De bijenhouder van Aleppo
Christy Lefteri

Twee mensen die alles kwijt zijn, twee mensen die proberen overeind te blijven, twee mensen die elkaar niet kunnen bereiken. Deze twee mensen zijn Afra en Nuri.

Tijdens een bombardement in Aleppo zijn ze hun kind verloren. Vanaf die tijd is Afra blind en loopt Nuri  rusteloos rond. Afra is kunstenares en kan haar werk niet meer uitvoeren, Nuri was samen met Mustafa, Nuri's neef, bijenhouder. Dat werk was zijn lust en zijn leven. Nuri wist alles van bijen en hun gedragingen. Maar alle bijenkorven zijn verbrand, eveneens dankzij de oorlog. Uiteindelijk vlucht Mustafa naar Engeland en smeekt Nuri hem te volgen. Daar kunnen ze opnieuw beginnen met de bijen. Nuri wil wel maar Afra weigert, ze kan haar kind niet achterlaten, ondanks dat hij er niet meer is.

Het contact tussen Afra en Nuri verloopt, sinds de verschrikkelijke gebeurtenis met hun zoontje, heel stroef. Afra heeft zichzelf opgesloten in een onzichtbare cocon, is nauwelijks aanspreekbaar, ligt veel op bed en geeft zelden antwoord. Nuri durft haar amper aan te raken, zo in zichzelf gekeerd is ze.
Nuri zelf struint door de straten, weet niet wat hij moet zonder zijn gezin en bijen. Het mailcontact met Mustafa is het enige lichtpuntje, het enige hoopgevende uitzicht wat er over is.

Na een zeer bedreigende situatie beseft Afra ook dat ze weg moeten, haar wil om te leven is er blijkbaar toch nog wel. Gelukkig hebben ze geld wat onderweg goed van pas komt. Maar de reis is zwaar en moeizaam. Ze komen in vluchtelingenkampen die erg deprimerend werken, vooral het kamp in Athene is troosteloos en uitzichtloos. Onderweg ontmoeten ze allerlei soorten mensen waar min of meer een band mee wordt opgebouwd. Vooral Nuri heeft behoefte aan contact, met zijn vrouw praten lukt nog steeds niet. Hij vindt ook een jongetje dat dezelfde leeftijd heeft als zijn overleden zoontje en ontfermt zich over het kind. Hij wil het kind meenemen naar Engeland. Nog steeds zijn de mails van Mustafa Nuri's houvast, waar bijen zijn is leven en hoop.

Het mooie van dit verhaal is dat het niet zozeer de reis beschrijft, er worden enkele indicaties gegeven hoe en waardoor ze verder komen, maar het is geen reis- en vluchtverslag. Wel wordt in de personificatie van Nuri en Afra, het menselijke aspect verteld, wat er gebeurt met mensen die alles kwijt zijn, hoe ze handelen, hoe ze denken, hoe ze reageren. Aanvankelijk lijken sommige mensen heel zonderling totdat ze hun verhaal vertellen en je begrijpt waarom ze zo reageerden of te werk gingen.

Ook bijzonder is dat er een omslagpunt komt wat betreft Nuri en Afra. We volgen steeds Nuri's doen en laten. Zijn zoeken naar invulling en zijn verlangen naar gesprekken zijn begrijpelijk omdat Afra in haar eigen wereldje opgesloten zit. Maar langzamerhand verandert het verhaal en beseffen we dat Nuri ook een eigen wereld heeft gecreëerd... Beiden proberen op hun manier te overleven en juist dat beschreven proces maakt het boek zo mooi.

Christy Lefteri (1980) is geboren en getogen in Londen en studeerde Creative Writing, Ze deed in 2016 en 2017 vrijwilligerswerk bij een vluchtelingenkamp in Athene en hoorde vele hartverscheurende verhalen van mensen die hun door oorlog verwoeste land moesten ontvluchten.

Lees ook het interview met de schrijfster over dit boek.

ISBN 9789023957775 | Paperback | 335 pagina's | Uitgeverij Mozaïek | juni 2019
Vertaald door Ernst Bergboer

© Dettie, 27 augustus 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER