https://www.jessaminechan.com

De school voor goede moeders
Jessamine Chan

Frida Liu is druk bezig om haar leven op de rails te krijgen nadat haar man haar  verlaten heeft voor een jongere vrouw, terwijl ze nog niet eens gewend was aan haar leven als werkende moeder. Hun kind is nog geen anderhalf.
Het loopt helemaal fout op een moment dat ze het even helemaal niet meer ziet zitten. Niet dat ze het opzettelijk zo deed, het ging als vanzelf. Ze wilde alleen maar even een kop koffie gaan halen aan de overkant van de straat, en even wat dingen op gaan halen op kantoor. Ze had haar dochtertje Harriet veilig achtergelaten, er kon niets gebeuren.

Maar het duurde allemaal langer dan ze gepland had en iemand heeft haar aangegeven: een peuter anderhalf uur alleen laten, dat is een strafbaar feit. In de ogen van de maatschappij is zij geen goede moeder. En vrouwen die geen goede moeder zijn komen terecht in een heropvoedingsprogramma van de overheid.

Frida is de dochter van Chinese immigranten, die veel van haar verwachten. De druk die de omgeving op haar uitoefent nu ze ook nog een kind heeft is enorm. Als haar man Gust ineens een relatie blijkt te hebben met een jong ding, dat natuurlijk knapper is, en niet uitgeput zoals Frida dat is, dan is dat de druppel. Eén keer een foute beslissing en haar kind wordt haar afgenomen.
De rechter geeft haar de keuze: een programma volgen om te leren een goede moeder te zijn of geen contact meer met haar kind. Dat is geen keuze!
Dus verhuist Frida naar een kamp, waar anderen bepalen hoe zij die goede moeder moet zijn. Veelal oudere vrouwen die zelf geen kinderen hebben, maar die stuk voor stuk zeker weten hoe een goede moeder zich gedraagt.

‘Ik ben een slechte moeder, maar ik ga leren om goed te zijn.’

De andere moeders die in het kamp zitten, hebben soms ook maar een enkel dingetje ‘fout’ gedaan: ze hebben even niet op hun kind gelet, maar waren bezig met hun telefoon. Eentje liet haar achtjarige dochter alleen naar huis lopen, een haar bekende route van tien minuten, maar volkomen fout in de ogen van de mensen die het immers allemaal beter weten.
Slaan mag natuurlijk niet, maar er wordt niet naar omstandigheden gekeken. Moeders horen perfect te zijn. Hun kind komt op de eerste plaats. Koffie halen? Dat kan dus niet!

Dat gaan ze nu leren. Er is een programma met modules: hoe zorg ik dat mijn kind slaapt; hoe troost ik haar; wat is de juiste voeding; hoe verzorg ik haar als ze ziek is. Een knuffelcontact mag niet langer duren dan drie seconden. Dat soort dingen.
De staat weet hoe het moet.

Ze weten ook hoe ze dit de moeders kunnen leren: er zijn poppen! Voorgeprogrammeerde bijna levensechte robotpoppen. Iedere vrouw heeft haar eigen ‘kind’ dat ze een naam moeten geven en dat ze moeten behandelen als hun eigen kind. De lessen worden gevolgd door een soort examens. Natuurlijk mogen de vrouwen contact hebben met hun kind: een telefoontje iedere week. Maar dat blijkt een privilege dat heel snel afgepakt wordt, en dan is er soms maanden helemaal niets.
En als je dit jaar heropvoeding niet met goed gevolg aflegt, dan word je uit de ouderlijke macht gezet.
Frida zit in een groep met zeer diverse vrouwen, waarin al snel groepjes ontstaan. Er ontstaat vriendschap, maar ook animositeit.

Behalve een dystopische roman over een soort Big Brothersamenleving, waarin iedereen een ouder aan kan geven als ze vinden dat iets niet perfect gaat tussen ouder en kind, geeft het verhaal ook een beschrijving van een besloten samenleving. De vrouwen zitten niet opgesloten, maar als ze weg gaan kunnen ze wel schudden dat ze hun kind ooit nog zien.
Er is overigens ook een kamp voor slechte vaders, hetgeen natuurlijk voor de nodige romantische heisa zorgt.

Het is een ideeënroman: in de huidige maatschappij gaat het gelukkig niet zoals hier beschreven. Maar ideeën over ‘goed’ moederschap zijn er wel degelijk. Er wordt veel van vrouwen verwacht. Hun eigen wensen en ambities moeten ze maar even vergeten: goede moeders zetten hun kinderen op de eerste plaats, ook als ze een baan hebben. Ook al verwacht de maatschappij dat ze voor hun oude wordende ouders zorgen.

Het is je reinste horror, en dit verhaal is gelukkig niet gebaseerd op de werkelijkheid. Toch?

Jessamine Chan is zelf ook van Aziatische afkomst. Dit is haar debuut.
Inmiddels zijn de filmrechten verkocht.

ISBN 9789048856695 | Paperback | 384 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | februari 2022
Vertaald uit het Engels door Anneke Bok

© Marjo, 10 april 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER