1953

We kennen allemaal het verhaal van de watersnoodramp die in het jaar 1953 plaatsvond. Boeken, verhalen, documentaires zijn er al volop. Maar een film is er nog niet. Rik Launspach is scenarioschrijver van de film die later dit jaar uit zal komen. Hij is ook degene die de film verboekt heeft. Het is zijn debuut als schrijver.

Zoals je verwachten kunt is het boek een en al drama. De hoofdpersonen komen in hachelijke situaties terecht en dit vormt samen met de romantiek een meeslepende roman. Veel van de feiten kloppen wel, maar het merendeel is fictie. De namen van dorpjes zijn verhaspeld, om niet de indruk te geven dat de beschreven gebeurtenissen die daar plaatsvinden op waarheid berusten. Maar als het om feiten gaat, gebruikt Launspach wel gewoon de namen die erbij horen.

Een van de hoofdpersonen is Julia, een meisje van achttien, die ongewenst - want niet getrouwd - zwanger raakt. De vader verdwijnt met de noorderzon, en Julia die kost wat kost het kind wil houden, wordt de schande van het dorp. Haar vader doet alsof ze er niet is, en haar moeder moet dat met duidelijke tegenzin dan ook doen.
Een andere hoofdpersoon is Joost van Ven, een ingenieur die al jaren de noodklok probeert te luiden wat betreft de dijkbewaking in Zeeland. Maar niemand luistert naar hem, zijn rapporten belanden in de prullenbak. Een van zijn tijdelijke medewerkers is de 21-jarige student Rutus, die tot dusver niet zo veel gemaakt heeft van zijn leven. Hij gaat gebukt onder een schuldgevoel, waar we later nog meer over zullen lezen.

En dat is een makke van dit boek, vind ik: er worden zijwegen ingeslagen die totaal overbodig zijn. Is het om de spanning op te voeren, of vindt Launspach het drama van de ramp nog niet groot genoeg en moeten er meer dramatische hoogtepunten in? Beter had hij ze bewaard voor eventuele andere verhalen of boeken. Nu vertragen ze het verhaal van '1953', dat toch al laat op gang komt doordat eerste de personages voorgesteld moeten worden. Als dan eindelijk die storm losbarst en de dijken het begeven zijn we al een heel end op scheut. Rutus is in militaire dienst, en Julia heeft haar baby gekregen. En daar draait het dan uiteindelijk om: tijdens alle gebeurtenissen raakt ze de baby kwijt. Maar te midden van al die andere slachtoffers weigert ze te accepteren dat haar baby er ook een van kan zijn. Zij, als moeder, weet het immers of haar kind in leven is of niet? Nou, die leeft, dus gaat ze op zoek, later geholpen door Rutus.

Het is dat Launspach van dit drama een meeslepend verhaal weet te maken. Hij vertel over heldendom versus laag egoïsme, over mensen van goede wil die steeds weer op een strakke bureaucratie stuiten. De schrijver wisselt steeds van verhaallijn, en weet op de juiste momenten even halt op de plaats te maken. De spanning blijft erin, en je hebt geen tijd om er bij stil te staan dat het soms nogal ongeloofwaardig is. Een wenkbrauw optrekken en doorlezen!

ISBN 9789023429890 | Paperback | 476 pagina's | De Bezige Bij | januari 2009

© Marjo, februari 2009

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik hier