Confrontaties
Simone Atangana Bekono

Niet zeuren en hard werken.

Dat is wat Salomé Atabong, de jongste dochter van een Kameroense vader en een Nederlandse moeder, haar hele leven al te horen krijgt. Slim is ze wel, maar helaas, dat is niet genoeg. Omdat ze zwart is, zijn haar hoge punten eerder een extra reden voor haar klasgenoten om haar het leven zuur te maken.

Haar vader, op wie ze lijkt, leert haar en haar oudere zus de boksbal te gebruiken. Niet met je laten sollen, zegt hij. Miriam wil er niet veel van weten, die lost het anders op, maar Salomé weet dan al dat kracht hebben iets goed kon doen. Waarom lijdzaam accepteren - wat niet in haar natuur ligt – als ze ook terug kan vechten?
Ga door de vijand heen, zegt hij. ‘Het zijn een mond en een vuist en ze zoenen.’

Ze is zestien als de bom barst. Er gebeurt dan iets wat haar in de cel doet belanden. Ze moet naar een jeugddetentiecentrum, waar ze behandeld moet worden.
Als haar therapeut een van de mensen blijkt te zijn die meegewerkt heeft aan een televisieprogramma over Afrika, waar de draak gestoken werd met de Afrikaanse cultuur, slaat Salomé volledig dicht. Ze weigert te praten met een racist. Maar wil ze daar weg komen dan zal ze concessies moeten doen. Vooral moet ze dan accepteren dat ze het mikpunt zal blijven wat ze ook doet.

De thuissituatie is ook al niet rooskleurig: haar vader is ziek en zal waarschijnlijk niet beter worden en haar zus is het huis uit.

‘Het is 25 februari 2008 en er zijn twee Salomés en ik ben er maar één van en misschien niet eens het originele exemplaar.’

Salomé voelt zich verscheurd. Ze is zichzelf niet. Of juist wel?

‘De ene Salomé haalt tienen voor proefvertalingen Grieks, is op vakantie geweest, speelt piano zonder bladmuziek, en ik ben in een heel vreemde, parallelle tijd terechtgekomen, waarin ik tijdens therapie een perforator van Frits’ bureau pakt en tegen het raam smijt. Het glas brak niet omdat ramen hier natuurlijk niet zomaar breken. Ik was zo kwaad dat het niet brak dat ik riep dat ik dood wilde. Ik word met de dag dramatischer. Het boeit toch niet.
Ik denk alleen nog maar in wat mama, als Miriam en ik elkaar voor kankerditofdat uitschelden of het woord fucking gebruiken ‘extreme termen’ noemt. Ik weet nog steeds niet wat me overkwam daarnet. De extreme termen vlogen uit mijn bek als kogels.’

Salomé reageert heftig, niet alleen omdat ze een puber is. De woede beheerst haar, ze kan er geen kant mee uit. En wat als ze terugkomt in haar dorp. Hoe zullen de dorpelingen reageren? Kan ze wel weer naar school? Die woede is vanaf het begin voelbaar, door de stijl die gehanteerd wordt. Die is kortaf, soms staccato.

Simone Atangana Bekono is ook dichter. Goede poëzie is emotie. Emotie beheerst dit boek. Confrontaties heeft een poëtische en bittere sfeer, zonder ook maar ergens larmoyant te worden. Een sfeer die nog lang blijft nawerken.
Kom je te weten wat aan haar straf ten grondslag ligt? Jawel. Maar het speelt nauwelijks een rol, behalve op het einde, dat je overigens snel vergeten bent. Het voorafgaande is belangrijker omdat hier een intelligente puber aan het woord is die met zichzelf overhoop ligt, hetgeen toegespitst is op haar zwart zijn waar ze steeds maar weer mee geconfronteerd wordt.

Prachtige en indringende debuutroman, absoluut ook geschikt voor de bovenbouw van middelbare school.

Simone Atangana Bekono (1991) studeerde in 2016 af aan Creative Writing ArtEZ met een bundeling van gedichten en brieven getiteld hoe de eerste vonken zichtbaar waren, die in herdruk verscheen bij Wintertuin Uitgeverij.

ISBN 9789048842438 | paperback | 224 pagina's | Uitgeverij Lebowski | september 2020

© Marjo, 3 december 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER