke denken kon evenaren en wellicht zelfs kon overschrijden. Een ronduit belachelijk idee volgens velen en Corell is het daar roerend mee eens. Had Turing ze soms niet allemaal op een rijtje? Corell besluit het onderzoek naar de dood van Turing op eigen houtje, en clandestien, te verdiepen. Hij praat met diverse vrienden en bekenden van de wetenschapper.
Men beweert vaak dat de grens tussen genialiteit en waanzin flinterdun is. Had de intelligente Turing de grens overschreven? Tot zijn grote verbazing weet Corell niet wat hij ervan moet denken. Een homoseksuele wetenschapper die zich met het vervaardigen van intelligente machines bezighield, daar kan toch niets goeds uit voortkomen? Toch twijfelt Corell. Leergierig als hij is, neemt hij alle informatie die hij verzamelt gretig in zich op. Hij ontdekt ook dat Turing een geheim had. Hield hij zich in de oorlog met een geheim overheidsproject bezig? Wat zou dat geweest kunnen zijn?
Corell raakt tegen wil en dank bedwelmd door de wereld van Turing. Daar is niet iedereen blij mee. Het is niet de bedoeling dat Corell zorgvuldig verborgen geheimen ontrafelt. Corell beseft dat hij een grens overschrijdt maar kan zichzelf er niet toe zetten het onderzoek naar de dood van Turing te stoppen. Heeft Turing echt zelfmoord gepleegd of is de zelfmoord in scène gezet omdat zijn wetenschappelijke kennis en zijn oorlogsverleden voor derden te gevaarlijk werden?
Eerder las ik van auteur David Lagercrantz al het boek Wat ons niet zal doden – Millennium 4. Voor dat boek kroop hij in de huid van de in 2004 overleden schrijver Stieg Larsson. Ik heb genoten van het boek en was dan ook benieuwd naar een werk dat volledig in zijn eigen stijl is geschreven. In De val van Turing komt een analytische schrijfstijl naar voren. Het is een sterk geschreven maar pittig verhaal dat ik af en toe even weg moest leggen om alle informatie op me in te laten werken.
De Britse wetenschapper Alan Turing (1912-1954) heeft echt bestaan. In de Tweede Wereldoorlog hield hij zich bezig met het kraken van de Enigmacode. Lagercrantz heeft feiten over het leven van Turing verweven met een fictief verhaal waarin de melancholieke Corell steeds meer over het leven van de wetenschapper te weten komt. Corell en Turing zijn tegenpolen maar er blijken toch ook raakvlakken te zijn, wat zorgt voor een mooie verdieping van het verhaal. Hoewel de officiële doodsoorzaak van Turing zelfmoord is, wordt deze bewering nog altijd door velen in twijfel getrokken. In De val van Turing schetst Lagercrantz op indrukwekkende wijze het turbulente leven van een bijzondere wetenschapper en de gebeurtenissen die mogelijk tot zijn dood hebben geleid.
ISBN 9789056725440 | paperback | 397 pagina's| Signatuur | februari 2016
Vertaald door Geri de Boer
© Annemarie, 2 maart 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER