Lucia van den Brink

Niemand zoals hij
Lucia van den Brink

‘Uit de envelop haalt ze een dubbelgevouwen papier. De zijkant van het papier heeft een gescheurde rand, alsof het ergens uit is getrokken. De brief is geschreven in een ander handschrift dan haar adres op de envelop. Dit handschrift is hoekig en alle letters staan uitgebalanceerd op de pagina. Het komt haar bekend voor. Onderaan staat groot ‘Pieter’ geschreven.
Opa.
Het is echt van opa.’

Renke heeft haar opa al meer dan een jaar niet gezien, en deze brief roept veel vragen op. Ook brengt hij slecht nieuws: haar opa heeft de ongeneeslijke spierziekte ALS, de doctoren geven hem nog een jaar. Dat is meteen de verklaring voor wat er boven de brief staat ‘nog 365 dagen.’ In de brieven die volgen, leest ze hoe haar opa naar Japan is gegaan, in het spoor van zijn karateleraar Yamada. Hij logeert aanvankelijk ook bij hem, tot hij een eigen plek vindt.

Renke had altijd een goede band met haar opa, al vond haar moeder het niet goed dat ze met hem omging. Tussen haar opa en zijn enige dochter, die hij in zijn eentje opgevoed heeft na de dood van zijn vrouw botert het namelijk niet.
Renke heeft een kantoorbaan en daarnaast houdt ze een blog bij waarop ze foto’s plaatst die de waarheid moeten vertellen. Niet de fakeberichten die ze zo vaak leest, maar het echte, ware leven. Maar al krijgt ze veel likes, of ze hier nu haar brood mee kan verdienen?
Nu Renkes carrière stuk is gelopen - ze heeft geen contractverlenging gehad, dus ze zit zonder werk - rijpt langzaam een plan. Als er memobriefjes op de dagboekfragmenten geplakt zitten, en haar opa haar uitnodigt: kom naar Japan, en als hij ook nog een geldbedrag overmaakt is de keuze snel gemaakt.

We lezen over haar reis, beginnend in Tokio waar ze vrijwel direct iemand ontmoet die haar gids wordt. Na een paar dagen gaat ze verder, naar het dorp waar haar opa woont. Woonde, helaas. Intussen heeft ze bericht gehad van haar moeder: opa is overleden, zijn lichaam wordt al overgevlogen naar Nederland.

Renke besluit toch naar het huis te gaan, om te zien waar opa zijn dagen sleet, de dagen waarover hij schreef in de dagboekfragmenten die hij haar stuurde. En ze wil Yamada ontmoeten. In de brieven vertelde opa over zijn fascinatie voor karate, een sport die hij op latere leeftijd nog is gaan beoefenen. Hij vertelt wie Yamada is, en wat de Japanner voor hem betekende. Hij heeft het over zijn dochter, betuigt zijn spijt over de fouten die gemaakt heeft. Over zijn neuroses.
En hij beschrijft hoe de ziekte langzaam maar zeker zijn lijf sloopt.
In de eerste enveloppen zaten ook papieren kraanvogels. Gevouwen kraanvogels, zeker als je er duizend vouwt, brengen geluk. Dan wordt je wens vervuld.
En opa had wensen, net als Renke die heeft.

In deze roman wordt het een en ander verteld over de sport karate, over Japanse gewoontes - waarbij hun aversie tegen buitenlanders als een verrassing komt, en dat niet alleen voor Renke: ’foreigners not allowed’ staat er op een notificatie op de deur van een restaurant! - maar vooral ook over hoe je je eigen leven op kan pakken als het even tegenzit.

In de levens van de grootvader en de kleindochter zitten overeenkomsten, maar ook tegenstellingen. Dat wordt mooi verwerkt in dit verhaal. Ook leert de grootvader zijn kleindochter het een en ander, door eerlijk te vertellen over zijn keuzes, en geeft aan hoe belangrijk de rol van de Japanner was in zijn laatste maanden. Terwijl Renke haar besluit neemt te vertrekken en daadwerkelijk in Tokio rondloopt, leest ze af en toe de brieven van opa, zodat er een afwisseling ontstaat tussen hun beider verhalen.
Als zij een bepaald liedje in haar hoofd heeft en er maar niet achter komt welk liedje, heb je als lezer misschien datzelfde deuntje al in je hoofd! Zo is het hele verhaal wel voorspelbaar. Ook het einde. Toch is het een overtuigend verhaal geworden dat prettig leest. Dat komt door de toon, maar ook door de informatie die speels in het verhaal verweven zit.
Mooie psychologische roman.

Lucia van den Brink (Zoetermeer, 1991) woont in Amsterdam. Ze behaalde een bachelor Japanologie en een master Journalistiek & Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden. Ze publiceerde korte verhalen, gedichten en feministische columns. ‘Niemand zoals hij’ is haar debuutroman.

Boekenarchief B

Lucia van den Brink