Dünya

Simon en Otto raken als jonge mannen betrokken bij de eerste wereldoorlog, ondanks de neutraliteit van Nederland. Na veel omzwervingen op een schip waar ze kolen in de oven moeten scheppen, komen ze terecht in Turkije. Daar raken ze aan het zwerven. Op één van die zwerftochten steelt Simon een baby – een meisje – dat bedreigd wordt in de chaos van brandstichting en lynchpartijen. Simon en Otto noemen haar Julia. Samen verzinnen ze een liefdesgeschiedenis tussen Simon en de moeder van Julia en dit verzinsel gaat ze nog opbreken.
Dünya is een Turkse vrouw die jong getrouwd is en jong weduwe is geworden. Zij is door de dood van haar man op drift geraakt en ze wil graag weer terug naar een leven van aanzien en luxe. Zij lost dat pragmatisch op. Op een zeker moment treedt zij in het leven van Simon, Otto en Julia. Het leger draagt haar op te spioneren bij het merkwaardige gezin: ze kan gedwongen worden omdat zij zich niet altijd keurig aan de wet heeft gehouden. Aan spionage doet ze niet veel, maar ze gaat wel de huishouding doen, in plaats daarvan krijgt ze een band met vooral Julia en Otto.
Simon wordt gedwongen te werken in een fabriek die een luchtschip moet maken waarmee Turkije weer groot zal worden op de wereldkaart. Aan het eind wordt het luchtschip getest.

Afwisselend zijn Simon, Dünya en Dr. Paul Grunwald (de baas van de vliegtuigenfabriek) aan het woord. Simon vertelt over zijn jeugd, waarin hij per ongeluk een oog van zijn zusje heeft vernietigd, Dünya over hoe zij zich redt in de chaos na WOI en Dr. Paul Grunwald vertelt over hoe hij aankijkt tegen zijn sterwerknemer Simon.

Een sterk punt in de roman is de sfeertekening. Lieskes vorige romans blonken daar ook al in uit. Hij weet een chaotische, ontregelde wereld neer te zetten, waarin mensen zich weten te redden, zij het met moeite. Daarbij hebben ze andere mensen nodig. Simon en Otto zijn, hoewel heteroseksueel, onafscheidelijke levensgezellen, zij overleven hun barre tochten en hun gevangenschap dankzij hun zorg voor Julia. Dünya is nogal berekenend ingesteld, maar ook zij kiest uiteindelijk voor de band met Julia, die zij als een moeder liefheeft. Het thema van het boek zou dus liefde kunnen zijn, liefde die door de nood is afgedwongen.
De barakken en huizen waarin het gezelschap woont, zijn rommelig en smerig. Met beperkte middelen proberen Simon en Otto het leefbaar te maken, maar aan gezellige inrichting doen ze niet. Hun leven is hard, schraal en zonder al te veel franje.
Lieske zet hier een mannenwereld neer, maar wel een die je sympathie opwekt. Het taalgebruik is origineel en mooi: er staat wat er moet staan en de lezer wordt niet aan het handje meegenomen. Er blijft veel te raden en te interpreteren over. Een goed boek, dat een tweede lezing verdient.

Paperback | 343 Pagina's | Em. Querido's Uitgeverij ISBN10: 9021433176 | ISBN13: 9789021433172

© PetraO, januari 2008

Reageren? Klik hier!