Akenfield
portret van een Engels dorp
Ronald Blythe

‘De dorpeling kan iedereen zijn, van een oude paardenman die ooit, in de tijd van sociale veranderingen eeuwen geleden, tot een familie behoorde die als een soort lijfeigenen het land bewerkten, tot aan een rijke landbouwtechnoloog voor wie het woord ‘boer’ een wonderlijk ouderwetse omschrijving begint te lijken, al behoren ze allebei, in de grote onderverdeling die de verbouwers van voedsel overal op aarde scheidt van de consumenten ervan, tot dezelfde groep. Diep in de aard van dergelijke mannen, en een wezenlijk onderdeel van hun hele bestaan, is het internationalisme van de beplante bodem dat hen, op dezelfde manier als de rijstoogsters van Vietnam of de wijnmakers van Bourgondië, tot mensen maakt die overtuigd zijn van bepaalde fundamentele opvattingen en handelingen die door de vooruitgang en de politiek kunnen worden ontwikkeld of in de war geschopt, maar nooit kunnen veranderen. Als het om het bestaan van het dorp als zodanig gaat, geldt het Plus ça change, plus c’est la même chose.’

Ronald Blythe, inmiddels 92 jaar, is geboren in het interbellum en tevens de laatste jaren van de landbouwcrisis, wees er van overtuigd dat hij weet waar hij over schrijft. Akenfield, gebaseerd op Charsfield waar Blythe in 1967 woonde, is een klein dorp in het zuidoosten van Engeland. Een doorsnee dorp, heel herkenbaar voor de ouderen onder ons. Het landschap zoals het toen was, het is verdwenen, de romantische heggetjes die een weitje omgrensde zijn weg, om de doorgang van de moderne tractoren te vergemakkelijken. De oude ambachten, weg, opgegaan in de grote fabrieken. Maar daarmee verdween ook de uitbuiting van de kleine man, die om zijn vaak grote gezin in leven te houden, lange werkdagen moest maken. De smid, de leraar, de agent, de rechter, de fruitplukkers en de priesters worden geïnterviewd over religie, landbouw, onderwijs, welzijn, over het leven en de dood.

Na een inleiding, geschreven in 1998, over waarom Blythe het boek schrijven wilde, volgen diverse hoofdstukken, waarin de gesprekken met de personages staan. Steeds is er een korte beschrijving van deze persoon waarna het interview volgt, geredigeerd tot een zeer leesbaar verhaal. Arme arbeiders, rijke boeren. Het romantische kleine boerenbedrijf versus de gemechaniseerde moderne grootgrondbezitter, die niet aarzelt chemicaliën te gebruiken om nog meer te kunnen oogsten.
En ook de dames en de jongeren krijgen het woord. Jongens die zich alleen bezig houden met 'de meisjes', maar ook een hardwerkende schapenherder, die ooit van een groot akkerbouwbedrijf droomde. Maar aan zulke dromen werkt de moderne tijd niet mee.

Door de achtergrond van de verhalen schemert de geschiedenis van Engeland door. Onder andere de twee wereldoorlogen en de urbanisatie. Hoe dit verschillend uitwerkte op mannen en vrouwen, en natuurlijk komt de godsdienst aan bod.
En dan het besef tijdens het lezen dat het allemaal echt nog niet zo lang geleden is wat hier beschreven wordt! En of de ontwikkelingen die geleid hebben tot onze moderne tijd het er allemaal zoveel beter op hebben gemaakt?
Dat leverde in 1969 een boek op onder de titel ”Akenfield. Portrait of an English Village” dat nu in een Nederlandse vertaling is verschenen. Destijds werd het meteen een bestseller, in 1974 kwam er een verfilming.

Ronald Blythe (1922) groeide op in Acton, Suffolk, de oudste van zes kinderen. Hij is schrijver, essayist en redacteur. Hij is een fellow van de Royal Society of Literature en de voorzitter van de John Clare Society. Blythe, nu 95 jaar oud, woont en schrijft in zijn boerderij Bottengoms, op de grens tussen Essex en Suffolk. Hij heeft geen rijbewijs en heeft nog nooit een computer gebruikt.

ISBN 9789048828449 | Paperback | 416 pagina's | Uitgeverij Lebowski | juli 2016
Vertaling uit het Engels door Edzard Krol

© Marjo, 25 januari 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER