David Guterson

Onze Lieve Vrouwe van het Woud


Een fascinerend én irriterend boek.


Fascinerend omdat het een apart thema behandelt. Het verhaal speelt zich af in een houthakkersstadje in de staat Washington en in een zompig en naargeestig bos waar het constant druilerig regent. De 16-jarige Ann Holmes heeft in het bos visioenen van Maria en krijgt opdrachten van haar. Visioenen zijn in mijn ogen verhalen over iets wat vroeger voorkwam maar dit speelt zich af in 1999. Via internet wordt het nieuws verspreid en binnen de korste keren wordt het kleine plaatsje overspoeld met mensen die het wonder willen aanschouwen. Gelijk duiken ook handelaren uit het niets op die 'heilig' water verkopen of gewoon donuts en frisdrank. Beschreven wordt hoe een soort massahysterie ontstaat. De 'vriendin' van Ann neemt de leiding en 'beschermt' Ann. Zij houdt collectes waarvan een deel in haar eigen zak verdwijnt.
Binnen een paar dagen komen duizenden mensen naar het kleine plaatsje. De plaatselijke sheriff kan het eigenlijk helemaal niet aan.
Ook de eigenaar van het bos waar Ann haar visioenen heeft maakt zich opeens ongerust om de natuur en het door de vele bezoekers verstoorde eco-systeem. Ann krijgt honderden briefjes met smeekbeden voor genezingen, geld, een kind enz. Kortom massahysterie.


Natuurlijk komt de kerk er ook aan te pas. Ann krijgt van Maria de opdracht naar de plaatselijke priester te gaan en de boodschap van Maria over te brengen. De boodschap is: Bouw hier een kerk! De priester zou dit ook wel willen, de huidige kerk is een oud, beschimmeld, bouwvallig ding. Hij is al jaren bezig om een nieuwe kerk te krijgen maar het geld ontbreekt. De bisschop komt om het verhaal van Ann te toetsen, stelt zeer kritische vragen en is erg sceptisch.
Tot zover het fascinerende deel, hoe ontstaat zo'n hype, wat zijn visioenen, zijn het wel visioenen, hoe speelt iedereen er op in, van handelaar tot plaatselijke bewoners tot de kerk? Dat vond ik erg apart, vooral omdat het in de moderne tijd speelt.


Maar dan het irriterende deel.
Ik raakte maar niet in het verhaal. De personages komen niet of nauwelijks tot leven. Ann is een meisje dat leeft van de paddenstoelenpluk in het bos, ze is gevlucht voor de vriend van haar moeder, heeft altijd een zwakke gezondheid gehad en is op het moment van de visioenen ook verre van fit. Hoe zij de visioenen ervaart blijft vrij onduidelijk. De priester is meer gefascineerd door Ann, voelt zich lichamelijk tot haar aangetrokken en onderneemt verder weinig om haar te begeleiden en de hysterie rond haar persoon op te vangen. Hij stelt een paar vragen, hij vindt dat hij kritisch moet zijn maar is eigenlijk meer bezig met Ann te bekijken en zijn gevoelens rond haar te peilen. De 'vriendin' zorgt alleen goed voor zichzelf maar veel wijzer over haar wordt je ook niet. Alle personages blijven een beetje vaag.
Er is één persoon die wel interessant is en dat is ex houthakker Tom. Hij heeft een door zijn schuld gehandicapt geraakte zoon en is gescheiden. Hém leer je kennen, hij lijdt, hij zoekt, hij ziet af, kortom het is een mens! Hij gelooft niet in de wonderbaarlijke genezingen die naast de verschijningen lijken plaats te vinden. Argwanend volgt hij de hysterie en opwinding rond Ann en haar visioenen maar toch... is er diep in hem een vage hoop. Zou Ann zijn zoon .... ?


Het meest storend vond ik echter het verhaal van de massa die met Ann mee loopt naar de plek in het bos waar zij de visioenen heeft. Er wordt gesproken over afzien, over mensen die honger en dorst lijden, over mensen die rustig wat gaan eten zonder zich om hun medemens te bekommeren. Dat kan als je uren moet lopen maar dit komt niet voor als je 3 kilometer te gaan hebt! Wat wilde Guterson laten zien? Dat mensen ondanks dat ze roepen dat ze gelovig en barmhartig zijn in feite alleen maar aan zichzelf denken?
Ook het einde is in mijn ogen typisch Amerikaans, een afraffelen wat ik vaak bij Amerikaanse schrijvers aantref.


Het is een vreemd boek. Ondanks de deprimerende omgeving waar het verhaal zich afspeelt is het geen naargeestig verhaal. Ik zal het boek aan niemand aanraden maar ook niet afraden. Kortom ik heb zeer gemengde gevoelens over het verhaal. Aan een kant blij dat ik het gelezen heb en aan de andere kant met een ontevreden gevoel blijven zitten. Heel dubbel dus.


Paperback | 351 Pagina's | Prometheus | 2003 ISBN: 9044603183

© Dettie, juli 2005

Reageren? Klik hier!