De bruggenbouwer
Markus Zusak
‘Als er voor den beginne (in het schrijfproces tenminste) een tikmachine, een hond, en een slang waren, dan waren er in den beginne – elf jaar eerder – een moordenaar, een muilezel en Clay. Zelfs in het begin moet er iemand beginnen en op die dag kon dat alleen maar de Moordenaar zijn. Hij was tenslotte degene die alle gebeurtenissen in hang heeft gezet en door wie wij nu terugkijken.’
Zo begint het indrukwekkende verhaal over vijf broers, die zonder ouders op een niet nader genoemde plek in een alleenstaand huis wonen. In de loop van de tijd hebben ze allerlei dieren verzameld die net als de jongens zelf niet aan regels gebonden zijn.
De oudste is Matthew, degene die het verhaal vertelt. Hij zorgt voor de nodige financiën, de anderen gaan nog naar school. Hoewel ook de andere broers in de loop van het verhaal ‘gevormd’ worden, is dit voornamelijk het verhaal van Clay, de vierde broer. Zijn groei tot volwassenheid vormt de kern en zo maakt Zusak de naam (Clay betekent klei) volledig waar.
De moeder van de jongens is overleden, de vader verdwenen, de jongens voedden zichzelf op. Zij zijn dan tussen de tien en twintig jaar oud. Conflicten worden vechtend opgelost, want al probeert Matthew er een beetje orde in te houden, het is en blijft een wilde bende. Een hechte bende, dat zeker. Met een uitstraling van ‘Kom niet aan een van ons, je krijgt ons allemaal over je heen.’
Vooral van Clay ga je als lezer houden. Hij is een gevoelige jongen – al mept hij er net zo hard op los, misschien nog harder, juist omdat hij meer worstelt met zijn gevoelens dan de andere jongens. Hij heeft een vriendinnetje, Carey, de vrouwelijke toets in het verhaal. Zij is de enige aan wie hij zijn onzekerheden, zijn twijfels, maar ook zijn dromen vertelt. En misschien het loodzware geheim dat hij met zich meedraagt.
Dat verhaal begint ongeveer in het midden. Op het moment dat de Moordenaar het huis binnenstapt, moet nog helemaal uitgelegd worden wat er allemaal vooraf ging. Wie is de Moordenaar? Wat komt hij doen? Hoe reageren de jongens op hem?
Het duurt lang voor de verhaallijn met de bruggenbouwer aan bod komt, omdat het verhaal van dit bijzondere gezin met stukjes en beetjes verteld wordt. Maar uiteindelijk wordt de wirwar van draden eindelijk samengebonden in een stevige vlecht.
Dit lijvige boek zit fantastisch in elkaar. Steeds het heen en weer schieten in de tijd, waardoor er telkens weer een nieuw puzzelstukje op zijn plek valt. Verslavend is het! En prachtige zinnen staan er in, die overigens alleen in de context begrepen kunnen worden.
‘Ze kwam uit de radio geklommen.’
‘Zijn stalen buik ging roesten.’
Een boek dat je vaak kunt herlezen, er zit zoveel meer in dan je op het eerste oog ziet.
Moeilijk is het evenwel niet. Zusak is een rasverteller, hij gebruikt geen moeilijke woorden. Dat zou ook helemaal niet passen in een verhaal als dit. Wel heeft hij er plezier in om te verwijzen naar de klassieke schrijvers, maar om dat te begrijpen hoeft de lezer geen voorkennis te hebben.
Homerus zou vast trots zijn op deze navolger…
De doelgroep is 16+, maar ook voor volwassenen is dit boek een aanrader.
Markus Zusak (Sydney,1975) kennen we van De boekendief, een bestseller uit 2005 die diverse prijzen won. De Bruggenbouwer kostte hem zo’n tien jaar, en was absoluut het wachten waard!
ISBN 9789044355697 | Paperback | 576 pagina's | House of the Books | november 2018 | Leeftijd vanaf 16 jaar
Vertaald uit het Engels door Ellis Post Uiterweer, Anna Post Uiterweer en Renee Zwijsen
© Marjo, 11 maart 2019
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De boodschapper
Ed Kennedy, 19 jaar oud, lijkt zijn leven aardig ingericht te hebben. Hij woont zelfstandig, met De Portier, zijn stinkende hond op wie hij dol is. Als taxichauffeur kan hij het aardig redden. En hij heeft een aantal vrienden met wie hij veel optrekt.
Maar het lijkt maar zo. De hond is oud, al zeventien jaar, en zeg nou zelf: alleen een hond als gezelschap? Ed wil graag met een meisje verder door het leven. Hij kent er ook al een, ze hoort tot zijn vriendengroep en is ook taxichauffeur: Audrey. Hij is al zo lang verliefd op haar, maar ze heeft gezegd dat ze dol is op hem, en hun vriendschap juist niet wil bederven door méér. Dus zegt hij niets en lijdt in stilte.
Zijn werk is ook niet waarvan hij gedroomd heeft, en dat wordt hem herhaaldelijk ingepeperd door zijn moeder en zijn succesvolle broer: hij is niet veel waard.
Tot de dag dat hij betrokken raakt bij een bankoverval. Het was niet meer dan samenloop van omstandigheden, maar ineens is hij een held, omdat hij de overvaller overmeestert.
Ed zou Ed niet zijn als hij daar een slaatje uit wilde slaan. Ambitie, geldingsdrang, daadkracht, het is hem vreemd. Hij wil het het liefst vergeten.
De eerste speelkaart, een Ruiten Aas, komt op hem over als een grap. Dat moet wel. Iemand speelt een spelletje met hem. Maar wie dan? Een van zijn vrienden? En waarom? Wat hebben die adressen die er op staan voor betekenis? Wat moet hij er mee?
Hij kan zich niet weerhouden, hij is toch wel nieuwsgierig en gaat naar de genoemde adressen.
Zo wordt Ed van een waardeloze nietsnut (tikje overdreven hoor) een boodschapper. Op ieder adres wordt iets van hem verwacht, en dat is ook het geval als na de Ruiten Aas, de andere azen volgen met opnieuw opdrachten. En er is zelfs een joker in het spel…
Het is een erg origineel verhaal, met een onverwachte ontknoping, die als je even nadenkt natuurlijk heel logisch is, maar toch… Je had iets anders verwacht.
Er zit veel humor in, en is een verhaal met vaart, in een aansprekende stijl met veel dialogen. Op de omslag staat dan ook dat je alleen moet gaan lezen als je het in één ruk uit kunt lezen. Dat valt wel mee. Er is een indeling als in een kaartspel: de azen zijn de delen, de kaarten vormen de hoofdstukken. Niettemin is het een verhaal dat je meesleept. Zusak heeft er voor gezorgd dat het niet een té zoetig verhaal wordt – immers: een boodschapper? Doet toch denken aan iets religieus – door er een flinke portie geweld in te stoppen.
ISBN 9789044332476 | 352 pagina's | House Of Books | oktober 2011
Vertaald uit het Engels door Eefje Bosch Leeftijd vanaf 15 jaar
© Marjo, 18 juli 2012
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De boekendief
Markus Zusak
Het is 1939. De Duitse Liesel is met haar moeder en broertje op weg naar München. Liesel en haar broertje zullen daar bij een pleeggezin gaan wonen maar in de trein glipt het zesjarige jongetje na een hoestbui uit het leven weg. Liesels broertje wordt onder besneeuwde aarde begraven in een plaatsje waar Liesel de naam niet van kent. Vlak voor Liesel en haar moeder weer op de trein stappen, ziet Liesel dat een leerling-doodgraver een boekje verliest. Ze wijst de jongen niet op zijn verlies maar steekt het boekje heimelijk bij zich. Het is het eerste boek dat gestolen is door de boekendief.
In München wordt Liesel overgedragen aan Frau Heinrich van de pleegzorg. Zij brengt Liesel naar het plaatje Molching. Aan de Himmelstraat 33 wonen Hans en Rosa Hubermann, Liesels nieuwe pleegouders. De eerste kennismaking verloopt allesbehalve soepel. De Hubermanns hadden een meisje én een jongetje verwacht en de negenjarige Liesel heeft helemaal geen verwachtingen. Zij wil enkel haar moeder en haar broertje. Hans Hubermann is een vriendelijke, zachtaardige man maar Rosa lijkt zijn tegenpool. De struise dame kijkt zelden vriendelijk en bedient zich rijkelijk van een heel arsenaal aan scheldwoorden. Liesel wordt meestal “Saumensch” genoemd.
Liesel kan nauwelijks lezen en schrijven en wordt in een klas met veel jongere kinderen geplaatst. ’s-Nachts wordt ze geplaagd door nachtmerries en als ze hevig gilt in haar slaap is het Hans Hubermann die naar haar toesnelt om haar te troosten. Al snel brengt Hans het grootste deel van de nacht in de stoel naast Liesels bed door. Als Liesel uit angst in bed heeft geplast, verschoont hij zonder morren haar lakens. En dan vindt hij het boekje dat Liesel heeft gestolen. De nachtlessen gaan van start.
Tijdens de nachtlessen oefenen Liesel en Hans op het lezen van het boek. Het boekje met de titel “Het Doodgravershandboek” is misschien niet het meest geschikte boek maar daar gaat het niet om. Voor Liesel is het boek belangrijk en daarom wordt het boek gelezen. Al snel verbeteren de schoolprestaties van Liesel en omarmt ze haar nieuwe leven. Haar beste vriend is haar buurjongen Rudy. Liefdevol schelden ze elkaar dagelijks uit.
Ondanks de pogingen van de pleegzorg om Liesel een onbezorgde jeugd te geven, breekt er een zware tijd aan. De macht van Hitler breidt zich uit en er komt oorlog. Vader en moeder hebben bijna geen werk meer en het gezin lijdt honger. Ze zijn niet de enigen. Rudy en Liesel struinen regelmatig hongerig door de straten van Molching. En dan steelt Liesel weer een boek. Nota bene uit de restanten van een boekverbranding ter ere van Hitlers verjaardag. Maar Liesel is gezien door de vrouw van de burgemeester. Ze staat doodsangsten uit. Welke gevolgen zal haar misdaad hebben?
Hans Hubermann heeft gevochten in de Eerste Wereldoorlog. Zijn beste vriend kwam om en Hans heeft de weduwe van zijn dienstmaat verzekerd dat hij altijd voor haar klaar zou staan. Nadat de oorlog is uitgebroken, doet ze een beroep op hem. Ze stuurt haar zoon Max. Max is een jood en hij is op de vlucht. Hans en Rosa aarzelen geen moment en verbergen Max in de kelder van hun huis. En zo groeit de boekendief op met een verborgen vriend en de angst dat hij ontdekt zal worden.
De verfilming van het prachtige boek De boekendief draait momenteel in de Nederlandse bioscopen. Het boek is geschreven door de Australische auteur Markus Zusak. Zijn ouders vertelden hem vaak over de Tweede Wereldoorlog. De boekendief is een prachtig verhaal over liefde en vriendschap die zich niet door een oorlog laat stoppen. Echte vrienden beoordelen een persoon op zijn of haar daden en niet op afkomst. Het verhaal wordt verteld door de Dood. De Dood begrijpt niets van de oorlog. Hij bevrijdt ziel na ziel uit onbeweeglijke lichamen en vraagt zich af wat het nut van dit alles is.
De boekendief is een indrukwekkend boek. Het verhaal is aangrijpend en ontroerend. Markus Zusak schrijft prachtig, ik heb genoten van de mooie zinnen waar hij de lezer op trakteert. Het verhaal wordt regelmatig onderbroken door opmerkingen van de Dood wat de verhaalbeleving alleen maar versterkt. Ook staan er een tweetal geïllustreerde verhalen van Max in het boek. De boekendief is een boek dat iedereen gelezen zou moeten hebben. Adembenemend. Ik ben diep onder de indruk.
ISBN 9789044342628 | paperback - filmeditie | 560 pagina's| The House of Books | februari 2014
Vertaald door Annemarie Lodewijk Vanaf 15 jaar
© Annemarie, 3 april 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De boekendief
Zaterdag was ik begonnen in dit boek... en toen heb ik al mijn huiselijke karweitjes laten liggen tot het boek uit was. Mijn hemel... en niet alleen mijn hemel, maar ook die van het boek.
Het speelt zich vooral af in de Himmelstraat, en de verteller is de Dood die zielen van gestorvenen ophaalt en ze begeleidt naar de hemel. Dat op zich is al heel bijzonder, vooral omdat de Dood het goed voorheeft met de mens. Sommige mensen gunt hij liever het leven, maar ja, hij gaat er niet over. Zijn baas bepaalt alles en net zo min als hij jullie antwoord geeft, beantwoordt hij mijn vragen, zegt hij. Hij is de vinder van een boek, geschreven door de boekendief. Behalve dat hij dat boek heeft, heeft de boekendief ook een paar keer zijn pad gekruist, en heeft hij door zijn werk ook te maken met anderen die met het verhaal te maken hebben. Zo kan hij bepaalde belevenissen toelichten. Hij geeft verklaringen in de tekst, en grijpt waar het voor de spanning prettig is, in door vooruit te blikken of juist dingen uit het verleden te vertellen.
Het boek is het verhaal van het meisje Liesel, dat door haar moeder weggebracht wordt om in een pleeggezin verder te worden opgevoed. Ze is pas negen, en begrijpt het niet. Het is 1939, in die tijd waren kinderen ook niet mondig, ze stelt geen vragen of als ze die al stelt, komt er geen antwoord. Haar jongere broertje sterft onderweg, haar moeder verdwijnt, ze is ineens bij twee vreemde mensen.
Maar omdat haar pleegvader aanvoelt hoe hij haar moet opvangen, past ze zich snel aan, en zo zal ze vier gelukkige jaren doorbrengen in de Himmelstraat.
Liesel kan nog niet lezen en wordt daarom op school tussen veel jongere kinderen gezet. Dat en het feit dat ze iedere nacht een nachtmerrie heeft, brengt haar pleegvader ertoe om haar te leren lezen. Haar eerste boek heeft ze dan al gestolen, op de plek waar haar broertje begraven is: een leerboek voor doodgravers.
Liesel wordt in deze oorlogsjaren sneller volwassen. Er is de onuitgesproken liefde voor Rudy, met wie ze dagelijks optrekt. Het stelt - op hun leeftijd- nog niet veel voor, maar speelt wel een rol. Haar pleegvader is antinazi, maar moet met de tijdgeest mee, wil hij zijn gezin kunnen laten overleven. Er komen joden door het stadje gemarcheerd, op weg naar Dachau. De stad wordt gebombardeerd, en ze moeten de schuilkelder in. Er is honger, maar er zijn ook mensen die genoeg hebben. Liesel maakt in korte tijd alle facetten van de mensheid mee: al de goede, maar vooral ook de slechte eigenschappen.
Het is een door de oorlog wel heel speciale Bildungsroman. De vormgeving is bijzonder vanwege de verteller, die indien hij het nodig vindt, de tekst onderbreekt. Dat zou vervelend kunnen zijn, maar is het niet. Het voegt iets toe. Er zijn korte boekwerkjes in opgenomen, vooral tekeningen met tekst. Een daarvan is geschreven op witgeverfde pagina's van 'Mein Kampf '. Jammergenoeg is in de vertaalde versie de Engelse tekst van dat boek zichtbaar. Het zou echter geweest zijn, als dat Duits was geweest. Trouwens ook in de oorspronkelijke Engelse versie.
Maar dat is eigenlijk de enige opmerking die ik heb over die monumentale boek. Ik ben geraakt en dat gebeurt niet vaak. Het was een overdonderende ervaring.
Een aanrader, voor (jong)volwassenen.
Paperback | 558 Pagina's | House of Books B.V. 2007 ISBN10: 9044319655 | ISBN13: 9789044319651 Originele titel, The bookthief vertaald door Annemarie Lodewijk, vanaf 15 jaar
© Marjo, februari 2008
Reageren? Klik hier!
