Vlo
Lex Paleaux

Na een voorwoord van Ronald Giphart duiken we halsoverkop het verhaal in. Letterlijk, want de ik-figuur bevindt zich in een auto die ondersteboven in een sloot ligt. Terwijl het water langzaam binnenstroomt maakt hij er zich druk over dat hij niet op de naam van de zanger van het liedje kan komen dat op dat moment door de autoradio klinkt. Tot de radio zwijgt.

Vervolgens gaan we terug in de tijd, naar de vroege ochtend van dezelfde dag. Vanaf dat moment beleven we mee hoe de ik-figuur zijn dag begint en hoe die verder verloopt. De man woont nog bij zijn moeder, zijn relatie met haar ervaart hij duidelijk niet als prettig. Hij voelt zich gevangen. Maar ze smeert wel de boterhammen, die hij mee naar zijn werk neemt. Ook daar voelt hij zich niet echt gewaardeerd, zeker niet meer sinds hij er achter kwam dat zijn collega’s meer verdienen dan hij.
We leren hem kennen als een chagrijnige man, iemand die zijn weg in het leven niet weet te vinden. Niets gaat goed, en iedere nieuwe tegenslag - hij krijgt het wel voor de kiezen die ene dag - maakt hem somberder. En kwader.

Maar terwijl je verder leest bekruipt je een unheimisch gevoel: wie is deze man? Waarom lezen we over deze persoon? We zouden toch het derde deel lezen van een drieluik? En al was de opzet van de eerdere twee boeken ook niet dezelfde, er was wel dezelfde hoofdfiguur: de jongen Lex, die we in ons hart gesloten hebben. Maar deze iezegrim van een hoofdpersoon is Lex niet! Wie dan wel? En waarom lezen we over hem?

Vol vertrouwen lees je door: Lex Paleaux zal er vast een bedoeling mee hebben, en hij weet ook het verhaal over deze man boeiend te maken. Alleen is het bepaald niet iemand waar je veel sympathie voor krijgt. Je leest door.
Tot de dreun in het laatste hoofdstuk. En dan klopt alles weer.

In Winterwater is er sprake van een verzameling verhalen: een cursief stukje tekst wordt gevolgd door een voorval uit het verleden van een kind. Een kind dat vragen durft te blijven stellen, hoewel hij weet dat het antwoord kan bestaan uit klappen. Een kind dat anders is, en eenzaam. Alleen zijn pake begrijpt hem en de twee zijn dan ook dol op elkaar.
In het tweede boek is nog steeds de jongen de spil waar alles om draait, maar nu is pake de belangrijkste bijfiguur. Al is de vorm van het boek anders, het lijken nu meer losstaande verhalen die wel op een bepaalde volgorde staan, maar hier wordt de verbinding met het heden meestal als een afterthought neergezet.
Van deze vorm is in het derde deel dus geen sprake. Ook de sfeer is ten enenmale anders.
En toch zijn de boeken zodanig met elkaar verbonden dat je ze echt alle drie moet lezen wil je het geheel begrijpen.

Bijna op het einde van het boek staat deze zin, die wordt herhaald op de achterflap:

‘De bewolking krijgt steeds meer de overhand op een dag die toch al overschaduwd werd door gevoelens van negativisme en teleurstelling. Zelfs de vogels hebben zich teruggetrokken en alleen het zachte geritsel van de bladeren in de bomen dient als de soundtrack van een leven dat niemand wil.’

Je beseft het dan nog niet, maar deze zin is in feite een korte inhoud van het boek dat het verhaal vertelt om alleen nog de details in te vullen.
Giphart heeft gelijk: Paleaux’s werk heeft vrienden nodig. Sluit u allen aan!

Lex Paleaux (1977) afkomstig uit Friesland, nu woonachtig in Haarlem, is schrijver van scripts voor televisie, theater en film.  Winterwater was zijn debuut.

ISBN 9789493214354 | Paperback | 210 pagina's | Uitgeverij in de Knipscheer| maart 2022

© Marjo, 30 maart 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER