Aurora schrijft
H.M. van den Brink
H. M. van den Brink heeft een verpletterende indruk achtergelaten met zijn debuut Over het water. - In Amsterdam Noord, net over het IJ, is zelfs een aantal jaren geleden een boekwinkel geopend met deze titel als naam. - Om zo'n prachtig stil en gestileerd boek te evenaren leek een hele opgave. Maar dat Over het water geen toevalstreffer was, bewees Van den Brink met zijn volgende boeken. En nu is er deze prachtige roman, Aurora schrijft.
Zoals op Van den Brinks website te lezen is, was het het uitgangspunt van deze roman het verhaal rond de Catalaanse schrijver Joseph Pla (1897-1981) die meer dan duizend pornografische brieven ontving van Aurora. Hij betaalde voor deze brieven. Van den Brink meldt dat Pla in zijn dagboeken de ontvangst en zijn gevoelens erbij noteerde, zoals: "brief van A. – bevredigend’ of ook wel: ‘teleurstellend’ maar als er geen brief was dan schreef hij alleen maar moedeloos, of misschien wel wanhopig: ‘geen brief van A.’ Dat kleurde kennelijk de dag."
Dit gegeven prikkelde Van den Brinks fantasie en uiteindelijk, na een aantal jaren van uitstel omdat hij niet wist in welke vorm hij het verhaal zou gieten, ontstond dit boek Aurora schrijft.
We lezen hoe Pla aan boord van een olietanker gaat om voor het laatst Aurora, de liefde van zijn leven, te bezoeken in Buenos Aires waar zij inmiddels woont met haar man. Maar heden en verleden wisselen elkaar af en zo komen we te weten hoe en waar Pla en Aurora elkaar ontmoet hebben en hoe de paar jaar dat zij bij hem woonde verliepen.
Het bijzondere is dat Aurora degene was die alles bepaalde. Zij besloot, aanvankelijk tot Pla's schrik, dat zij bij hem ging wonen - ze reisde gewoon mee naar zijn huis - en zij vertrok weer toen zij vond dat hun tijd er op zat. Er is geen sprake van onderdanigheid of onderdrukking. Ze blijft een vrije, ongrijpbare vrouw die precies weet wat ze wel en niet wil. Dát is ook wat het boek zo interessant maakt. Aurora blijft in feite toch een mysterie ondanks dat er veel over haar verteld wordt. Het bekende 'show don't tel'l is hier uitstekend toegepast.
In het eerste deel, lezen we alleen het verhaal van Pla, hij blijkt ondanks dat hij als een groot schrijver en verhalenverteller gezien wordt, toch ondergeschikt aan Aurora, hij is in haar ban, geobsedeerd door haar. Hij raakt die obsessie ook nooit meer kwijt.
In het tweede deel vertelt Aurora haar verhaal, en waarom en hoe ze de brieven schrijft, wat overigens een grote verrassing is. Ook lezen we hoe de ontmoeting na al die jaren verloopt, en wordt de vraag of de grote liefde de tand des tijds doorstaan heeft, beantwoord.
H.M. van den Brink registreert, hij houdt afstand, maar daardoor kan het verhaal ook verteld worden zonder af te glijden naar banaliteiten.
Kortom, een prachtig, fascinerend verhaal dat je van het begin tot het eind in zijn greep houdt.
ISBN 9789025458096 | Paperback met flappen | 239 pagina's | uitgeverij Atlas Contact | 28 januari 2020
© Dettie, 1 april 2020
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Dijk
H.M. van een Brink
In een tijd dat je een betrekking nog voor het leven in stapte, het is 1961, komen twee jonge mannen aan op de Brouwersgracht, en stappen het IJkkantoor binnen. Een van de twee is de naamloze verteller, de ander is Karl Dijk, een man die iedereen die hem Karel noemt onverstoorbaar blijft corrigeren. Samen worden zij aangenomen, en volgen een opleiding. Samen zouden ze veertig jaar lang in het ijkwezen blijven, en meeverhuizen naar andere locaties, zoals het moderne gebouw met de protserige hal, waar die ene middag de werknemers bijeen komen. Je zou zeggen dat de twee mannen elkaar in de veertig jaar die volgen goed leren kennen, maar niets blijkt minder waar.
Als Dijk na veertig jaar afscheid neemt, neemt de verteller, die zelf nog een jaar zal blijven, de taak op zich om een speech te schrijven. Hij is degene die de man door en door kent, denkt de directrice. Maar als hij de oude dossiers inkijkt, blijken er ook voor de verteller verrassingen te zijn. En hij moet tot de conclusie komen dat de man met wie hij veertig jaar samenwerkte een vreemde voor hem is. Veertig jaar lang onveranderlijk star en rigide, onwrikbaar en dodelijk serieus, dat is Dijk. Wie is hij? blijkt al een lastige vraag, maar als de avond van het afscheid aanbreekt wordt de vraag vooral: wààr is hij? De directrice zal de speech voorlezen, de medewerkers staan klaar om te toosten, maar Dijk is er niet, en komt niet.
De IJk. Dijk...Karl Dijk lijkt de belichaming van het ijkwezen, zoals de Kilo in Parijs, die de standaard die voor de eeuwigheid bewaard wordt in een kluis, en die jaarlijks gecontroleerd wordt of de waarde constant is gebleven. Vooral staat hij voor een verdwenen arbeidsklimaat, een tijd waarin werk alles betekende voor de werknemer, en je naar eer en geweten je taak volbracht. Wat moest je met al die nieuwigheden? Hoe kon een elektrische weegschaal de gedegen bascule met geregeld gecontroleerde gewichten vervangen?
Maar de moderne tijd was niet te stuiten. Of het nu om suiker of kaas ging, alles werd voorverpakt, in dat al of niet doorzichtige en verfoeilijke plastic. Het betekende de teloorgang van een ambacht, de kleine middenstand was gedoemd. En het ijkwezen verandert mee.
Het is een statement, het wegblijven van Dijk, en het wordt een middag die de verteller maar niet kan vergeten. Als hij nadat hij zelf afscheid heeft genomen thuis zijn leven overdenkt, bekruipen de twijfels hem, over zijn werkzaam leven, over zijn huwelijk. Het is een schok als opeens Dijk in zijn kamer lijkt te staan met die glimlach die hij maar één keer eerder zag.
H.M. van den Brink creëert een nostalgische sfeer, waar een beklemming door heen sijpelt. De verteller kijkt terug, maar doet dat niet chronologisch. Met tussendoor stukken van de speech, wordt langzaam maar zeker toegewerkt naar een zowel verrassende als schokkende ontknoping. Natuurlijk gaat dit boek over een tijd die verdwenen is, over de teloorgang van de kleine middenstand, de grote veranderingen in het ijkwezen, maar vergeet niet het verhaal achter de glimlach. Het ‘net iets meer’ waardoor deze roman je bij zal blijven.
ISBN 9789025446406 | Paperback | 160 pagina's | Uitgeverij Atlas-Contact | januari 2016
© Marjo, 12 december 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Over het water
Het verhaal gaat over Anton, een jongetje uit een volksbuurt in Amsterdam, die samen met zijn vader de gebruikelijke zondagse wandeling maakt. Zoals altijd wordt hij bij de brug even opgetild om naar het water te kunnen kijken. Op een zondag komt er net een roeiboot met 4 roeiers onder de brug door. Dit maakt een enorme indruk op het jongetje. Vanaf die tijd is hij gefascineerd door roeien.
Anton is enig kind, zijn ouders zijn stille, bijna bangelijke mensen. Zelf is hij ook een stil, bescheiden jongetje. Als hij jaren later de vraag stelt of hij op roeiles mag is dit zo uitzonderlijk dat het gelijk ingewilligd wordt. De roeivereniging wordt bevolkt door elitekinderen en Anton voelt zich daar niet echt thuis, hij praat zelden met iemand, maar het roeien zelf wordt zijn leven. Als hij na enige tijd samen met David wordt uitgekozen door Schneiderhahn, een trainer met aparte methoden, om voor wedstrijden te trainen kan hij maar niet begrijpen dat uitgerekend hij gekozen wordt. David is een gymnasiumjongen, van goede komaf, dat David gekozen wordt snapt Anton wel. De trainingen verlopen aanvankelijk moeizaam maar langzamerhand merken ze dat ze vooruit gaan. Het wordt het jaar van de lange mooie zomer, van overwinningen, van een mogelijkheid om mee te doen aan de Olympische spelen. Anton wordt zelfverzekerder, voelt zich kerngezond en bloeit op.
Op gegeven moment kondigt Schneiderhahn aan dat hij hen niet meer zal trainen, ze hebben alles geleerd wat er te leren valt. Hij vertelt dat hij weg moet en niet zal terugkomen. David vertelt dat hij waarschijnlijk gaat studeren, het is dan herfst 1939…. In 1944 staat Anton daar opnieuw, op de totaal vervallen steiger die ooit toebehoorde aan de roeiersvereniging.
Mijn mening.
Een schitterend boek. Het lijkt alleen maar over roeien te gaan wat op zich al prachtig beschreven wordt. Maar het boek gaat over veel meer. Het begint in 1944 en door het verhaal heen wordt daar ook steeds naar teruggegaan. Langzaam voel je aan dat het niet zo goed blijft gaan. Heel subtiel wordt je geleid naar die dag in 1944. Je vraagt je af wat er gebeurde met David (joods?) met Schneiderhahn (Duits?). Anton beseft dat die zomer zijn gelukkigste zomer was. Hij gooit al zijn roeibenodigheden en roeikleding in het water en dan… wat gebeurt er met Anton?
Het verhaal is heel ingetogen vertelt, de beschrijvingen van de omgeving en het spel met het water zijn prachtig. Een mooi subtiel vertelt verhaal. Ik zou zeggen, lezen!
Uitgever: Atlas Contact, 143 pagina's, ISBN: 9789045703381
© Dettie, mei 2004
Lees de reacties, klik hier!
