Wat is de Wat

Onze minister-president heeft al zijn ministers en staatssecretarissen het boek van Dave Eggers meegegeven om te lezen tijdens hun vakantie...
Ik weet dat ze een indrukwekkend boek in handen hebben, een boek dat je ondanks de dikte in een ruk wil uitlezen. Informatief en ontroerend.
Het is het verhaal van een jongen in Zuid-Soedan ten tijde van de burgeroorlog, die ontstaat als de regering (vooral Arabieren) de sharia instelt voor het hele land. De geschiedenis van Soedan is complex, het is in feite voor het verhaal niet zo belangrijk om precies te weten hoe het allemaal zit. (geïnteresseerden kunnen hier kijken)

De zesjarige jongen Achak weet niets van de wereldpolitiek, hij heeft nog nooit van andere landen gehoord. Maar hij ziet wel de rebellen van het SPLA (Soedanees volksbevrijdingsleger) die zijn dorp binnenvallen, en het vredige leventje verstoren. Zij eisen voedsel en willen dat de mannen mee gaan vechten. Hun gedrag is vreedzaam vergeleken bij de Arabische rovergroepen, die mensen vermoorden, vrouwen en meisjes meenemen en hutten platbranden.
Zij blijken 'gestuurd' door de regering, die zo het verzet van het Zuiden wil breken.
Het gezin van Achak valt uiteen, pas jaren later hoort hij wat er van zijn ouders, broers en zussen geworden is. Vluchtend vindt hij gezelschap van andere vluchtende jongens (the lost boys), waarmee hij naar het noorden trekt, met einddoel Ethiopië. De jongen heeft geen idee dat het de bedoeling is dat zij in Ethiopië opgeleid worden om bij het leger ingelijfd te worden. De groep vluchtelingen wordt steeds groter, maar de oorlog en honger zullen ook veel jongens weer wegnemen. Achak overleeft, maar ziet vrienden sterven.
Bijna geeft hij het op, hij gaat langs de kant van de weg zitten om te sterven, en dan is daar Maria, een van de weinige meisjes in de groep. Maria haalt hem over verder te gaan. Hij belandt in een vluchtelingenkamp, het eerste van vele kampen. Vanuit het laatste waar hij meer dan tien jaar zal wonen, wordt zijn overtocht naar Amerika geregeld. In Atlanta probeert hij een bestaan op te bouwen. Als hij het verhaal begint te vertellen wordt hij als een echte Amerikaan overvallen en beroofd...
Dit is heel summier het geromantiseerde verhaal van Valentino Achak Deng een man die 'geluk' heeft gehad. Veel lotgenoten zitten nog in kampen in Soedan, waar de oorlog alleen maar verergerd is.
De kracht van het boek is de mengeling van fictie en non-fictie. Het af en toe teruggrijpen naar het heden is een welkome onderbreking, net op de momenten dat je de ellende even niet meer kunt hebben. Hoewel het leven in Amerika ook niet zo rooskleurig is, het is wel anders.
Wat de Wat is, ik weet het niet. Maar het klinkt niet goed... niet na dit boek.

Hardcover | Rothschild & Bach 2007 ISBN10: 9049950485 | ISBN13: 9789049950484 Originele titel What is the what vertaald door Wim Scherpenissen en Gerda Baardman 460 pagina's

© Marjo, juli 2008