https://cecilepin.com

Dolende zielen
Cecile Pin

De vijftienjarige Anh pakt een rugzak in. Ook haar broertjes Thanh en Minh doen dat. Zij zullen als eersten van het gezin Thi naar Da Nang vertrekken, vanwaar een boot hen naar Hongkong zal brengen. Daar zullen ze in een kamp wachten op de overige leden van het gezin: hun ouders en hun jongere broertjes en zusjes om dan gezamenlijk de oversteek te maken naar Amerika, waar een broer van vader al een succesvol bestaan heeft opgebouwd.

Het is 1978. Eerder, in 1975 was er een officieel einde gekomen aan de Vietnamoorlog. De communisten namen Saigon in. Amerika trok zijn leger terug.
Vietnam had een vriendschapsverdrag gesloten met de Sovjet-Unie. Het gevolg was een zuiveringspolitiek: katholieken en vroegere overheidsfunctionarissen werden opgepakt. Het land is niet veilig meer voor hen. Zo besluit ook het gezin Thi te vertrekken.

‘Drie maanden later stond Anh in de vroege ochtend op een strand aan de zuidkust van Hongkong, terwijl haar voeten ondanks de bries heel warm voelden op het zand. De hand van de agent rustte ongevraagd, maar geruststellend op haar schouders. Een dokter sloeg een voor een de lakens terug van de lichamen die voor hen lagen. Ze bekeek de gezichten die eronder waren schuilgegaan, keurig naast elkaar op het zand, totdat ze de gezichten van haar ouders, broertjes en zusjes zag.’

Vanaf dat moment rust de verantwoordelijkheid voor haar broers op de schouders van het nog jonge meisje. Ze brengen maanden door in opvangkampen, wachtend tot ze de oversteek naar het Westen mogen maken. Intussen leren ze Engels. Als het moment komt dat Anh aan moet geven waar ze heen willen, kiest ze niet voor Amerika, maar voor Engeland. Daar komen ze ook aan, opnieuw in een kamp. Tenslotte krijgen ze in 1980 een woning toegewezen.

‘In de kampen was de chaos begrensd geweest: daar hadden ze gewoond met andere Vietnamezen die zich in dezelfde moeilijke situatie bevonden als zij. Maar hier zouden ze hun weg moeten zien te vinden in de woestenij terwijl ze zij aan zij leefden met Engelsen die in deze straten waren opgegroeid, die ze hadden aangelegd en vormgegeven, en Anh wist niet of dat was gedaan met ook haar in gedachten.
‘We zijn er, in Catford.’

Anh is dan bijna achttien, haar broers 15 en 13. De jongens accepteren niet meer dat Anh zich opstelt als de verantwoordelijke ouder. Anh zou zelf ook wel gewoon jong willen zijn, maar dat kan niet, ze hoort voor hen te zorgen. Ze gaat werken. Niet lang daarna besluit Minh te stoppen met school, en ook hij zoekt werk.
Maar men zit niet te wachten op buitenlanders die de taal niet goed machtig zijn. Ze worden uitgescholden,  gediscrimineerd. Het bekende verhaal: immigranten zijn niet welkom.

Het verhaal wordt onderbroken door stukken tekst waarschijnlijk van de schrijfster zelf waarin meer verteld wordt over de achtergrond van het vluchtelingenprobleem. Over bepaalde gebeurtenissen in die jaren, over Margaret Thatcher die een smerig spelletje speelde; over het syndroom PCRS (persisterende complexe rouwstoornis).
Er was een missie van de Amerikanen tegen de Vietcong: Wandering Soul, een vreselijke manier om oorlog te voeren, gebruik makend van de Vietnamese cultuur rondom de doden.
En er zijn intermezzo’s waarin het jongste broertje Dao aan het woord is. Hij is een van de dolende zielen.

Cecile Pin deed onderzoek naar achtergronden, en weet de wederwaardigheden van bootvluchtelingen goed over te brengen. Ook beschrijft ze hoe het leven voor nieuwkomers in de Britse samenleving verliep. Een aangrijpend verhaal. Een belangrijk verhaal dat net zo min als onze eigen Wereldoorlogen vergeten mag worden.

Cecile Pin studeerde filosofie aan University College en King's College in Londen. Ze schrijft voor de Bad Form Review, behaalde de longlist van de Young Writer's Prize en won in 2021 de London Writers Award.

ISBN 9789048864720 | Paperback | 208 pagina’s | Uitgever Hollands Diep | maart 2023
Vertaald uit het Engels door Anneke Bok

© Marjo, 4 mei 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER