De honderdjarige
Godfried Bomans

In de boekwinkel staan ze bij de kassa, de literaire juweeltjes. Zo af en toe schaf ik me er een aan en ze stellen me nooit teleur.
Deze keer stond een boekje van Godfried Bomans me toe te lachen. Omdat ik erg om zijn onderkoelde humor moet lachen móest dit boekje natuurlijk mee.
Het boekje begint gelijk met het titelverhaal op een manier wat alleen Bomans kan.

'Is vader thuis?' vroeg ik aan het oude mannetje, dat open deed. Hij knikte, en liet mij in een kamertje waar een nóg ouder mannetje zat, dat al bijna dood was. Haastig rukte ik een spreekhoorn van de wand en schreeuwde in zijn oor: 'Wel gefeliciteerd!'
'U bent abuis,' zei de oude man met doffe stem, 'vader is boven.'

Wat volgt is een hilarisch verhaal over een zeer fitte honderdjarige die net een vogelnestje aan het maken is in de ringen die op zolder bevestigd zijn. Hij vindt het een sport om zo oud te worden. Gewoon doorzetten... Op zijn zeventigste was hij nog een onbetekenend mannetje, vertelt hij, zijn tijd moest nog komen. Zijn tachtigste was zijn dieptepunt. 'Niemand begreep waarom ik niet doodging, en ik wou niets loslaten. Maar toen kwam ik langzaam aan opzetten.
Hij vertelt over zijn concurrenten, er zijn er nog een paar die ouder zijn dan hem. Maar hij zet door...
Een geweldig verhaal dat je al grinnikend leest.

Ook bij 'Carnaval in Kleef' is het genieten geblazen. Godfried heeft al heel wat ridderorden verzameld. De Zilveren Krab uit Bergen op Zoom (Krabbegat tijdens carnaval) bijvoorbeeld. Ook uit handen van Zijne Hooglustigheid de Prins van Kerkrade ontving hij een versiersel. Het voordeel hiervan is dat als iemand die 'ridderorde' draagt diegene niet verondersteld wordt zijn eigen vertering te betalen.  - De lintjes door Soestdijk en het Vaticaan hebben dat niet, merkt Bomans fijntjes op - Innemend type als Bomans is, besluit Bomans hij weer eens naar het zuiden af te zakken, verkleed als druiventros... Opnieuw zal het weer heel anders lopen dan hij gedacht had.

In de volgende verhalen kunnen we verder genieten van de unieke kijk en lichte ironie van Godfried Bomans. Hij had een zeer aparte kijk op dingen getuige zijn verhaal over de kijk van Duitsers op Nederlanders en omgekeerd. Maar ook zijn verslag over de voetbalwedstrijd Nederland - Engeland is heerlijk leesvoer.

In totaal staan er zes verhalen in het boekje.

• De honderdjarige,
• Carnaval in Kleef,
• Wat is een Nederlander?
• De brandmeester (Dat deze zomer door de Volkskrant tot het geestigste stuk uit de Nederlandse literatuur werd gekozen)
• Engeland-Nederland,
• De dood van de sprookjesverteller

Aanrader!

Godfried Bomans leefde van 1913-1971 en hielp Nederland met zijn humor door de moeilijke (na)oorlogse jaren– ‘Humor is overwonnen droefheid’, zei hij zelf. Godfried Bomans was vele jaren de meest gelezen schrijver van Nederland. Hij heeft ruim 60 boeken geschreven, maar tijdens zijn leven weinig literaire erkenning gekregen. Zijn werk kenmerkt zich door een groot gevoel voor humor en een onslijtbare ironie. Volgens het Godfried Bomans Genootschap geeft dit Literaire Juweeltje 'De honderdjarige' met zes van zijn verhalen een goed beeld van zijn veelzijdig schrijverschap.

ISBN 9789085166139 | hardcover | 64 pagina's | Uitgeverij B for Books | december 2018

© Dettie, 31 januari 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Pieter Bas

Een ouwetje uit 1971. Ik heb ooit Erik of het klein insectenboek gelezen, maar eigenlijk ken ik Bomans alleen van de televisie. Toen ik dit boek begon te lezen hoorde ik als het ware steeds zijn lijzige stemgeluid in mijn hoofd. Hij kon zo lekker droog vertellen, maar als je het boek sec leest, komt die droge humor niet over. Als je de stem erbij hebt wel. De ondertitel van het boek is "memoires of gedenkschriften van minister Pieter Bas", met een inleiding van de verzamelaar van de memoires, waarin een korte schets gegeven wordt van wie de minister was. Hij leefde van ongeveer 1865 tot 1947, meen ik op te maken uit het boek.

"de oude man sprak mij dikwijls over zijn memoires. Hoe hij ertoe kwam zo gemeenzaam te zijn met een student die ternauwernood het vierde van zijn jaren telde, is mij altijd een raadsel gebleven, en een bewijs te meer van zijn eenvoud en bescheidenheid. Maar een feit is, dat hij het aardig vond als ik kwam, en wij dan samen de gedenkschriften van dat oneindig lange en bonte leven doorlazen. Wij hebben die avonden hartelijk gelachen. Want de oude Bas beschikte tot in hoge ouderdom over een soort humor, die moeilijk te definiëren is. Hij bezag de gewoonste dingen vanuit een standpunt dat geheel onverwacht en nieuw was; niet wijl hij beslist origineel wilde zijn, maar omdat hij de dingen niet anders kon zien."

Dan volgt diens memoires, die vooral over zijn jeugd gaan. Leuke verhaaltjes over de jonge jaren met een verhaal over de dagelijkse gang van zaken rond het slapen gaan: vier broers die tezamen op vier potten werden gezet, omdat de huishoudster erop stond "dat wij alle vier op de po gingen. Want, zo meende zij, een Christenmens kon niet slapen als niet alle kwaje stoffen d'r uit waren."
Over zijn schoolleven, over de meisjes in zijn leven, "want wonderbaarlijk is de vrouw en men kan dit grootste geheim, dat God geschapen heeft, niet beter doorgronden dan door al hare uitingen in tegengestelde zin uit te leggen.".
Er is een prachtig verslag van een examen dat hij af moet leggen, alsook een verslag van een zitting in de Staten Generaal.
Kortom, een aardig boekje om eens te lezen.

1971/72, Utrecht: Het Spectrum, Licentie-uitgave: Haarlem: Uitgeverij Spaarnestad, 191pag. (1e druk 1937), ISBN: 9789022540961

© Marjo, juni 2006

Reageren? Klik hier!