http://www.bartvanlierde.nl/

Een sprong naar de hemel

Ergens las ik : meer een duik in de modder dan een sprong naar de hemel, en ik ben het daar deels mee eens. Dit boek heeft twee kanten.
Aan de ene kant vertelt van Lierde over de muziek, over drie getalenteerde kinderen uit één gezin, die ieder op hun eigen manier met muziek bezig zijn.
Maar aan de andere kant zijn die kinderen, vooral de oudste, erg pervers, en Van Lierde schaamt zich niet om alle seksuele activiteiten, incest en sodomie, en nog erger, neer te pennen. Een deel daarvan had denk ik wel weg kunnen blijven. Maar hij is een goed verteller, zijn dialogen zijn verrassend helder, en het sfeertje in het boek doet denken aan Faber en Waters, zonder Victoriaans te zijn.

In een muzikaal gezin is Felix de oudste, hij studeert piano en componeert. En speelt in kroegen en bordelen, waar hij ook zijn lusten botviert. De tweede zoon Hector speelt gitaar, en componeert en de derde is Fanny, ook erg talentvol, maar een meisje. Zij is gedoemd achter de schermen te blijven.
Alle drie de kinderen zijn leugenachtig, achterbaks, en denken alleen aan hun eigen hachje. Ze zijn al jong seksueel actief, en waar Felix zich deels met zijn niet eens onwillige moeder vermaakt, vormen Hector en Fanny een paar.
Het gezin is niet rijk: er is net voldoende om een van de kinderen verder te laten studeren, en dat wordt Felix. Hij gaat naar Leipzig, waar hij intrekt bij zijn leraar en diens vrouw Clara verleidt. Hij ontdekt dat zij (net als Fanny later) de stille kracht is achter het succes van zijn leraar. Als Clara zwanger blijkt te zijn, en de leraar niet de vader kan zijn, moet Felix beloven het kind te zullen erkennen. Maar eerst gaat hij terug naar Leipzig, waar ook Hector weer terug is. Hector is naar Parijs geweest, heeft daar furore gemaakt en het nodige meegemaakt en nu komt hij zijn verloofde voorstellen. Niet wetend dat zij een hoertje is dat Felix goed kent. Het verhaal van de zus is slechts bijzaak in het boek, zij staat (net als Clara overigens) voor de rol die vrouwen in de negentiende eeuw hadden in de muziek: geen dus eigenlijk. Ze mochten hun piano in huiselijke kring bespelen, maar dienden verder hun kunsten voor zich te houden. Wat van Lierde verder met zijn verhaal wil vertellen is niet duidelijk. Hij heeft er geen echte historische roman van gemaakt, omdat hij blijkbaar nogal met de feiten gegoocheld heeft. Clara en Fanny zijn de namen van de vrouwen van Schumann en Mendelsohn, maar meer dan de namen en het feit dat zij hun muziek aan hun echtgenoten beschikbaar stelden, gebruikt hij niet. Of componisten in die tijd zo op seks belust waren?
Maar het verhaal boeit, tot het einde toe.

Hardcover | 432 Pagina's | Uitgeverij Van Gennep | 2006 ISBN: 9055156949

© Marjo, februari 2007

Reageren? Klik hier!

Mokerslag

Een man in de gevangenis schrijft op waarom hij daar zit. Hoe het allemaal zo gekomen is.
Hij gaat terug naar de dag dat hij twaalf was, en de hond van de buren maar bleef blaffen. Zijn vader zei toen;
"Die verdomde buurvrouw moet stoppen met die rothond buiten te laten slapen. Op een dag neem ik mijn moker en sla dat beest de kop in."
Omdat er nog over doorgepraat wordt, doorgeruzied eigenlijk, blijft deze zin in het hoofd van de jongen hangen.
Zijn ouders ruziën de hele dag door, en als volwassene weet hij dat het kwam omdat zijn moeder zijn vader niet meer ter wille wilde zijn. Nog erger: de vader vergreep zich aan zijn twee jaar jongere zus. Maar als kind wist hij dat niet. Hij wist alleen maar dar zijn vader en zijn zus een front vormden tegen het front dat hijzelf met zijn moeder was. Nog een zin die bij de jongen blijft hangen: zijn moeder zegt dat ze pas rust zullen hebben als de vader in zijn graf ligt. Zij wordt geslagen door haar man.
De kinderen gaan naar een Vrije School, waar leraren de kinderen hun eigen talenten laten ontdekken, maar waar orde en rust ver te zoeken is. De jongen, Yoeri, is dyslectisch, maar hij heeft vast andere taltenten, zegt de leraar, en er wordt geen hulp geboden.,br>Ook is er geen hulp voor de kinderen zoals de zus die gepest wordt omdat ze roodharig is. Als zij zich laat verleiden tot seksuele spelletjes met de drie jongens die Yoeri altijd dwarszitten, slaat Yoeri zijn zus in elkaar. De jongens zijn immers te sterk voor hem. Het is het begin van een reeks gebeurtenissen die uit zullen lopen in de moord, waarvoor hij nu in de gevangenis zit.

Door de vorm, het terugkijken als volwassene op zijn jeugd en de mix van de volwassen inzichten met de naïveteit, is het een boeiend verhaal geworden.
De volwassen Yoeri stelt de vraag of een jongen van twaalf, met zo'n achtergrond (thuissituatie en de school) verantwoordelijk is voor zijn daden, waarbij nog komt dat de veroordeling pas gevolgd is toen hij drie jaar ouder was, en er niet meer als een kind uitzag.
Excuses zijn er niet, maar de lezer krijgt wel begrip voor zijn daden.
Het is een schokkend boek.

Paperback | Nieuw Amsterdam ISBN: 9046801365

© Marjo, april 2007

Reageren? Klik hier!