Mathilde, ik kom je halen
Inez van Loon

Op het hoogtepunt stonden in de Rupelstreek (ten zuiden van Antwerpen) wel 180 steenbakkerijen!
De kleiputten van toen vormen nu een bron van toerisme, met mooi ontwikkelde landschappen waarin je vaak nog sporen kunt vinden van de ontginningen. De steenbakkerijen, in de volksmond ‘gelegen’ geheten, waren plekken waar zich mensonterende toestanden afspeelden. Aan het begin van de twintigste eeuw waren uitbuiting en kinderarbeid de bron van veel ellende. Armoe was troef onder de arbeidersbevolking, terwijl de eigenaren hun zakken vulden.

Toen Inez van Loon ontdekte dat haar eigen familie de bron kon zijn van een verhaal waarvan zij – en velen met haar – vond dat het verteld moest worden, ging ze op onderzoek uit. Het resultaat is het verhaal van Mathilde.

Dertien is ze, als haar moeder overlijdt en haar vader er voor kiest om met een jongere vrouw een nieuw leven te beginnen. Een leven, waarin hij geen tienermeisje kan gebruiken. Mathilde moet maar naar haar oom en tante, dan kan ze op hun kinderen passen. Later zal Mathilde ontdekken dat hij echt wel wist wat er zou gebeuren: net als de andere oudere kinderen in het gezin waarin negen kinderen waren, zou Mathilde te werk worden gesteld op de steenbakkerij. Erger is evenwel dat ook de zesjarige Fonske, die helemaal niet zo gezond is, daar moet gaan werken. De baas van de steenbakkerij eist dat ook zulke jonge kinderen, met hun kleine voetjes en vingertjes, komen werken. Zo niet, dan kunnen de andere leden van het gezin het wel schudden.

Opzichter Kobe is een boosaardige man. Niet alleen heeft hij losse handjes, hij schaamt zich er niet voor misbruik te maken van de meisjes. Die komen ogen en oren tekort als ze zichzelf en de kleine kinderen moeten beschermen.

Hoe anders is Mathildes leven nu. Ze ging al naar school, waar nu niets meer van komt. Ze had genoeg te eten, sliep comfortabel: in het nieuwe schamele onderkomen is er nooit genoeg eten voor de kinderen – en de volwassenen. Het huisje is koud, vochtig en veel te klein. Mathilde droomt van een ander leven. Kan ze haar nieuwe familie in de steek laten? En die jongen die een oogje op haar heeft?
Het lot grijpt in, om dat enkele jaren later nog een keer te doen in de vorm van de Eerste Wereldoorlog.

Een aangrijpend verhaal over hoe het leven honderd jaar geleden was. Dat is nog helemaal niet zo lang geleden, en als je weet dat soortgelijke arbeidsomstandigheden elders in de wereld nog steeds heersen, is het eigenlijk nog dichtbij.
Uitbuiting en machtsmisbruik, een minachting voor de medemens, het gebeurt nog steeds.
Het is goed als jonge mensen dat te horen krijgen, en als dat gebeurt door middel van zo’n levensecht verhaal als dat van Mathilde werkt dat ook.

De opkomst van het socialisme met de verderfelijke rol van de geestelijkheid komen haast terloops aan de orde, maar zijn niet minder bepalend voor het verhaal van Mathilde.

Inez van Loon is sociologe/kindercriminologe en studeerde ook Oost-Aziatische kunstgeschiedenis en Chinees. Haar boeken dienen een doel. Naast dat ze een feest zijn om te lezen, geven ze een inkijkje in de levens van jongeren, in heden en verleden, veelal met een levensechte historische insteek.

ISBN 9789044832709 | Hardcover | 183 pagina's | Uitgeverij Clavis | april 2018
Leeftijd vanaf 11 jaar

© Marjo, 27 augustus 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER