Boekenarchief B

Max Blecher

Avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid
Max Blecher


Flaptekst
Avonturen in de alledaagse onwerkelijkheid (1936) is een uitzonderlijke bildungsroman, tegelijk persoonlijk en universeel. Een jongeman stelt zichzelf fundamentele vragen als ‘Wie ben ik?’ of ‘Waarin bestaat het gevoel van werkelijkheid?’ Het ‘ware’ leven dat hij nastreeft, loopt onveranderlijk uit op het banale. Hoe dichter hij bij de mensen, plaatsen en dingen in de buurt komt, hoe vreemder ze worden. ‘Ik weet waar ik ben en dat ik leef, maar er ontbreekt iets aan dat alles,’ zegt de ik-figuur. Blecher gaat voorbij de shtetl, de provincieplaats, voorbij de randen van de beschaving en realiteit en daalt af tot in de afgrond van zijn ziel om de zin en betekenis van zijn bestaan en van de seksualiteit te ontdekken.
Blechers werk werd vergeleken met dat van Franz Kafka, Bruno Schulz en André Breton en is in vele opzichten een voorloper van het existentialisme. Voor het eerst verschijnt het werk van deze indrukwekkende Europese schrijver in het Nederlands, in een voortreffelijke vertaling van Jan H. Mysjkin. 

----

Dit bovenstaande klinkt interessant en dat is het ook. De jongeman in dit boek voelt zich steeds meer ontheemd. Hij heeft momenten dat hij alles als onwerkelijk ervaart, niet weet waar hij is. Als het ware zweeft in een vacuüm, een niets. Na het knipperen met zijn ogen komt de ruimte waarin hij zich bevindt weer terug en herkent hij zijn omgeving weer. Hij ervaart het aanvankelijk als prettig want na zo'n 'aanval' is de omgeving mooier en intenser. Maar de aanvallen komen vaker en uiteindelijk is er de vraag wat is werkelijkheid en wat niet?
De taal is schitterend, de beschouwingen bizar, bijzonder en fenomenaal beschreven.


Maar het verhaal straalt ook een ongekende beklemming uit die je naar de strot vliegt. Ik moest het boek vaak wegleggen omdat het verhaal van zo'n innerlijke spanning getuigde dat het bijna voelbaar was. Het is knap dat je dit met geschreven woorden weet te bereiken en dat deze woorden die geschreven zijn in 1936 nog steeds zo'n impact kunnen hebben.
In 157 pagina's weet Blecher een innerlijke wereld neer te zetten die adembenemend is. Zelden ben ik een boek tegengekomen dat een innerlijke existentiële angst zo weet te beschrijven. Razend knap, razend beklemmend.


Blecher leed vanaf zijn negentiende aan tuberculose en schreef liggend in bed een klein oeuvre voor hij op 28-jarige leeftijd stierf. Zijn werk werd door de communistische censuur verboden en na 1989 weer ontdekt. Vele vertalingen volgden en Nobelprijswinnares Herta Müller prijst hem aan als 'een van de beste Roemeense schrijvers'.


ISBN 9789020410631 Hardcover 157 pagina's Uitgeverij L.J. Veen November 2010
Vertaald door Jan H. Mysjkin

© Dettie, 8 maart 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER