Het museum van verbroken beloftes
Elizabeth Buchan

De achtergrond: In de aanloop naar de Fluwelen Revolutie, die in Praag ontstond en waarbij een einde kwam aan het communistische regime, probeerden mensen te vluchten naar het vrije Westen. De stad, het hele land, werd gecontroleerd door de staatspolitie. Er is verzet, veelal ondergronds, want iedere burger kon een spion zijn. Er is geen ruimte voor cultuur, tenzij strak geregisseerd door de overheid. Er heerst angst.

Het verhaal:
‘Het gebeurde godzijdank niet altijd en het was minder geworden naarmate ze ouder werd, maar af en toe was een kleine invasie in haar privéwereld, een verstoorde routine, al genoeg om haar weer met een wild kloppend hart door de straten te laten rennen. Wederom weg te rennen voor de grijze mannen en verklikkers in leren jasjes die je in de gaten hielden, achtervolgden en aanvielen.’

Laure runt een bijzonder museum in Parijs, Het Museum van Verbroken Beloftes. Er hangen geen schilderijen aan de muur, er staan geen beelden in de ruimte, maar wat krijg je dan als bezoeker te zien?

‘De voorwerpen konden verontrustend zijn. Of schrijnend. Of grappig. Ze hadden bijna altijd effect. Het was niet ongewoon dat een bezoeker opmerkte dat hij of zij een déjà vu had gehad bij het bekijken van de  vitrines.’

De tekst bij die vitrines vertelt het verhaal van het getoonde voorwerp: ongedragen babyschoentjes, een kussensloop met vlekken, een koektrommel met huishoudelijke taferelen er op afgebeeld. Ze staan symbool voor verbroken beloftes, die te maken kunnen hebben met rouw of met een slecht huwelijk.
De eigenaresse, Laure en haar medewerker Nic, ontvangen dagelijks nieuwe voorwerpen, de zalen zijn altijd gevuld. Het museum loopt ook vrij goed. Het Louvre aast zelfs op overname, maar Laure wil dat niet. Er is een instantie die hen al jaren steunt en er is een bedrijf, dat geuren levert, die bereid is te gaan sponsoren en zo hoopt ze het vol te kunnen houden.

Hoewel ze geen zin heeft in journalisten besluit ze op aanraden van Nic om toch in zee te gaan met de Amerikaanse May, die een groot artikel wil schrijven. Tot haar ergernis kan ze deze jongedame niet in de banen leiden die ze zelf wil: May is scherp. Zij merkt ook die ene vitrine op, waarin een oud treinkaartje ligt met de tekst:

‘Een treinkaartje voor de route die in de jaren tachtig gebruikt werd door mensen die van Tsjecho-Slowakije naar Oostenrijk reisden; de favoriete route voor degenen die het regime wilden ontvluchten, velen haalden het niet.’

Ze heeft het goed gezien: dat is een voorwerp dat Laure zelf heeft gedoneerd. Pas jaren later zal Laure begrijpen wat er precies gebeurd is in Praag.

Dat verhaal dat er bij hoort, lezen we, afwisselend met het verhaal over het museum in Parijs. Het speelt in Praag, in 1986, achter het IJzeren Gordijn.
Als au pair bij een jong gezin is Laure – ze is dan 20 – met dat gezin naar Praag verhuisd. Ze spreekt geen Tsjechisch, maar wel Frans en Engels.
Als ze met de kinderen terecht komt bij een poppentheater leert ze de jonge Tsjech Tomas kennen, een rockmuzikant. Hij hoort bij het verzet en neemt deel aan clandestiene acties die een protest vormen tegen de veiligheidspolitie. Als de grond te heet wordt onder zijn voeten, probeert Laure hem te helpen naar het vrije Wenen te ontkomen. Daarbij raakt ze in conflict met haar werkgever, die werkt bij een farmaceutisch bedrijf. Laure had al gemerkt dat deze Petr wel wat in de pap te brokkelen had in Praag, ze beseft dat het gevaarlijk is wat ze doet.

In het boek is een tussenstuk ingelast over wie Petr is, Dat speelt in Berlijn, in 1996.
Het is een roman, een verhaal over een liefde in moeilijke tijden, met een grote rol voor de geschiedenis van Praag. Goed geschreven en boeiend.

Elizabeth Buchan is een Britse schrijver van non-fictie- en fictieboeken sinds 1985. In 1994 won haar roman Consider the Lily de prijs voor romantische roman van het jaar door de Romantic Novelists 'Association, en ze werd verkozen tot haar achttiende Voorzitter.

ISBN 9789026351396 | paperback | 415 pagina's | Uitgeverij Ambo|Anthos | augustus 2020
Vertaald uit het Engels door Carolien Metaal

© Marjo, 16 augustus 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER