Mallura
Clyde R Lo A Njoe
Edgar Allan Poe (Boston 1809 – Baltimore 7 oktober 1849) was een Amerikaans schrijver en dichter. Poe beoefende het genre ‘gothic novel’ en heeft een grote invloed gehad op horror- en fantasy-genres. Bij leven kreeg hij evenwel nauwelijks de erkenning die hem na zijn dood ruimschoots ten deel zou vallen.
Zijn leven was zwaar, mede daardoor gebruikte hij veel drank en drugs. Dit verergerde nadat zijn geliefde Virginia, met wie hij in 1836 trouwde, in 1847 overleed aan tuberculose, een gevreesde ziekte in die tijd die veel slachtoffers kostte.
Poe deed in 1848 een zelfmoordpoging. Het einde van zijn leven is een raadsel gebleven: hij verdween in Baltimore en werd na 3 dagen ziek in de goot teruggevonden in andermans kleding, waarna hij korte tijd later overleed zonder dat duidelijk werd wat er was gebeurd.
Allerlei speculaties deden de ronde: leed Poe aan een ziekte als tbc of malaria? Had hij een hersentumor? Was het een ongeluk, mede door zijn drank- en drugsgebruik? Een geslaagde zelfmoordpoging? Of is hij misschien vermoord?
Clyde Lo A Njoe heeft zijn eigen ideeën over de dood van Poe, die hij uiteenzet in een spannende detective met als hoofdpersonen een plantagehouder uit de Dominicaanse Republiek en een journalist uit New York.
De planter is Manos Mallura die de schrijver in Baltimore heeft leren kennen in 1849, toen hij voor zaken in de stad was. Net als toen is hij van plan door te reizen naar Europa, om handelscontacten te leggen, maar net als toen zal hij blijven steken in Baltimore. Tot zijn schrik heeft hij kort na diens dood vernomen dat Edgar Poe overleden is, en met deze tweede reis grijpt hij de kans om er achter te komen wat er gebeurd is. Deze keer laat hij de plantage te Santiago de los Caballeros achter onder leiding van zijn geliefde Coeur de Courage, en Mallura weet dat enkele planters op Santa Domingo het daar niet mee eens zijn. Zij is namelijk niet blank…
Daarom is hij vast van plan zijn onderzoek naar de dood van zijn vriend snel af te wikkelen.
Als hij zijn intrek neemt in het pension in de Fayette Street, staat diezelfde avond een jonge man voor zijn deur: hij stelt zich voor als Robert Q. Dempsey, journalist, en bezig met een onderzoek naar de dood van Poe. Dempsey weet dat Mallura de dichter heeft gekend.
Hun ontmoeting leidt er toe dat ze samen op onderzoek uitgaan: waar was Poe gedurende de laatste dagen van zijn leven? De data rond de dood van Poe kloppen namelijk niet.
De periode tussen 28 september en 3 oktober 1849 is een lacune gebleven. Toen hij werd gevonden op straat en medische hulp niet meer mocht baten, was Poe niet echt meer aanspreekbaar. De man die er altijd netjes gekleed uitzag, was nu haveloos gekleed. Was hij dronken? Onder invloed van laudanum dat hij gebruikte als pijnstiller? Hij zou een flinke hoeveelheid geld bij zich gehad hebben, die niet teruggevonden is. Toch een misdrijf?
Mallura en Dempsey hebben zo hun eigen gedachten hierover, en ze bezoeken degenen die Poe die laatste weken voor zijn dood hebben gesproken; de artsen; de pensionhouders, en wie er maar iets zou kunnen weten.
In een stijl die past bij de tijd waarin het verhaal speelt, beschrijft Clyde Lo A Njoe de speurtocht van de twee mannen. Geen mooischrijverij, maar meer een beschouwende stijl. Het begin waarin meer ingegaan wordt op het leven op Santo Domingo en de slavenproblematiek is zelfs wat houterig te noemen, hetgeen verbetert als het verhaal de vorm van een detective aanneemt.
Slavernij werd pas in 1860 officieel afgeschaft, maar onlusten waren er al eerder. Mede daarom is slavernij een thema dat aan de orde komt in dit boek. Zowel Poe als Dempsey en Mallura zijn tegenstanders.
Clyde R. Lo A Njoe (1948) debuteerde als romanschrijver in 2016 met de roman Parelmoerpoeder. Ook dit boek is een uitdaging, al is het aantal pagina’s dit keer binnen de perken gebleven. Maar niet alleen voor Edgar Allen Poe-fans is dit een must, het boek geeft een prima beeld van de tijdgeest in die jaren in Noord-Amerika, met een uitstapje naar de Caraïben.
En de plot zit goed in elkaar, al zegt De journalist ergens:
' Misschien is het wel beter als Poe’s dood een mysterie blijft, want daarin kan de geschiedenis zich voor eens en altijd verbergen. Vaak is de schijn veel milder en vol begrip, terwijl de waarheid – net als ik nu – onverbiddelijk en onvergeeflijk kan zijn.’
ISBN 9789062659920 | Paperback | 392 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | april 2018
© Marjo, 20 augustus 2018
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Parelmoerpoeder
Clyde R. Lo A Njoe
Als Dird (kort voor Diederick) op straat een jonge manklopende vrouw ziet stuntelen met twee volle boodschappentassen, biedt hij aan haar te helpen. Het wordt een vaste gewoonte: iedere vrijdag doet hij de boodschappen voor Esther Anders, die drie hoog woont, zonder lift. Door een ongeluk heeft zij een ongelukkig been, en al is ze doende te regelen dat ze daaraan geopereerd gaat worden, voorlopig kan ze erg slecht uit de voeten. Er ontwikkelt zich een romance tussen de twee jonge mensen.
Het zijn de jaren zeventig van de vorige eeuw. Dat doet er alleen maar toe omdat al snel duidelijk wordt dat Esther een tweede generatieslachtoffer is. Haar vader, Gerard Anders is al jaren voor de oorlog uitbrak met zijn vrouw uit Duitsland gevlucht naar Amsterdam. Het was de bedoeling om door te reizen naar Amerika, maar daar werd een stokje voor gestoken.
Door het verhaal te vertellen voor zover ze dat kent, wordt voor Esther een verwerkingsproces in gang gezet. Haar vaders leven werd getekend door de oorlog, door wat hij meegemaakt heeft. En dat laat zijn sporen na in Esthers leven.
De wereld blijkt klein: Dird kent mensen die haar vader gekend hebben, of relaties van haar vader. Langzaam wordt het verhaal uit de doeken gedaan hoe Gerard Anders zich in de oorlogsjaren staande wist te houden, ondanks zijn joodse afkomst. Het is het verhaal over onderduikers, over collaboratie en verzet, smokkelarij en zwarte handel. Een verhaal over mensen die goed of fout zijn wat hun nationaliteit ook is, een verhaal over gevaar, over vertrouwen dat niet altijd op zijn plaats is. Een verhaal over overleven.
Esther wordt in het laatste oorlogsjaar geboren, en net als bij haar vader zit bij haar de handel in het bloed. Zij richt zich op parelmoerpoeder, een nieuw product, waarmee ze lucratieve handel weet te drijven. Ze heeft relaties in Spanje, en in Amerika. Ze is ook in bezit van enkele panden, waaronder twee aan de Wallen. Ene Siem onderhoudt de huizen en regelt de huur. Maar Siem is veeleisend, en fel gekant tegen het voornemen van Esther om de panden te verkopen.
Dird komt vanzelf vaak bij Esther, maar probeert Siem uit de weg te blijven, de twee mannen mogen elkaar niet. Dird is kunstenaar, maar heeft (nog) geen echt succes. Hij is bereid het verhaal van Gerard en Esther Anders op te schrijven, niet wetend hoezeer hij betrokken zal raken bij het verhaal.
Het is een zeer lijvige roman geworden, en de eerste vraag die je je als lezer stelt is: had het minder gekund? Misschien had er hier en daar wel een zijweggetje minder in geslagen kunnen worden, maar het verhaal van Gerard moet verteld worden. Het verhaal hoe Amsterdammers zich moesten zien te redden tijdens de bezetting is niet een verhaal dat vaak verteld is. Meestal gaat het over helden, of juist zeer foute mensen, niet over burgers, die gewoon lijken maar eigenlijk heel bijzonder zijn.
Had het verhaal over Esther weg kunnen blijven? Misschien, maar de schrijver heeft juist haar eigen verhaal gebruikt om meer spanning aan te brengen, en eerlijk gezegd had ik geen idee wat parelmoerpoeder is! De twee verhalen verlopen enigszins parallel, en zelfs al zie je de ontknopingen in beide delen aankomen, je vervelen is er niet bij tijdens het lezen van deze bijna 700 pagina’s!
Clyde Roël Lo A Njoe ( 1948, Aruba) heeft sinds 1982 al enkele dichtbundels uitgegeven, waarmee hij al enige faam heeft verworden. Ook is hij beeldend kunstenaar, o.a. als medeontwerper en schilder van het Orakelkunstuurwerk van Holland-Nagasaki Village in Nagasaki, Japan én van het monument van de nieuwe basiliek van de Virgen de Guadalupe (met het contemporaine Aztekencalendarium) in Mexico City.
Parelmoerpoeder (2016) is zijn eerste roman.
ISBN 9789062659098 | Paperback| 678 pagina's | Uitgeverij in de Knipscheer | april 2016
© Marjo, 2 mei 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
